ضلع شمالی بزرگراه شهید حکیم، بین شیخ فضل الله و یادگار امام، پارکی وجود دارد که برای اهالی محیط زیست بیش از آنکه مکانی برای فراغت و آسودن باشد مکانی است برای به چالش کشیدن ساختارها و تشکیلاتی که سکان هدایت محیط زیست ایران را به دست دارد.
به گزارش ، ابتکار نوشت: پارک پردیسان برای آنها یادآور ساختمان بلندِ سفید و مشکی سازمان حفاظت محیط زیست است. ساختمانی که در دل طبیعت زیبای پردیسان جا خوش کرده و اتفاقات مهم محیط زیست ایران را در خود رقم میزند، از پروژهها و طرحهای زیست محیطی که در آن کلید میخورد تا تفاهمنامههایی که به دست روسایش به امضا میرسد.
روز گذشته نیز به روال همیشگی در دل ساختمان عریض و طویل سازمان حفاظت محیط زیست تفاهمنامهای به امضا رسید، تفاهمنامهای که این بار سرنوشت پارک پردیسان را رقم زد.
براساس تفاهم نامهای که میان عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و محمدعلی نجفی، شهردار تهران منعقد شد سرانجام پس از کشوقوسهای فراوان بر سر واگذاری پارک پردیسان و سالها مقاومت سازمان محیط زیست در برابر واگذاری مدیریت پردیسان، مدیریت این پارک به مدت 15 سال یعنی تا سال 1411 و البته با قابلیت تمدید دوباره به شهرداری تهران واگذار شد.
داستان احداث بوستان پردیسان، ماجرای پر فراز و نشیبی است. موقعیتمکانی این بوستان از ابتدای ساختش تا کنون سبب شده تا نظرها به سویش جلب شود. طرح اولیه این بوستان در زمان پهلوی توسط یان مکهارگ آمریکایی مطرح شد. ایده اولیه این پارک توسط اسکندر فیروز، ریاست وقت سازمان حفاظت محیط زیست شکل گرفت و برای یافتن شرکتی که بتواند آنرا اجرا کند به آمریکا سفر کرد و بعد از بررسی شرکتهای مختلف، شرکت WMRT آمریکا به عنوان پیمانکار انتخاب شد.
براساس آنچه در منابع خبری آمده در سال 1353 تعدادی ژاندارم جلوی فعالیت این شرکت را گرفتند و «رام»، رئیس وقت بانک عمران با رایزنیهای خود موفق شده آن را به پروژه شهرک غرب اضافه کند اما این طرح با تماسی که رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست با فرح پهلوی میگیرد از وی تقاضای کمک میکند تا جلوی این کار را بگیرد. فرح پهلوی نیز به گفته خود در مقابل محمدرضا شاه پهلوی زانو میزند و تقاضای میکند تا با اتصال 300 هکتار پردیسان به 500 هکتار شهرک غرب موافقت نکند.
این تقاضا مورد قبول واقع میشود و با موافقت محمدرضا پهلوی تیر آنهایی که قصدشهرک سازی در آن اراضی گرانقیمت را داشتند به سنگ میخورد. سالها بعد از انقلاب اسلامی بارها بحث و اختلاف نظرهای بسیاری بر سر اینکه چه نهاد یا سازمانی مدیریت این پارک را برعهده گیرد، بین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفته است. شاید این بحثها و جدلها از زمان دولت نهم و دهم با در نظر گرفتن برنامههای ویژه برای پارک پردیسان آغاز شد، برنامهای که به تغییر مدیریت این پارک مربوط نمیشد.
پارک پردیسان تهران که از 40 سال پیش قرار بوده به بزرگترین پارک اکولوژیک خاورمیانه تبدیل شود بعد از فروش آن در زمان دولت دهم و با یک مصوبه دولتی روی میز مذاکره آمد. هرچند فروش آن همواره از سوی رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست تکذیب میشد اما مساله تا دیوارکشی و جداسازی ساختمان اصلی سازمان حفاطت محیط زیست در پارک پردیسان هم پیش رفت.
محمدجواد محمدی زاده، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست در آن سالها بارها اعلام کرده بود نمیتواند از عهده مخارج نگهداری این پارک برآید اما با پیشنهاد واگذاری نگهداری این پارک به شهرداری هم همیشه مخالف بود.
او قصد داشت تا این پارک را به قیمت هر متر مربع 8 هزار تومان به یک نهاد نظامی بفروشد. بسیاری دلیل اصلی فروش پردیسان را بیپولی سازمان حفاظت محیط زیست در دولت گذشته میدانستند. شهرداری تهران همان زمان برای هر متر مربع 11 هزار تومان پیشنهاد کرد اما محمدیزاده نپذیرفت. در نهایت شورای شهر و شهرداری از سازمان حفاظت محیط زیست شکایت به دادستانی بردند تا این پارک اکولوژیک از دستبرد ساخت و سازها در امان بماند.
