مرگ موتورهای بنزینی نزدیک است

فرادید؛ هنگامی که در 1893 در یک مسابقه رسمی اسب دوانی در فرانسه، یکی از شرکت‌کنندگان با استفاده از خودرویی درون سوز توانست به خط پایان برسد، همزمان یک خودروی الکتریکی هم در مسابقه حضور داشتف با این تفاوت که اتومبیل درون سوز توانست به راحتی از خط پایان بگذارد اما نمونه الکتریکی باید هر 30کیلومتر یکبار باطری هایش تعویض می شد. از آن زمان مدت بسیاری گذشته و به فاصله 140 سال، حالا این خودروهای الکتریکی هستند که کم کم در دید عموم مردم محصولات مقرون به صرفه و جذاب به نظر می رسند. شورولت بولت به عنوان یک خودروی الکتریکی هم اینک حدود 383 کیلومتر برد دارد در حالی که سازندگان تسلا برای نخستین بار از یک نمونه خودروی مدل اس رونمایی کرده اند که با یک بار شارژ کامل حدود 1000 کیلومتر برد دارد.

به گزارش فرادید، سهم خودروهای الکتریکی در این بین فعلا حدود 1درصد کل بازار است اما یک موسسه آینده سنجی اقتصادی معتبر اعلام کرده در افق 2025 یعنی تنها تا 8 سال دیگر سهم این نوع خودروها تا 14 برابر افزایش یافته و به آلترناتیو جدی خودروهای بنزینی و دیزلی تبدیل می شوند.

سوال اساسی اما این است که باید چه تغییراتی در تکنولوژی باطری ها رخ داد تا آینده حمل و نقل جهان و خود مسئله انرژی تغییر یابد؟ خب برای پاسخ دادن به این سوال باید واقع بین بود. نیسان هم اکنون کارخانه بزرگی در شمال ساندرلند واقع در انگلستان دارد که در آن به تولید کراس اوور قشقایی پرداخته و از قضا وضعیت بسیار خوبی هم دارد. این خودرو تا کنون توانسته 310 هزار دستگاه در هر سال فروش داشته و سود هنگفتی را به جیب مدیران نیسان سرازیر کند. در عین حال در همین کارخانه خودروی دیگری هم تولید می شود که لیف نام دارد.

 

نیسان لیف که محصولی الکتریکی مجهز به باطری‌های پیشرفته لیتیوم یونی و نیز ساختار بدون منفذ باطری‌هاست، علیرغم همه ویژگی‌ها و بردی حدودا 250 کیلومتری، فعلا فقط 17.5 هزار دستگاه فروش داشته است. این میزان فروش گرچه چشم انداز مثبتی پیش روی نیسان می گشاید اما نسبت به دیگر خودروهای پرفروش این برند مثل ایکس تریل یا میکرا واقعا ناامیدکننده است.

البته کل فروش صنعت ساخت خودروهای الکتریکی در سال 2016 به کمتر از 750 هزار دستگاه می‌رسد که حدود 1 درصد کل فروش سالانه صنعت خودرو را شامل می شود. با این حال کارلوس گوسن مدیرعامل پیشین رنو نیسان در اظهار نظری جالب، سال 2011 اعلام کرد اتحادیه صنعتی متبوعش به زودی خواهد توانست به تنهایی سالانه تا 750 هزار دستگاه خودروی الکتریکی تولید کند.

جدا از واقعی بودن این هدف گذاری، به نظر می‌رسد کسب و کار ساخت خودروی الکتریکی به شدت در حال رونق گرفتن است و با معرفی تسلا مدل 3 و شورولت بولت که دو خودروی نسبتا ارزان بازار هستند، صنعت خودرو وارد عصری تازه شده که در آن باید تحولات چشمگیری در شیوه تولید خود جهت ادامه مسیر ارائه کند.

 

 

 

در این راستا چینی‌ها که نصف تولید سال 2016 را در این بخش به خود اختصاص داده اند، در تلاش‌اند تا تولید خودروهای الکتریکی و نمونه های هیبریدی را از مدل‌های کوچک و تک سرنشین به سمت محصولات بزرگ خانوادگی، کاری و مسافرتی جهت دهند. بهترین پیش‌بینی‌ها در خصوص آینده تولید محصولات الکتریکی به بخش انرژی خبرگزاری بلومبرگ مربوط است که پیش بینی کرده در افق 2040 تعداد 400 تا 500 میلیون دستگاه خودروی الکتریکی در جهان تردد خواهد کرد.

