علاقه شرکت های خارجی برای حضور در بخش پالایش نفت ایران پس از برجام

با گذشت یک سال از امضای برجام شاید هیچ کس فکر نمی کرد که برخی بخش ها نظیر وزارت نفت از این فرصت پیش آمده، نهایت استفاده را برده و عقب ماندگی ها و خسارت های ناشی از تحریم را به سرعت جبران کند؛ اهتمام جدی وزارت نفت به تولید و صادرات نفت خام و فرآورده های نفتی، جذب سرمایه گذاران خارجی و رشد اقتصاد کشور به یقین برگ زرینی در کارنامه دولت یازدهم است که نشان از غیرت ایرانی دارد.

**دستاورد برجام در بخش پالایشی کشور
اظهار تمایل شرکت های اروپایی، آمریکایی و آسیایی برای برقراری ارتباط با ایران و حضور در پروژه های نفتی از جمله طرح های پالایشی، نشان از جایگاه ایران در صنعت نفت دنیا دارد که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران «یکی از چهار شرکت اصلی وزارت نفت» به دنبال به ثمر نشاندن مذاکرات و قراردادهای پالایشی است.
امضای تفاهم نامه با شرکت هیوندای کره جنوبی برای انجام مطالعه پروژه کاهش تولید نفت کوره پالایشگاه تهران، امضای تفاهم نامه با شرکت های اس.تی.آر (STR) برزیل، مگتل اسپانیا، گروه «کوانتوم لیمیتد» غنا و شرکت نفت سیرالئون در دوره زمانی فوریه 2014 تا 2016 در زمینه احداث پالایشگاه در خاک آن کشورها، برجسته ترین مذاکراتی است که در این سال ها به ثمر رسیده و پس از گذشت 6 ماه از انعقاد تفاهم نامه وارد مرحله عقد قرارداد می شود.

**برجام، دروازه سرمایه گذاری
شاید اگر برجام را جانی تازه برای صنعت از نفس افتاده نفت توصیف کنیم، بیراه نگفته باشیم؛ در زمان تحریم، اجرا نشدن بسیاری از طرح ها، چرخ این صنعت را از حرکت باز داشته بود، اما دوباره این چرخ به حرکت درآمده؛ ولی این بار با قدرت و تخصص ایرانی که حاصل خلاقیت سال های تحریم بود.
افزایش قدرت چانه زنی ایران و انتخاب کشورهای سرمایه گذار، این بار نقطه قوتی است که شرایط را برای شرکت های مطرح و معروف این صنعت رقم زده است، از جمله شرکت های قدرتمند و مطرح در زمینه پالایشی که برای انجام پروژه های بزرگ وارد ایران شده اند.
مذاکرات نهایی شرکت پالایش نفت آبادان با شرکت های جِی.جی.سی و ماروبنی (JGC / Marobeni) ژاپن، شرکت پالایش نفت تهران با شرکت های جِی.جی.سی و میتسویی (JGC / Mitsui) ژاپن، شرکت پالایش نفت اصفهان با دایلم (Dailem) کره جنوبی، شرکت پالایش نفت تبریز با شرکت «اس.کی» (SK) کره جنوبی و شرکت پالایش نفت بندرعباس با شرکت های ماروبنی و گیودا (Chiyoda/Marobeni) برای انجام مطالعات امکان سنجی فنی - اقتصادی در زمینه کیفی سازی محصولات و کاهش مقدار نفت کوره که مراحل پایانی خود را طی می کند.
این ها تنها گوشه ای از نمونه های بارز و قابل توجه دستاورد صنعت پالایش در این بازه زمانی محدود است که نشان از عزم مدیران نفت برای سر و سامان دادن به آشفته بازار به جای مانده از تحریم دارد.

**حرکت قطار شرکت‏های پالایشی روی ریل توسعه
آمارها نشان می دهد صنعت پالایش کشور در سایه اقتصاد مقاومتی، گشایش برجام و تدبیر دولت یازدهم در مسیر توسعه قرار گرفته و آینده روشنی برای این صنعت رقم خورده است.

**پالایشگاه آبادان
انعقاد قرارداد شرکت پالایش نفت آبادان با شرکت ‏ژاپنی هیتاچی و بررسی پیشنهادهای فنی - مالی با شرکت ایتالیایی رموسا (REMOSA) برای تامین کالاهای مورد نیاز، اعلام آمادگی شرکت ‏های معروف تولید کاتالیست مانند یو.او.پی (Grace UOP) و آلبومالری (Albemarle) برای شرکت در مناقصه تامین کاتالیست مورد نیاز واحد بنزین‏سازی، همکاری شرکت دالمن (Dalman) فرانسه برای راه ‏اندازی برخی تاسیسات، همکاری شرکت سیمون کاروس (Simon Carves) انگلیس برای بررسی و رفع اشکالات واحد بازیافت اسیدسولفوریک از جمله اقدام هایی به شمار می رود که در سایه برجام به نتیجه رسیده است.
در کنار این دستاوردها شاید بزرگ ترین ره آورد برجام در صنعت پالایشی را نهایی شدن قرارداد اجرای فاز نخست طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان از طریق خط اعتباری کشور چین باید بدانیم که در حال گشایش اعتبار اسنادی از طریق بانک ملت است.
همچنین، انعقاد قرارداد تجاری با مشارکت کشورهای چین و ایران برای اجرای فاز دوم طرح مذکور و مذاکره با شرکت چینی «ساینوپک» برای تامین مالی، دستاورد دیگری است که نصیب پالایشگاه آبادان شده است.

