از دیدگاه آدمیت تاریخنگارى «یکى از رشتههاى دانش» است که در عصر جدید خیلى ترقى کرده. از همین روست که در دیباچه اندیشههاى طالبوف این عبارت افضلالدین کاشى را نقل مىکند که «جهان دانش و خرد جهان بیدارى است که وجود هر حقیقت در خود را به خرد روشن توان یافت.»
بیگمان هر که به نگارش تاریخ روى مىآورد، باید رشته تاریخ را «مثل هر رشته دیگر بیاموزد» نه اینکه «هرکس هر چه در سر دارد به قلم شلخته روان دارد.» زیرا که امروز «معیار سنجش هر کار تحقیقى، خواه در علوم انسانى و خواه علوم طبیعى این است که تا چه اندازه دانش و معرفت ما را ترقى داده و اثرى بکر و معتبر به شمار مىرود.»
آدمیت در «پى ثبت وقایع» هم نیست، بلکه «با جریان تاریخ و تحلیل عوامل تاریخى» سروکار دارد. از همین‌رو تاریخ‌نویسى به شیوه آدمیت از وقایعنگارى و نقل تاریخ فاصله مىگیرد.
درباره گذشتگان، آدمیت بر آن است که علم تاریخنگارى در ایران از «دهه سوم تا هشتم هجرى جهشهاى بسیار مترقى داشت.» چنانکه در این دورهها برخى «به تحلیل و تعلیل حوادث پرداختهاند» و حتى به «موضوعهاى اجتماعى و اقتصادى توجه داشتهاند.» تا جایى که این دسته از تاریخ‌نگاران حتى «از همقطاران فرنگى که غرق در جهالت بودند، فرسنگها جلو بودند.»
اما از سده هشتم این رشته نیز «همچون دیگر رشتههاى دانش و فن به پستى گرایید... و آن را باید دوره فترت نام نهاد.» از دیدگاه نگارنده، برخى از آن تاریخ‌نگاران بنام به‌ویژه بیهقى در سبک و نثر آهنگین آدمیت بىتاثیر نبودند، به مثل در نوشتن جملههاى کوتاه، استوار و اداى مطلب بى‌کم و کاست.
به نقل از مقاله استاد آدمیت، مندرج در مجله بخارا، خردادماه 1387