 

اوپک نیز که سال قبل پیش بینی در خصوص آینده خودروهای الکتریکی در سال 2040 را ضعیف و حدود 80 میلیون دستگاه اعلام کرده بود، در پیش بینی جدید خود در این حوزه برای سال 2040، میزان خودروهای الکترکی جهان را حدود 250 میلیون دستگاه عنوان کرده است.

 

جالب است که پیش بینی شرکت آمریکایی اگزون موبیل از این حوزه تغییر ینداشته و روی عدد 100 میلیون دستگاه متمرکز شده است. در این بین مهم ترین سوالی که می تواند وضعیت آینده صنعت خودرو را مطابق با یکی از این سه پیش بینی محقق سازد، مسئله باطری های لیتیوم –یونی و میزان انطباق آنها با شرایط جدیدی است که در یک خودروی برد بلند به ان نیاز است.

 

برای پاسخ به این سوال توجه به یک موضوع مهم حیاتی است. اینکه از سال 1989 که نخستین بار در دوربین های جدید شرکت سونی از این نوع باطری ها استفاده شد، تا امروز که همین باطری‌ها باعث پیشرفتی عظیم در صنعت خودروسازی شده اند تنها 26 سال گذشته اما دامنه به کارگیری این باطری ها در حدی اعجاب انگیز رشد داشته است.

در واقع مهم‌ترین مسئله بر سر راه حذف موتورهای درون سوز و فراگیری خودروهای الکتریکی، میزان ظرفیتی است که از طریق شارژ باطری های لیتیوم یونی به دست می آید. در این بین توجه به تاریخچه باطری‌های لیتیوم – یونی در ربع قرن اخیر راهگشا است به طوری که از دهه 90 میلادی تاکنون در اغلب ابزارلات جدیدی که با انرژی الکتریسیته سر و کار دارند، از کامپیوتر گرفته تا گوشی‌های هوشمند و حتی سیگارهای الکتریکی می‌توان ردپای این منابع جدید ذخیره انرژی را دید. در واقع از مجموع 45 گیگاوات انرژی الکتریکی که در باطری های لیتیوم یونی تولید شده در سال گذشته ذخیره شده، تنها 34 گیگاوات ساعت ان می تواند برای مصرف یک سال برق انگلستان کفایت کند.

 

در مجموع خیزش بزرگی در حال شکل گیری است و به دلیل تقاضای گسترده برای این نوع باطری ها، سرمایه گذاری 5 سازنده بزرگ این حوزه که همگی آسیایی هستند به شدت افزایش یافته و تا سه برابر میزان قبلی رشد داشته است. در عین حال شرکت‌های ال.جی شم، سامسونگ اس.دی.آی، پاناسونیک، بی وای دی و کاتل به ترتیب تقاضای باطری های لیتیوم یونی را برای خود در افق 2020 به ترتیب 18، 17،50، 25 و 45 گیگاوات ساعت محاسبه کرده اند که در صورت تحقق، نسبت به سال 2016 به شدت رشد خواهد داشت.

خبری که این پیش بینی را به واقعیت نزدیک می کند سرمایه گذاری تسلا در گیگافاکتوری نوادای خود است که به گفته منابع نزدیک به تسلا، این شرکت همراه با پاناسونیک بیش از 5 میلیارد دلار در این پروژه سرمایه گذاری خواهد کرد. در حال حاضر تولید این مجموعه تنها 4 گیگاوات ساعت است، تا انتهای 2018 به بیش از 35 گیگاوات ساعت رسیده و تسلا را به حاکم مطلق بازار خودروهای الکتریکی تبدیل می کند.

اگر مایلید اندازه و حجم این بلندپروازی را ببینید، بهتر است بدانید این میزان ظرفیت باطری یعنی 35 گیگاوات ساعت، تا 4 سال قبل برای مصرف یک سال کل کامپیوترهای جهان کفایت می کرد.

 

در عین حال یک موضوع مهم را نباید از نظر دور داشت که تولید این میزان باطری تنها به کار صنعت خودرو نمی آید و به دلیل تکنولوژی ذخیره و تخلیه سریع که در باطری های لیتیوم یونی به کار گرفته شده، این باطری‌ها به راحتی می توانند به تامین برق شهری و مسائلی از این دست کمک کنند. با این رویکرد کسانی که در این حوزه دست بالا را دارند، مالکان آینده جهان هستند چرا که تولید و عرضه انرژی را در دست می‌گیرند. به ویژه اینکه میزان هزینه تولید و ذخیره انرژی برق در باطری‌های لیتیوم یونی به شدت در حال افت است و در عین حال میزان ذخیره و تکنولوژی تولید انبوه این قبیل باطری ها با سرعتی بالا در حال رشد است.