**پالایشگاه اصفهان
انعقاد قرارداد با شرکت فرانسوی اکسنس (Axens) برای خرید کاتالیست واحد «هیدروکراکینگ» که در مرحله انجام ثبت سفارش قرار دارد، اعلام آمادگی شرکت ‏های تامین کننده کالا و تجهیزات برای ادامه همکاری، مذاکرات برای تامین منابع مالی اجرای واحدهای جدید طرح توسعه و بهینه ‏سازی از طریق بانک ‏های کره‏جنوبی، امضای تفاهمنامه اولیه بین پالایشگاه و شرکت دایلم کره جنوبی که قرارداد تجاری آن در حال نهایی شدن است، رخدادهای مهم و تاثیرگذار در آینده پالایشگاه اصفهان است که با جدیت دنبال می شود.

**پالایشگاه بندرعباس
صدور مجوز ورود کالاهایی که در دوران تحریم در کشورهای اروپایی بخصوص در مورد طرح بنزین‏سازی متوقف شد و پس از برجام رفع شده، پیگیری خرید کاتالیست واحد آیزوماکس که در حال بارگیری و ارسال است، مذاکره و تبادل اطلاعات با شرکت‏ های ژاپنی میتسویی و گیودا درباره اجرای طرح آپ گریدینگ (Upgrading ) پالایشگاه که مطالعات امکان سنجی فنی- اقتصادی صورت گرفته از جمله اقداماتی است که پالایشگاه بندرعباس را در بین شرکت های پالایشی کشور مطرح خواهد کرد.

**پالایشگاه تهران
مذاکرات برای مطالعات امکان سنجی فنی - اقتصادی طرح های ارتقای کیفیت فرآورده و «آپ گریدینگ» (Upgrading) پالایشگاه با شرکت های بین المللی در حال انجام است.

**پالایشگاه تبریز
مطالعات امکان سنجی فنی - اقتصادی طرح آپ گریدینگ پالایشگاه با شرکت اس.کی کره جنوبی در دست اجراست.

**پالایشگاه شازند اراک
قرارداد خرید کاتالیست واحد آیزوماکس با شرکت آلبرمارلی (Albemarle) هلند منعقد شده است.

**پالایشگاه ستاره خلیج فارس
ترخیص و حمل کمپرسورها و کوره های واحدهای بنزین‏سازی و تصفیه هیدروژنی گازوییل ساخت شرکت زیمنس، راه‏اندازی واحد تقطیر فاز نخست و واحدهای مرتبط مانند بخار، برق شامل نیروگاه و پست های برق، آب شامل آبگیر، حوضچه‏های پالایشگاه، آب شیرین کن‏ها، شبکه آب آتشنشانی، واحد هوا، نیتروژن، مخازن، فلر، سیستم کنترل و واحد سوخت انجام شده و بهره برداری از این واحد و تولید محصولات نفتا و گازوییل صورت گرفته است.

**رشد شرکت‏ ملی پخش فرآورده های نفتی در سایه برجام
امضای تفاهمنامه و انعقاد قرارداد برای صادرات فرآورده های نفت گاز، سوخت هواپیما، گازمایع و گوگرد، تسهیل شرایط تامین مواد، تجهیزات رنگ و خوردگی، توسعه همکاری با شرکت‏های صاحب فناوری و جذب سرمایه خارجی از کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه و ایتالیا برای طراحی، ساخت، فروش و خدمات پس از فروش سیستم‏ های بازیافت بخار بنزین برای مناقصه 10 انبار نفت بزرگ کشور، مهم ترین اقداماتی بود که در این عرصه انجام شده است.

**مانور قدرت شرکت‏ خطوط لوله و مخابرات نفت ایران
حضور کارشناسان شرکت «من دیزل اند توربو شویز ای.جی» (Man Diesel & Turbo Schweis AG) برای تامین قطعات یدکی و تعمیر و نگهداری 18 دستگاه از توربین های سولزر، مذاکرات با شرکت زیمنس به منظور شروع مجدد همکاری برای تعمیر و نگهداری توربین های راستون و تایفون از جمله اقدامات انجام شده در شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی است.
ترخیص یک دستگاه توربین تایفون توقیفی از گمرک انگلیس، رفع توقیف از اقلام یک فقره سفارش قطعات یدکی «اکچویتورهای» شرکت روتورک (Rotork) در پایان سال 1394 که از پاییز سال 1391 در آلمان توقیف شده بود و پیگیری و مکاتبه با شرکت وودگروپ برای بازگرداندن 2 دستگاه توربین سولار تاروس و مارس که از سال 1391 در «جبل ‏علی» امارات توقیف و ارسال نشده است نیز بخش دیگری از اقدامات انجام شده پس از برجام را تشکیل می دهد.
پذیرش گشایش اعتبارات اسنادی اقدام های قابل توجهی است که نشان از قدرتمند شدن شرکت پالایشی در حاشیه امن ایجاد شده ناشی از برجام و اقتصاد مقاومتی دارد.
صنعت پالایشی کشور تا پایان سال 96 با اجرای طرح های پالایشی در دست اقدام، به یکی از قدرتمندترین بخش های نفت تبدیل خواهد شد که مهم ترین آنها، سرمایه گذاری های خارجی و استفاده از توان و تخصص داخلی خودکفایی در تامین بنزین مورد نیاز، رساندن مازوت پالایشگاه ها به حداقل ممکن و صادرات پایدار تمامی فرآورده های نفتی « بنزین، گازوییل، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع» خواهد بود.
.............................
*منبع :نشریه وزارت نفت (مشعل)