شما خرید کردن را دوست دارید؟ پاسخ به این سوال تا حدی به یک عامل بستگی دارد: اینکه زن هستید یا مرد. البته، این خیلی کلی‌گویی است اگر بخواهیم بگوییم گه «زن‌ها عاشق خرید کردن هستند ولی مردها نیستند». مطمئناً همه ما کسانی را می‌شناسیم که خلاف این جمله هستند. مثلاً خانم شما ممکن است اصلاً از خریدن کردن خوشش نباید. اما تحقیقات نشان می‌دهد که این گفته چندان اشتباه نیست.
به گزارش مردمان، در تحقیقی که بر روی 2000 انگلیسی در سال 2013 انجام گرفت، مشخص شد که مردها بعد از 26 دقیقه خرید خسته می‌شوند اما این زمان برای خانم‌ها حداقل 2 ساعت بوده است. این تحقیق همچنین دریافته است که 80 درصد از آقایون به هیچ عنوان خرید کردن با همسر خود را دوست ندارند و 45 درصد از خانم‌ها نیز به هر قیمتی که شده سعی می‌کنند با شوهرانشان به خرید نروند! تقریباً نیمی از خریدهای زوجی به دعوا و مشاجره ختم می‌شود. دلیل آن هم این است که مردها چون فوراً خرید خود را انجام می‌دهند، زود خسته می‌شوند درحالیکه همسرانشان هنوز دوست دارند از مغازه‌های بیشتری دیدن کرده و بسیار دیرتر تصمیم می‌گیرند.
اگر این کلی‌گویی‌ها صحیح باشد، باید ببینیم که این نگرش‌های متفاوت زنان و مردان نسبت به خرید کردن از کجا ناشی می‌شود؟ برای این منظور بهتر است نگاهی به تاریخ بیندازیم.
شکارچی-گرد‌آورنده‌ها
برای صدها هزار سال تا 8000 سال قبل از میلاد مسیح، همه انسان‌ها بعنوان شکارچی-گردآورنده زندگی می‌کرده‌اند –یعنی با شکار حیوانات (کار مردها) و جمع کردن گیاهان وحشی، میوه‌ها و سبزیجات (کار زنان). این روش زندگی چندان دشوار نبوده است. وقتی انسان‌شناسان به طور سیستماتیک به نحوه گذران وقت شکارچی-گردآوردنگان مدرن نگاه کردند، متوجه شدند که آنها فقط 12 تا 20 ساعت در هفته را به این کار صرف می‌کرده‌اند.
جالب است بدانید که زنان «نان‌آوران» اصلی در این جامعه بوده‌اند. انسان‌شناسان برآورد می‌کنند که جمع‌آوری‌های زنان حدود 90-80 درصد از غذای گروه را فراهم می‌نموده است — واقعیتی که باعث شده بسیاری انسان‌شناسان باور داشته باشند که این جوامع می‌بایست گردآورنده-شکارچی نامیده شوند. این همچنین به آن معناست که این افراد تا حد زیادی گیاهخوار بوده‌اند (غذای گوشتی آنها فقط 20-10 درصد بوده است) و جوامعی بسیار سالم بوده که از انواع و اقسام میوه‌ها، سبزیجات، ریشه‌ها و موار خام استفاده می‌نموده‌اند.
غرایز باستانی
جوامع انسان در 8000 سال قبل از میلاد مسیح شروع به روی آوردن به شکار کردند (که از خاورمیانه آغاز گشت) و این روش خیلی زود در آسیا و اروپا نیز گسترده شد. اما بعد از صدها هزار سال زندگی به آن منوال، جای تعجب نیست که شکار و گردآوری هنوز جزء غرایز ما هستند. و همه اینها ما را به خرید کردن برمی‌گرداند — زیرا این غرایز خود را در عادات خرید کردن ما نشان می‌دهند. وقتی بیشتر خانم‌ها خرید می‌کنند، اکثراً در حالت گردآوری هستند — درخت به درخت (مغازه به مغازه) را بررسی کرده و به دنبال میوه‌ها و سبزیجات رسیده و مغذی می‌گردند.
