شناسه : ۵۵۵۶۹۹ - پنجشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۲۱:۰۵
چرا احادیث پیامبر و معصومین به گونه‌های متعددی تفسیر می‌شود؟
اختلاف در مسلک و عقاید، یکی از عوامل مهم اختلاف است که موجب شده هر یک از مفسران سعی در تطبیق آیات و معارف قرآن و أحادیث معصومین بر عقاید خود داشته باشند.
چرا احادیث و روایات پیامبر و ائمه بزرگوار را به گونه‌های متعددی تفسیر می‌کنند؟
پاسخ:
اختلافاتی که در تفسیر برخی از روایات معصومین (علیهم‌السلام) وجود دارد عوامل گوناگونی می‌تواند داشته باشد که به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم.
1- اختلاف سطح علمی تفسیرکنندگان:
بدیهی است که فهم معارف روایی همانند فهم معارف قرآنی مبتنی بر تحصیل علوم و مقدماتی همچون ادبیات عرب، حدیث‌شناسی، اصول فقه ، منطق و ... هست و میزان تبحر و تسلط مفسران بر این مسائل و مقدمات، نقش بسزایی در تفسیر و فهم معارف قرآن و روایات دارد و لذا می‌بینیم که در بحث تقلید این مسئله مطرح‌شده است که مکلفانی که خود به درجه اجتهاد و استنباط احکام شرعی نرسیده‌اند باید از مرجع تقلید «أعلم» تقلید نمایید و آوردن قید اعلم (داناتر) بدین سبب است که فقیه اعلم، در تفسیر متون دینی از آگاهی و تبحر بیشتری بهره‌مند‌است.
2- اختلاف در مسلک و عقاید:
اختلاف در مسلک و عقاید نیز یکی از عوامل مهم اختلاف است که موجب شده هر یک از مفسران سعی در تطبیق آیات و معارف قرآن و أحادیث معصومین (علیهم‌السلام) بر عقاید خود داشته باشند و برخی بجای اینکه به دنبال فهم معارف قرآن و روایات باشند به دنبال تطبیق قرآن و أحادیث بر اعتقادات خود برآمده‌اند چنانکه علامه طباطبایی درباره این منشأ مباحث جالبی را در ابتدای تفسیر المیزان مطرح نموده‌اند که برای مطالعه تفصیلی می‌توانید به مقدمه جلد اول این تفسیر شریف مراجعه نمایید.
3. قابلیت صدق روایات بر وجوه و معانی متعدد:
برخی از اختلافات هم ازاینجا ناشی شده که خود روایت به نحوی نقل‌شده که قابلیت صدق بر وجوه و معانی متعدد را دارد و گرچه در زمان صدور حدیث از معصوم (علیه‌السلام) مخاطبان حضرت، با توجه به وجود قرائنی ، معنا و مراد آن را می‌دانستند، اما به دلیل نرسیدن این قرینه‌ها و عدم نقل آنها در روایات، معنا و مراد آن برای مفسران عصرهای بعدی مبهم باقی‌مانده و لذا وجوه متعددی که قابل‌برداشت از الفاظ روایت هست، توسط علما و مفسران بیان‌شده است.
