دو شب پیش زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده علیه ایران سخنرانی می‌کرد، برای اینکه ادعاهای ضدایرانی‌اش را مستند جلوه دهد، به تسخیر سفارت امریکا در تهران و گروگانگیری اعضای سفارت اشاره کرد. صحبت‌های ترامپ چند ساعت بعد با سخنرانی رئیس‌جمهور کشورمان پاسخ داده شد و دکتر روحانی از ترامپ خواست تا تاریخ بخواند! تاریخی که می‌گوید چرا سفارت این کشور در ایران تسخیر شد، پیش‌زمینه‌های آن چه بود و چرا بعد از تسخیر نام سفارتخانه به «لانه جاسوسی» تغییر پیدا کرد! شاید ترامپ مانند خیلی‌های دیگر حوصله خواندن کتاب‌های تاریخی را نداشته باشد، اما یک فیلم یا سریال تلویزیونی که به بازگویی تاریخ می‌پردازد، همیشه مشتری‌های پروپاقرصی داشته است. جواد شمقدری کارگردان فیلم سینمایی «طوفان شن» چهار سالی است که به دنبال ساخت سریال «انقلاب دوم» درباره تسخیر لانه جاسوسی است؛ سریالی که اگر ساخته می‌شد، امروز حرف‌های زیادی برای گفتن داشت. شمقدری در گفت‌و‌گو با «جوان» به چرایی طولانی‌شدن ساخت این سریال پرداخته است.
آقای شمقدری، ترامپ درباره تسخیر لانه جاسوسی گفت و فکر می‌کنم همین بهانه خوبی باشد برای سؤال درباره تنها سریالی که قرار بود درباره این حادثه بزرگ در صداوسیما ساخته شود!
مگر اینکه ترامپ بیاید فحاشی کند و حرفی از تاریخ بزند که سراغ این موضوع بیایید و گرنه چهار سالی است که هیچ‌کس درباره آن صحبتی نمی‌کند. متأسفانه ما در امور فرهنگی همیشه عقب هستیم و اگر زودتر سریال ساخته و پخش می‌شد، تأثیرات روانی داخلی و خارجی‌اش باعث می‌شد ترامپ به این راحتی ما را متهم به تسخیر سفارتخانه امریکا نکند. آقای روحانی در جواب ترامپ به وی توصیه می‌کند که تاریخ را بخواند اما تاریخ خیلی گسترده است، وقتی ما درباره این حادثه کتاب و فیلم و مستند تولید نکنیم، آنها روایت خود را خواهند ساخت و به خورد دنیا می‌دهند. همان‌طور که درباره تسخیر لانه جاسوسی نیز چنین کردند.
می شود گفت یکی از ضد امریکایی‌ترین فیلمسازان ایرانی هستید، کسی که «طوفان شن» را ساخت و به دنبال ساخت سریال «انقلاب دوم» است!
وقتی درباره طوفان شن کار ساخته شد و مردم دیدند، کمتر امریکایی‌ها توانستند درباره آنچه اتفاق افتاد، ادعایی مطرح کنند، اما تا زمانی که درباره لانه جاسوسی و علت تسخیر آن فیلم نسازیم، شاهد روایت‌های امریکایی مانند «آرگو» خواهیم بود که مانند سخنرانی‌ای که ترامپ داشت، در آنها همیشه ما محکوم خواهیم شد.
چرا هنوز «انقلاب دوم» ساخته نشده‌است؟
من تمام وقتم را طی چهارسال گذشته برای ساخت این سریال گذاشته‌ام و باقیمانده عمرم را هم صرف این کار خواهم کرد، ولی باید پرسید چرا در جمهوری اسلامی که اساسی‌ترین مظهر هویتی‌اش ضدیت با استعمار است و نماد آن امریکا است و مردم شعار «مرگ بر امریکا» را به عنوان شعار محوری استکبار‌ستیزی به کار می‌برند، حمایتی از تولید آثاری مانند «انقلاب دوم» نمی‌شود. ما به دنبال حمایت‌های آنچنانی هم نیستیم؛ حمایتی منطقی و درست که بشود با آن کار را انجام داد، اما می‌بینیم برای بعضی کارها میلیاردها تومان حمایت می‌شود، اما حاضر نیستند از این کار حماین جدی انجام دهند.