اما تغییر مدیریت پارک پردیسان از محیط زیست به شهرداری از زمان دولت یازدهم بر سر زبانها افتاد. معصومه ابتکار، رئیس وقت سازمان حفاظت محیط زیست که به گفته مرتضی طلایی، عضو وقت شورای شهر تهران یکی از کسانی بود که در زمان حضورش در شورای شهر به دنبال تغییر مدیریت پارک پردیسان از سازمان حفاظت محیط زیست به شهرداری بود، خبر لغو مصوبه فروش پردیسان را به رسانهها داد!
کمی بعد اما از این به میان آمد که شهرداری وظیفه نگهداری و مراقبت از پارک پردیسان را بر عهده گیرد اما ابتکار سریعا به آن واکنش نشان داد و گفت که پردیسان به شهرداری واگذار نمی شود.
این پارک متعلق به دولت و محیط زیست است و بحث واگذاری وجود ندارد ولی ما با شهرداری برای اجرای طرح های فضای سبز مشارکت هایی داشته و داریم. با این حال ابوالفضل قناعتی، عضو وقت شورای شهر تهران در آن زمان باز هم از موافقت دولت یازدهم با واگذاری پارک پردیسان به شهرداری خبر داد.
موضوع واگذاری پارک پردیسان به شهرداری اما تا پایان شورای شهر چهارم بی نتیجه ماند. محمد حقانی، عضو شورای شهر چهارم در آخرین روز تشکیل شورای شهر به طرح حفاظت از پارک پردیسان اشاره کرد و گفت: 50 میلیارد تومان بودجه برای این پارک در نظر گرفتهایم که محیط زیست به دلیل مشکلاتی که در گذشته داشت از تحویل پارک پردیسان به شهرداری خودداری کرد.
با روی کار آمدن دولت جدید اما تغییرات عمدهای در موضع سازمان حفاظت محیط زیست برای واگذاری مدیریت این پارک پدید آمد، با تصدی عیسی کلانتری در سازمان محیط زیست و محمدعلی نجفی در شهرداری تهران ورق برگشت و این بار نهتنها بهسازی پارک که حتی مدیریت 15 ساله آن به شهرداری تهران واگذار شد. نجفی در مراسم توافقنامه بهسازی پارک پردیسان گفت: در این توافقنامه نیز فعلاً زمان 15 ساله تعیینشده و البته این زمان قابل تمدید خواهد بود.
به گفته شهرداری برای این پارک درآمدهای محدودی وجود دارد که آن درآمدها هم به نفع شهرداری خواهد بود اما این نهاد باید بودجه خاصی را برای این منظور اختصاصی دهد. بودجه خاصی که شهرداری از آن صحبت میکند حدود 300 میلیارد تومان است که تنها برای دوره چهارساله نخست در نظر گرفته شده است.
عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست در این مراسم گفت: امیدواریم در کمتر از یک سال شهرداری تهران طبق پروژهای که از دهها سال پیش طراحی شده بود احیاء و بازسازی پردیسان را انجام دهد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مورد وضعیت کنونی پارک پردیسان گفت: پردیسان وضعیت مناسبی ندارد. درختان خشک شده، بخشی از پارک دچار آتش سوزی شده و امکان آبرسانی پارک محدود است چون سازمان حفاظت محیط زیست منابع مالی کافی و لازم برای احیاء و بازسازی پارک ندارد، این امر مهم به شهرداری تهران واگذار شده است.
وی افزود: احیاء و بازسازی پارک طبیعت پردیسان یک مصوبه قبل از انقلاب داشت که در شرایط حاضر قابل اجرا شدن نیست. چون آن مصوبه دنبال پیاده کردن محیط زیست جهان بود که در حال حاضر امکان اجرای آن وجود ندارد. در حدود 80 هکتار از پارک کم شده، همچنین برج میلاد در این منطقه ساخته شده و بخشهایی از پارک را وزارت مسکن گرفته و بخشهایی نیز داخل اتوبان افتاده است بنابراین امکان اجرای مصوبه قبل از انقلاب در پردیسان وجود ندارد.
به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در دهه 70 طرحی برای پارک پردیسان تنظیم شد که سعی دارد محیط زیست ایران را در پارک پردیسان پیاده کند. بهسازی پارک پردیسان با محوریت طرح دهه 70 انجام خواهد شد.
محمدعلی نجفی، شهردار تهران نیز در این مراسم از آغاز بهسازی پارک طبیعت پردیسان طی تفاهمنامه امضاء شده بین سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران خبر داد و افزود: با تشکیل دولت جدید موارد متعددی از همکاریهای بین بخشی میان شهرداری و دستگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است و خوشحال هستیم که اولین توافقنامه با سازمان حفاظت محیط زیست امضاء میشود تا یک کار زیست محیطی برای تهران انجام شود.
شهردار تهران تصریح کرد: هدف از توافقنامه با سازمان حفاظت محیط زیست، بهسازی، سازماندهی و استفاده بهینه و مطلوب از پارک طبیعت پردیسان است. بهسازی این پارک هم مسائل زیست محیطی و هم مسائل اجتماعی و فرهنگی را در بر میگیرد.