میزان مرگ و میر تصادفات رانندگی در ایران و آمریکا

فرادید؛ در طول دو دهه اخیر بیش از 460 هزار نفر از ایرانیان، جان خود را بر اثر سوانح رانندگی از دست داده ‌اند و در عین حال در این 20سال چیزی نزدیک به 4.5 میلیون نفر نیز در جریان تصادفات رانندگی زخمی شده‌اند. این گفته سردار تقی مهری رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی را بگذارید کنار حرف‌های اخیر سخنگوی وزارت بهداشت که با اذعان به هزینه‌های بسیار بالای تلفات و سوانح رانندگی در کشور، ضرر ناشی از این موضوع برای اقتصاد ایران را در حدود 7 درصد تولیدناخالص ملی کشور اعلام کرد و گفت: ما به طور میانگین از هر 15 تومان درآمد ملی، 1 تومان آن را از طریق تصادافات رانندگی از دست می‌دهیم. این موضوع اما از آنجا اهمیت بیشتری می‌یابد که سالانه حدود 16 هزار خانواده ایرانی مستقیما به دلیل مرگ یکی از اعضایش که عمدتا نان‌اور خانواده نیز هست، با بحران جدی روبرو می‌شود.

به گزارش فرادید، نمونه مهم و ناراحت کننده‌ای که در گزاره بالا میتوان به آن استناد کرد، مرگ حدود 55 هزار نفر موتورسوار در طول یک بازه زمانی 10 ساله است که به معنی مرگ سالانه بیش از 5 هزار نفر موتورسوار در کشور و مشابه کشوری همانند آمریکا است. از دیگر سو طبق اعلام رییس پلیس کشور در دو سال اخیر حدود 16555 نفر و 15953 نفر از هموطنان به دلیل سوانح رانندگی در معابر شهری و بین شهری کشته شده اند و به طور میانگین در هر روز 43 نفر در ایران بر اثر تصادف با خودرو یا موتورسیکلت کشته می‌شوند که البته در برخی روزها این امار تا حدود 80 نفر نیز فزونی می‌گیرد. با اینحال بحرانی نشان دادن اوضاع ایران در این زمینه کار چندان صحیحی نیست چرا که در بسیاری از مناطق جهان اعم از توسعه‌یافته یا عقب مانده نیز به دلایل متعدد، مرگ و میر افراد در اثر سوانح جاده‌ای بالاست. به راستی در باقی نقاط جهان اوضاع به چه شکل است؟

اگر ما را متهم به وارونه جلوه دادن قضایا نمی‌کنید، باید بگوییم که این مشکل جهانشمول است و با اینکه نگاه کلی ایرانیان نسبت به تلفات جاده‌ای همواره با یاس و ناامیدی همراه بوده اما حتی در امریکا با آن شبکه بزرگ و گسترده ریلی و مجموعه ملی بزرگراه‌ها، خودروهای پیشرفته و سخت‌گیری نهادهای ناظر هم تلفات جاده‌ای بالاست. در عین حال سازمان ایمنی ترافیک بزرگراه‌های آمریکا اخیرا اعلام کرده در سال 2016 میزان مرگ و میر ناشی از ترافیک و حمل‌ونقل در آمریکا افزایش یافته و بیش از 5.6 درصد رشد داشته است. آنگونه که وب‌سایت موتور ترند آمریکا گزارش داده، در این مدت همچنین میزان سوانح رانندگی افزایش یافته و همانند نرخ تلفات افراد در ترافیک، روندی صعودی به خود گرفته است.

برای نمونه امسال میزان مرگ و میر افراد در تلفات رانندگی در آمریکا پس از یک دوره 7 ساله رشد داشت و رکورد زد به طوری که با نرخ 37461 نفر، بیشترین میزان ممکن از سال 2007 است که با نرخ 41هزار نفر کشته جاده‌ای، خونین‌ترین سال یک دهه اخیر بوده است. بدترین خبر در این خصوص، مرگ و میر بیش از 5987 نفر از عابران پیاده بوده که در اثر تصادف شدید با خودروهای عبوری فوت کرده‌اند. رشد مرگ و میر از این نوع باعث شده تا انتقادات بسیاری به نحوه عبور و مرور خودروها صورت گیرد چرا که نرخ این نوع از تصادف در سال 2016، از سال 1990 نیز بالاتر رفته است. در عین حال مرگ و میر راننده ناشی از تصادف نیز با رشدی 1.7 درصدی به حدود 10497 نفر رسیده است.

در عین حال به دلیل رشد فروش اتومبیل‌های سریع، تلفات تصادف این نوع خودروها هم افزایش یافته و با 4 درصد رشد به حدود 10111نفر رسیده است. در حالی که نرخ مرگ و میر موتورسواران و دوچرخه سواران هم در سال 2016 صعودی بوده، میزان تلفات ناشی از انحراف خودرو با رشدی 2.2 درصدی به بیش از 3450 نفر رسیده است. همچنین تعداد افرادی که به علت خوابالودگی حین رانندگی دچار سانحه شده و فوت کرده‌اند نیز با رشدی 3.5 درصدی به حدود 803 نفر رسیده است. همه این اتفاقات در حالی رقم خورده که تعداد رانندگان خودرو به میزان 2.2 درصد در سال 2016 افزایش یافته و نرخ مرگ و میر را به ازای هر 100 میلیون مسافرت، به حدود 1.18 نفر رسانده است.

جالب است بدانید که در سال 2015 نیز میزان رشد تلفات ناشی از سوانح رانندگی با یک رشد عجیب 8.4درصدی، بیشترین خیز از سال 1960 را در میزان تلفات رانندگی در کشور آمریکا به ثبت رساند. کارشناسان در پاسخ به این معضل استفاده از تکنولوژی‌های جدید نظیر رانندگی خودرکار و بهبود علائم هشداردهنده در مسیرهای رانندگی را از جمله راه‌های کاهش تلفات رانندگی می‌دانند اما آیا سپردن خودرو به هوش مصنوعی و سیستم خودران بدون خطر است؟ این سوالی است که فعلا همانند دلایل افزایش یکباره میزان تلفات رانندگی در جهان، پاسخ واضحی برای آن وجود ندارد. سالانه چیزی بیش از 1.25 میلیون نفر در جهان بر اثر سوانح رانندگی کشته می‌شوند که این نیز با داشتن سهمی 1.1 درصدی از جمعیت جهان، سهمی 1.2درصدی در تلفات سالانه جاده‌ای دارد که با اندکی تسامح می‌توان وضعیت ایران را در این حوزه همپای وضعیت جهانی قلمداد کرد.

آموزش اما باطل‌السحر این موضوع است و یک بررسی اجمالی درباره سیر نزولی میزان تلفات رانندگی در ایران در طول یک دهه اخیر نشان می‌دهد، توجه به آموزش عمومی از طریق رسانه‌های عمومی در کنار بهبود مستمر قوانین عبور و مرور خودروها روی نزولی شدن نمودار مرگ و میر ایرانیان در جاده‌ها تاثیر شگرفی دارد به طوری که تلفات جاده‌ای از حدود 28 هزار نفر در سال 85 به کمتر از 16 هزار دستگاه در سال 95 رسیده است. همچنین لازم است با سخت‌گیری بیشتر روی تولید و واردات خودروهای ایمن، محصولاتی با سطح بالای ایمنی اتاق و بدنه را به خریداران ایرانی تحویل داد و زمینه کاهش میزان مرگ و میر و تعدد زخمی‌ها در سوانح رانندگی را پدید آورد.