دکتر رضا راست منش
هوشیاری نسبت به آنچه که می‌خوریم و هوشیاری نسبت به سلامتی‌مان یک وظیفه است. اگر به خودمان احترام می‌گذاریم باید بدانیم به چه غذایی و چه انتخاب غذایی احتیاج داریم و در تامین آن بکوشیم.
هر ماه وزن خود را ثبت کنید
یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای نظارت بر وزن، ثبت ماهانه وزن با یک ترازوی کالیبره است. ترازوی کالیبره یعنی ترازویی که دقیق است و هر از چندگاهی دقت عدد توزین شده را با یک وزنه مشخص و معلوم صحه گذاشته‌ایم.
اگر در منزل خود نگاهی بیندازیم بعضا برگه‌های تاریخ گذشته و بی‌مصرف از قبض‌های پرداخت شده مربوط به سال‌ها قبل و یا مواردی شبیه به آن را پیدا می‌کنیم، ولی آیا هیچ برگه‌ای هست که نشان دهد طی چند سال گذشته وزن شما چقدر بوده است؟ با این سوال ساده می‌بینیم که بسیاری از ما حتی وزن چند سال گذشته خود را به دقت نمی‌دانیم، چه برسد به اینکه از تغییرات ماهانه آن مطلع باشیم. از طرف دیگر افرادی هم داریم که هر روز چند بار خودشان را وزن کنند! در این افراط و تفریط به هیچ جایی نمی‌رسیم.
از ترازو و یادداشت استفاده کنید
اگر می‌خواهیم کار اصولی کنیم، باید همین امروز با خرید یک ترازو و یک یادداشت کار را شروع نماییم. معمولا تغییرات وزن ماهانه در حدود 1 تا 3 درصد کاملا طبیعی است، ولی تغییرات ناخواسته بیشتر یا کمتر از 5 درصد در سه ماه و یا بیشتر یا کمتر از 10 درصد در شش ماه جای بررسی و تامل دارد و اگر با این مورد برخورد کردید در قدم اول از خود بپرسید آیا طی این مدت مصرف غذا یا فعالیت بدنی من کم یا زیاد شده است؟
لباس‌های قبلی خود را بپوشید
راه دیگر نظارت بر وزن این است که هر از چندگاهی لباس‌های چند ماه قبل یا چند سال اخیر را بپوشیم. این روش ساده‌ترین ولی شاید یکی از موثرترین شیوه‌های کنترل سایز بدن است.
به جای اینکه بعدا حسرت سایز بدن خود را بخوریم و در مورد قشنگی بی نظیر آن برای دوستان خوش باور خودمان داستان‌سرایی کنیم، این روش ساده را از این به بعد اجرا خواهیم کرد. احتمالا الان به این جمله می‌خندید و با خودتان می‌گویید نه! من همین امروز این کار را خواهم کرد!
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
حال، ممکن است از خود بپرسید اهمیت این موضوع چیست و چرا باید به موقع اقدام کنم؟ آیا مگر نمی‌توان چند ماه دیگر اقدام کرد؟ پاسخ این است که صد البته هر زمان بخواهید، می‌توانید اقدام کنید و به قولی ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است، ولی کارتان سخت‌تر می‌شود به این معنی که مغز هر چند وقت یکبار خودش را با وزن فعلی بدن هماهنگ می‌کند و اگر روی وزنی چند ماه پشت سر هم ثابت بماند و شما سعی نکنید وزن زیاد شده را کم کنید.
این بار مغز شما آن را به عنوان وزن طبیعی خودش قلمداد می‌کند و پس از گذر زمان شما باید برای یک کاهش وزن مشخص، تلاش بیشتری بکنید، چون مغز با فرمان‌هایی که می‌دهد و تغییراتی که در سیستم هورمونی اعمال می‌کند تلاش‌های شما را کم اثر می‌کند.
چرا باید به موقع اقدام کرد؟
دوباره، ممکن است از خود بپرسید اهمیت این موضوع چیست و چرا باید به موقع اقدام کنم؟ آیا مگر نمی‌توان چند ماه دیگر اقدام کرد؟ جواب بنده همان داستان ماهی کوچولو است! لباس خوب چون به خوبی به تن می‌شود می‌تواند توزیع اندازه‌ها و چربی‌های بدن را هم در بالا تنه و هم پایین تنه مثل یک زنگ خطر نشان دهد، چرا که همیشه چاقی افراد از نوع چاقی شکمی نیست که بتوان آن را از اندازه کمربند به موقع متوجه شد.
از کارشناس تغذیه کمک بگیرید
قدم بعدی و بهتر آن است که این موارد را با یک کارشناس تغذیه در میان بگذارید. ولی اعم از اینکه خود می‌خواهید دست به کار شوید یا از یک کارشناس تغذیه کمک بخواهید باید اول از وزن ماه‌های گذشته خود مطلع باشید تا در صورت انحراف از وزن همیشگی و دلخواهتان بتوانید بدون فوت وقت اقدام کنید.
جمع‌بندی
از آنجاییکه خوش‌تیپی و خوش‌اندامی، موضوعی است که هم با ژنتیک و هم سایز بدن ارتباط تنگاتنک دارد، می‌توانیم حداقل این خدمت را به نوجوانان و جوانان خودمان بکنیم که با ثبت وزن ماهانه و سایز، بهترین وزن و سایزی که در آن هم از دید خودمان و هم سایرین بهترین اندام را دارند در آستین داشته باشیم.
البته شما می‌توانید این خدمت را به خودتان هم بکنید. بدون در دست داشتن این ارقام و اعداد در انتخاب هدف گذاری مقدار مناسب کاهش وزن و انتخاب نوع ورزش دچار اشکال خواهیم شد و ممکن است این بار به جای اصلاح ابرو، چشم را بنوازیم!
فراموش نکنیم که با موضوع سلامت رو به رو هستیم. تصمیم در مورد شیوه اصلاح تغذیه و کنترل وزن، یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های زندگی شما برای حفظ سلامتی است. مبادا خودمان را از مشاوره کارشناسان تغذیه محروم کنیم.
