اجازه ندهید ترس و تردید مانع از ارتباط شما با فرد دارای معلولیت شود!
ترس از ناآگاهی و کمبود دانش لازم جهت برخورد در ملاقات با فرد معلول باعث ایجاد اضطراب می‌شود.
یادمان باشد: فرد دارای معلولیت، دارای احساس است. بنابراین همان‌طور با او رفتار کنیم که دوست داریم با خودمان رفتار شود. سعی کنید هیچ‌گاه معلولیت فرد را نبینید. چنانچه فردی غیرطبیعی و متفاوت رفتار می‌کند، شما در برخورد، خودتان باشید و اجازه دهید منطق و دوستی موانع احتمالی را از
میان بردارند.
اصول اولیه شیوه رفتار
1.از پرسش سؤالات شخصی درمورد معلولیت فرد اجتناب کرده و اگر ضرورتی وجود دارد، محتاطانه و محترمانه سؤال موردنظر را طرح کنید. درصورتی که فرد تمایلی به پاسخگویی ندارد، به بحث در این رابطه ادامه ندهید.
2.توجه کنید که فرد دارای معلولیت ممکن است برای انجام کار یا بیان مسأله‌ای نیاز به زمان بیشتری نسبت به افراد غیرمعلول داشته باشد.
3.پیشنهاد کمک خود را مؤدبانه و صبورانه طرح کرده و تا زمان پذیرش آن توسط شخص صبر کنید. درمورد نحوه کمک حتما به توضیحات فرد گوش کرده یا در صورت نیاز از او سؤال کنید.
4.هنگامی که درصدد برگزاری یک جلسه، ملاقات و... هستید، امکاناتی که فرد دارای معلولیت نیاز دارد را فراهم کنید و چنانچه در این زمینه مانعی وجود دارد که قابل‌رفع نیست پیش از آمدن فرد، به او اطلاع دهید.
5.به حق استفاده افراد دارای معلولیت از محل پارک ویژه خودرو، احترام بگذارید.
نوشتن یا سخن گفتن درمورد معلولیت...
1.فقط هنگام ضرورت و در جای مناسب به معلولیت فرد، رجوع‌کنید.
2.در سخن گفتن از ادبیاتی استفاده کنید که به شخص، جدا از نوع معلولیت او اشاره کند. (مثلا بهتر است به‌جای «معلول» از عبارت «فرد دارای معلولیت» استفاده کنیم.)
3.واژگان زیر نباید در بافت مربوط به معلولیت به کار روند زیرا مفهوم منفی داشته و موجب القای حس ناتوانی به فرد می‌شوند:
علیل، محدود به ویلچر، ناقص، ناتوان، سالم، قربانی، فلج، رنجور از بیمار
4.از واژگانی که نشان‌دهنده خاص‌بودن افراطی، شجاعت بی‌نهایت یا اَبر انسان بودن افراد دارای معلولیت هستند، پرهیز کنید.
ملاقات و صحبت با فرد دارای معلولیت
1.دست‌دادن، همیشه شیوه استاندارد آغاز یک گفت‌وگو نیست. اگر تردید دارید، از فرد بپرسید که آیا مایل به دست دادن است یا نه. لبخند و عبارات معمول احوالپرسی برای آغاز صحبت مناسب‌ترند.
2.با همراهان فرد دارای معلولیت سخن نگویید، بلکه مستقیما با خود او حرف بزنید.
3.درمورد معلولیت فرد تا زمانی که خودش نمی‌خواهد یا به بحث مرتبط نیست، صحبت نکنید.
4.با افراد دارای معلولیت بزرگسال، مانند دیگر بزرگسالان برخورد کنید و با لحن کودکانه (کمتر از سن‌شان) با آنها سخن نگویید.
5.صبر و توجه کامل داشته باشید به‌خصوص در مواردی که فرد به آهستگی یا با مشقت بسیار صحبت می‌کند.
6.هرگز تظاهر نکنید آنچه فرد می‌گوید را درک کرده‌اید بلکه از او بخواهید حرف خود را تکرار کند و چنانچه متوجه نشدید از ابزار نوشتن استفاده کنید.
7.در ارتباط با افراد دارای معلولیت می‌توان از اصطلاحات معمول روزمره و دیگر عباراتی که همه به‌کار می‌برند مانند: «به زودی می‌بینمت» استفاده کرد.