الان نهاد‌هایی فرهنگی هستند که در حال حمایت از تولیدات سینمایی با موضوع انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت هستند، برای دریافت کمک و پشتیبانی سراغ آنها رفته‌اید؟
سراغ همه آنها رفته‌ام، هر کسی را که فکرش را بکنید، اما حمایتی جدی نکرده‌اند و فقط ما را سر‌می‌گردانند.
انقلاب دوم مسئله مهمی را قرار است بیان کند، چرا از آن حمایت نمی‌کنند؟
اگر قرار باشد از حمایت‌نکردن‌ها انتقاد کنم، اولین نقد را باید از رسانه‌ها داشته باشم. رسانه‌ها در طول چهار سال گذشته کاملاً خاموش بوده‌اند، در صورتی که می‌توانستند موضوع ساخته‌شدن این سریال را به مطالبه‌ای رسانه‌ای تبدیل کنند. بعضی‌ها فکر می‌کنند این کار برای شمقدری است، نه این سریال شمقدری نیست، یک کار ملی است. هم اکنون کارشناسان خبره صداوسیما فیلمنامه را خوانده و آن را جزو کارهای ارزشمند دانسته‌اند.
فیلمنامه تکمیل شده‌است؟
بله. فیلمنامه تکمیل و آماده ساخت است، اما اتفاقات سریال بین سال‌های 57 و 58 رخ می‌دهد، اکنون در تهران نمی‌شود خیابانی را پیدا کرد که حتی یک پلان از آن دوره را گرفت، همه صحنه‌ها را باید ساخت. این سریال مانند فیلم‌های آپارتمانی نیست که در یک ساختمان و فضای بسته، دوربین را بکاریم و فیلمبرداری کنیم.
آخرین صحبتی که با صداوسیما برای ساخت سریال داشته‌اید، به چه نتیجه‌ای منجر شد؟
آخرین توافق و حرفی که رد و بدل کرده‌ایم، این بود که وارد پیش‌تولید شویم. نظر کارشناسان صداوسیما بر حمایت از ساخت سریال است.
با این حساب فکر می‌کنید چقدر طول می‌کشد که «انقلاب دوم» را بسازید؟
ابتدا قرار بود ظرف یک سال و نیم سریال آماده شود، ولی می‌بینیم که چهار سال طول کشیده که فقط به پیش‌تولید برسیم. سریال را در سه فاز پیش‌بینی کرده‌ایم که فاز یک آن از پیش از انقلاب شروع می‌شود و تا تسخیر لانه جاسوسی را روایت می‌کند. فاز‌های بعدی هم به حوادث حین گروگانگیری تا کودتای نوژه و آغاز جنگ تحمیلی که با حمایت امریکا صورت گرفت، می‌پردازد. همه چیز بستگی به نوع حمایت‌ها دارد، ولی اگر همه چیز خوب پیش برود و از ساخت سریال حمایت شود، حدود چهار ماه دیگر کلید می‌زنیم و فکر کنم فاز اول دو سال به طول می‌انجامد.
فاز اول سریال چند قسمت خواهد داشت و چه چیز‌هایی را قرار است روایت کنید؟
فعلاً ساخت 30 قسمت قطعی شده است، ولی ممکن است بیشتر هم شود. دقیقاً قرار است به همان ابهاماتی که ترامپ مطرح کرده‌است، پاسخ دهیم؛ اینکه چرا دانشجویان پیرو خط امام لانه جاسوسی را تسخیر کرده‌اند؟ این روایت باعث می‌شود مخاطب بداند چه اتفاقی افتاده و به آن دانشجویان حق دهد.
ممکن است از دل این سریال، نسخه سینمایی نیز ساخته شود؟
چنین موضوعی در ذهنم هست، ولی باید دید که صداوسیما از آن استقبال می‌کند یا خیر چون اگر قرار باشد بلافاصله بعد از ساخت سریال آن را پخش کنند، امکان اینکه نسخه‌ای سینمایی تولید شود و به عنوان اثر سینمایی در جشنواره شرکت داده و اکران عمومی شود، سخت می‌شود. چون حداقل باید بین شش ماه تا یک‌سال برای این موضوع وقت گذاشت، درباره «طوفان شن» هم چنین کاری کردیم و یک سریال هفت قسمتی از آن ساخته شد.
