تاریخچه گل رز (۱)

تحریریه خدمات شهری

گل از دیرباز یکی از پایه های اصلی در موضوعات فضای سبز و زیباسازی بوده است. نگاهی اجمالی به محیط شهری اعم از میادین، پارک‌ها، حاشیه اتوبان‌ها و محوطه سازی اماکن عمومی بیانگر این واقعیت است که تزئین محیط شهری بدون گل ممکن نبوده و یا بسیار سخت می‌باشد.

به طوری که امروزه صنعت پرورش گل به عنوان یک واقعیت مهم و ضروری و مورد نیاز در کنار سایر فعالیت‌های مدیریت شهری جایگاه ویژه‌ای را در زیباسازی به خود اختصاص داده است. از این رو ضرورت دارد تا باشناخت انواع گل و واریته‌های آن، پرورش و نگهداری، آفات و همچنین نحوه کاربرد آنها در آرایش و زیباسازی فضای شهر از این نعمت ارزشمند خدادادی به نحوه شایسته در زیبایی هرچه بیشتر محیط پیرامونی خود بهره گیریم.

کوشش های جهانی برروی ایجاد محیط طبیعی وحفظ محیط زیست باایجاد پارک ها، فضای سبز وگلها دراکوسیستم های بزرگ متمرکز شده که شهرها نیزیکی از این اکوسیستم های بزرگ است وباید به سمت ایجاد توسعه پایدار شهری سوق داده شوند.پایداری شهرها اساسا براجزای ساخته شده محیط شهری استوار است که توجه بیشتر به اجزای طبیعی وفضاهای سبز شهری رامی طلبد. دراین میان گلها می تواند نقش بسزا وعمده ای درزیباسازی شهر‌ها داشته باشند.

گلها می‌توانند با رنگ‌های گوناگون خود چمنها و بناهای سنگی رابیارایند. حتی اگر گلها به خودی خود جنبه تزئینی نداشته باشند، می توان آنها را در ترکیب با درختان و بوته ها و روی چمنها بیشتر به رخ کشید. بدین منظور نشریه خدمات شهری که بیشتر مخاطبان آن در حوزه شهرداری‌های کشور فعالیت می‌کنند در نظر دارد در هر شماره نسبت به معرفی گونه‌های مختلف از گل‌ها که کاربرد موثر و مفیدی در زیباسازی شهر دارند اقدام کند.

به همین منظور در این شماره سعی کردیم تا عزیزان خواننده را با تاریخچه گل رز و انواع آن آشنا کنیم. انشالله در شماره‌های آتی نیز به چگونگی پرورش، نگهداری و کاربرهای آن در محیط‌های شهری سخن خواهیم گفت. گل رز قرن‌هاست که مورد توجه و ستایش بشریت قرار گرفته و حتی گاه بر سر آن جدال پیش آمده است. ولی در حال حاضر، شاهد پرورش آن در تمام نقاط دنیا هستیم.

کشف بقایای گل رز مربوط به ادوار گذشته، نشان از قدمت میلیون‌ها ساله و تعلق آن به نیمکره شمالی کره‌زمین دارد؛ با این حال، تقریباً آن گونه‌ها توسط مهاجران به آفریقای جنوبی، آمریکای جنوبی، استرالیا و نیوزیلند منتقل شده است.

 رزهای باستانی

انسان‌های اولیه علاقه فراوانی به گل رز وحشی داشتند، زیرا این گل دارای گلبرگ‌های شیرین و میوه‌ی خوشمزه است و احتمالاً پرورش این گیاه 5000 سال پیش در چین که هم‌اکنون به سرزمین عراق تبدیل شده، آغاز گردیده است. در ایلیاد (داستان حماسی هومر) که به 1200 سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد، آمده است که سپر آشیل (Achille) قهرمان داستان، در جشن پیروزیش بر هکتور با گل‌های رز تزئین شده بود و همچنین، بدن هکتور را قبل از مومیایی کردن با روغن گل رز معطر و تدهین کردند.

مورخان یونانی اشاره‌های فراوانی به گل رز کرده‌اند؛ به‌خصوص رز گالیکا (Gallica) که جد تمامی گل‌های رز اروپایی است. رز آپوتکری (Apothe corys Rose) یا داماسک قرمز (Red Damask) و از جمله آفیسینالیس (Officinalis) برای اروپائیان منبع اولیه و اصلی روغن گل رز و داروهای شفابخش بود، تا زمانی که گونه‌های دیگری از رز در آسیای شرقی شناخته شد.

کلیساهای اولیه، گل رز را به عنوان نمادی از تباهی محکوم کرده بودند، زیرا اعتقاد داشتند که سقوط امپراتوری روم به خاطر توجه بیش از اندازه نرو (Nero) به این گل بود. افراط او در توجه به گل رز، وحشتناک و خجالت‌آور بود. گفته می‌شود که چندین تُن رز برای برگزاری ضیافت‌های فراوانش فراهم می‌کرد. بالش‌ها و پشتی‌هایی که مهمان‌ها روی آن می‌نشستند، با گل رز پر می‌شد.

همچنین، مقدار زیادی از گل‌ها را پرپر می کرد و بر سر میهمانانش در مجالس عیش می‌ریخت و دوش گلاب بر سر آنان می‌گرفت. حتی گفته می‌شود یک نفر از شرکت‌کنندگان در این مجالس خفه شده بود. گل رز نماد موفقیت و پیروزی در عصر روم بود. میلیون‌ها گلبرگ گل رز را در مفتول برنجی به هم می‌بافتند و تاج گل و تاج سر درست می‌کردند.

در نتیجه، کشاورزان باور داشتند که منفعت بیشتر در پرورش گل رز است تا کاشتن محصولات غذایی و این یک تصور غلط بود که توسط شاعر رومی، هورس (Horace) و دیگر روشنفکران آن زمان به‌وجود ‌آمده بود...

برای خواندن بخش دوم- تاریخچه گل رز- اینجا کلیک کنید.

برای خواندن بخش سوم- تاریخچه گل رز- اینجا کلیک کنید.