8.اگر در ارتباط با فرد، مرتکب اشتباهی شدید آرامش خود را حفظ کرده و عذرخواهی کنید، سعی کنید شوخ‌طبع باشید و تمایل خود را به ایجاد ارتباط نشان دهید.
شیوه برخورد با افرادی که دارای اختلالات یادگیرییا کم‌توانی ذهنی هستند
1. ساده ارتباط برقرار کرده و عبارات یا سؤال خود را به روشنی بیان کنید.
2. هنگامی که فرد به شما پاسخ می‌دهد، تمرکز و توجه داشته‌باشید.
3.به شخص فرصت دهید تا آنچه را در ذهن دارد، بیان کرده یا نشان دهد.
شیوه برخورد با افرادی که از صندلی چرخ‌دار استفاده می‌کنند
1.صندلی چرخ‌دار را تا زمانی که فرد، خودش نخواسته نگه‌ندارید یا هل ندهید. صندلی چرخ‌دار بخشی از فضای شخصی صاحب آن محسوب می‌شود.
2.برای صحبت‌کردن با شخصی که روی صندلی چرخ‌دار است مقابل چشمان فرد، نشسته یا روی زانوانتان قرار بگیرید.
3.پیش از این‌که شخص به محل دیدار با شما برسد، برای سهولت حرکت صندلی چرخ‌دار، مبلمان یا صندلی‌ها را جابه‌جا کنید.
4.شخص را درمورد محل قرار گرفتن توالت، تلفن و آبخوری ویژه معلولان راهنمایی کنید.
5.هنگامی که فرد دارای صندلی چرخ‌دار را در مسیری راهنمایی می‌کنید، مسائلی چون فاصله، شرایط آب‌وهوا و موانع فیزیکی (حصارها، پله‌ها، برآمدگی‌های شیب‌دار و...) را در نظر بگیرید.
شیوه صحبت با افرادی که دارای ناشنوایی یا کم‌شنوایی هستند
1.به فرد اجازه دهید تا خودش چگونگی و نوع برقراری ارتباط اعم از استفاده از لب‌خوانی، زبان اشاره یا کاربرد نوشتار را تعیین کند.
2.حتی در مواقعی که رابط ناشنوایان حاضر است، خطاب به فرد ناشنوا صحبت کنید.
3.چنانچه شخص قادر به لب‌خوانی است به روشنی و با سرعتی متوسط، مستقیما با او سخن بگویید.
4.در ارتباط با برخی افراد دارای اختلال شنوایی بهتر است از جملات ساده‌تر، حرکات چهره و زبان ایما و اشاره بدن استفاده‌کنیم.
شیوه برخورد با فردی که اختلال در تکلم دارد
1.در صحبت با چنین فردی توجه داشته، صبور باشید و برای تکمیل کلام و تفکر فرد به او فرصت دهید، سعی در پایان دادن به صحبت‌های او نداشته باشید.
2.چنانچه متوجه نشدید، از او بخواهید کلام خود را تکرار کند و آنچه شنیده‌اید را بیان کرده تا دریابید که آیا به درک گفته فرد نزدیک شده‌اید یا خیر.
3.برای استفاده از ابزاری که به‌سهولت برقراری ارتباط و پیشرفت گفت‌وگو کمک می‌کنند، آمادگی داشته، همچنین در ایجاد ارتباط با شخصی که برای صحبت، تخته الفبا یا کامپیوتر مجهز به برنامه گفتار ترکیبی به‌کار می‌برد، اضطراب نداشته‌باشید.
شیوه برخورد با افرادی که دارای نابینایی، کم‌بینایی یا معلولیتی هستند که بینایی‌شان را دچار اختلالاتی کرده است
1.هنگام آغاز مکالمه، اطمینان حاصل کنید که فرد شما را شناخته، در غیر این صورت خودتان و افراد دیگری را که احتمالا به همراه دارید، معرفی کنید.
2.بدون دلیل و خداحافظی فرد را ترک نکنید.
3.هنگام راهنمایی فرد دچار اختلالات بینایی هرگز او را هل‌ندهید یا نکشید. اجازه دهید فرد خودش بازوی شما را گرفته سپس با فاصله بسیار کمی از او حرکت کنید تا بتوانید هنگام نزدیک‌شدن به درها، پله‌ها و موانع شخص را آگاه ساخته و به محل آنها اشاره کنید.
4.چنانچه با فرد وارد فضایی می‌شوید، در مورد محیط و محل قرار گرفتن صندلی‌ها توضیح دهید.