آنها زمان زیادی را به بررسی میوه‌ها و موادغذایی صرف کرده و تازگی و کارایی آنها را بررسی می‌کنند و خیلی از آنها را هم رد می‌کنند. در انتهای کار خود، با مجموعه‌ای عالی و متنوع از موادغذایی (پاکت‌های خرید) به خانه برمی‌گردند.
به همین ترتیب، عادت خرید کردن مردها هم با میراث شکار کردن آنها مرتبط است. این می‌تواند توضیح دهد که چرا مردها بیشتر روی یک چیز تمرکز می‌کنند و نمی‌گردند. آنها فقط یک چیز در ذهن دارند: کشتن یک حیوان و رفتن به خانه. اصلاً نمی‌خواهند وقتشان را صرف گشتن کنند و اصلاً لازم نیست که غذاهای خود را بررسی و ارزیابی کنند. آنها حیوانی را پیدا کرده، آن را می‌کشند، بر داشته و به خانه بر می‌گردند.
احتمالاً این عجله برای به خانه برگشتن بر اساس این فرضیه بوده است که اگر شکارچی حیوانی را برای مدت طولانی روی زمین نگه دارد، حیوانان یا شکارچیان دیگر شروع به خوردن آن خواهند کرد. بعضی حیوانات مرده هم سنگین بوده‌اند و نمی‌توانسته‌اند آن را برای مدتی طولانی به اینطرف و آنطرف حمل کنند. و در آب‌وهوای گرم و مرطوب، گوشت حیوان کم‌کم شروع به خراب شدن می‌کرده است.
اجازه بدهید تکرار کنیم که همه اینها کلی‌گویی است — بی‌تردید میلیون‌ها مرد و زن وجود دارند که خلاف این قاعده کلی هستند. اما اگر تفاوتی بین نحوه خرید کردن خانم‌ها و آقایان وجود دارد، می‌توان آن را به گذشته و پیشینیانشان نسبت داد.
در تحقیقات مختلفی نیز این ارتباط با پیشینیان در رفتار خرید کردن زنان و مردان به اثبات رسیده و شباهت‌های زیادی بین مرد و زن مدرن و پیشینیان آنها دیده شده است. محققان دریافته‌اند که خانم‌ها در مهارت‌ها و رفتارهای مربوط به جمع‌آوری امتیاز بالاتری کسب می‌کنند، بااینکه شیء موردنظر برای جمع‌آوری تفاوت کرده است. مردها هم در رفتارها و مهارت‌های مربوط به شکار کردن امتیاز بالاتری داشته‌اند. آنها دریافته‌اند که زنان تمایل بیشتری به صرف وقت زیاد برای گشت و گذار در مراکز خرید داشته اما مردها دوست دارند چیزی که لازم دارند را خریداری کرده و فوراً محل را ترک کنند.
همه اینها یک نکته مثبت دارد: عادت‌های خرید کردن ما را توجیه می‌کند. همیشه می‌توانید این را بهانه کنید و بگویید که این رفتار و عادات را از پیشینیان باستانی خود به ارث برده‌اید. و جدی‌تر اینکه این می‌تواند به ما برای غلبه بر حس خریدن وسایل غیرلازم — چیزهایی که از پس خریدنشان برنمی‌آیید، هیچ راحتی و شادی وارد زندگی ما نمی‌کنند، و معمولاً توسط کارگران بسیار فقیر و کم‌درآمد در کشورهای فقیر ساخته می‌شوند –کمک کند.
وقتی از دلایل یک رفتار آگاهی پیدا کنید، کنترل و غلبه بر آن ساده‌تر خواهد شد. منظور ما این نیست که باید دست از خرید کردن بردارید. منظورمان این است که باید هوشیارانه‌تر و با دقت بیشتری وسایل موردنیاز خودتان را تهیه کنید.
