فرادید؛ «فرزند 18 ماهه‌ام مدام با آلت جنسی‌اش بازی می‌کند، نمی‌دانم چطور مانع این کار شوم.» «دختر 2 ساله‌ای دارم که هر روز از من و پدرش در مورد دستگاه تناسلی سوال می کند و می‌خواهد بداند فرق مادر و پدر در چیست.»
شاید شما هم با فرزندتان دچار این مشکل باشید. نگران نباشید آشنایی با آلت تناسلی و کشف جنسیت امری طبیعی است که از 18 ماهگی آغاز می‌شود، در 5. 2 تا 3 سالگی به اوج خود می‌رسد و در 6 تا 7 سالگی تقریبا تمام می‌شود.
گرچه در سنین پایین این اتفاق صرفا از سر بازی و شیطنت می‌افتد و قطعا بچه هیچ نیتی از اینکار ندارد، اما گذر از این مرحله بسیار دشوار است و اگر به خوبی از پس آن برنیاییم ممکن هست صدمات جبران ناپذیری برای آینده بچه داشته باشد.
سن کشف جنسیت به طور میانگین سه تا شش سالگی است
سن کشف جنسیت به طور میانگین سه تا شش سالگی است. در این زمان کشف جنسیت یکی از مهیج‌ترین و زیبا‌ترین کار‌ها برای بچه هاست. کودک در این سن می‌خواهد همه چیز را درمورد اندام‌های بدنش بداند و به همین علت نسبت به قسمت‌های بدن خود و اطرافیانش کنجکاو می‌شود.
آن‌ها حتی به بدن عروسک‌ها با دقت نگاه می‌کنند و دنبال شباهتی بین خود و آن‌ها می‌گردند. کودکان 3 تا 5 ساله مدام در حال مقایسه خود با والدین یا خواهر و برادر بزرگ ترشان هستند، در این میان سوالاتی برایشان پیش می‌آید که اگر والدین آگاهی کافی نداشته باشند موجب تعجب یا احساس شرم و ناراحتی آن‌ها می‌شود.
در این موارد بهتر است بدون احساس خشم یا ناراحتی با اشتیاق کامل اطلاعات درست را در اختیار بچه‌ها بگذاریم. نکته مهم این هست که کوچک‌ترین خطایی از سمت ما در برخورد با مسائل جنسی میتواند در روحیات و شخصیت بچه تاثیرگذار باشد.
بعضی از نکاتی راکه میتواند در گذراندن این مرحله به ما کمک کند در این گزارش مطرح می‌کنیم. گاهی دانستن کوچک‌ترین نکته در این موارد میتواند بسیار کارساز باشد.
به هیچ وجه نباید به جز پدر و مادر با کسی در این رابطه صحبت کند
توضیح اضافی ممنوع
بهتر است تا زمانی که کودک سوالی از شما نکرده بی‌جهت ذهنش را درگیر این مسائل نکنید. بچه‌ها خودشان در حوالی سه سالگی مشتاق دانستن این چیز‌ها هستند. پس صبر کنید آن‌ها خودشان از شما سوال کنند چون این موضوع نشان می‌دهد ذهن آن‌ها آمادگی پذیرش و تفکیک‌های جنسیتی را دارد.
خصوصی سازی موضوع
کودک باید بداند مسائل جنسی یک امر کاملا خصوصی و شخصی است و به هیچ وجه نباید به جز پدر و مادر با کسی در این رابطه صحبت کند. زمانی که فرزندتان در یک جمع ناگهان از شما سوالی می‌پرسد که کاملا جنسی است باید بدون هیچ گونه برخورد تندی به او یادآوری کنید که این مسئله کاملا شخصی است و بعد که تنها شدیم با هم در این مورد حرف می‌زنیم.
بیان واقعیت به زبان ساده
یادمان نرود ما با یک انسان 3 تا 4 ساله سر و کار داریم که دید و تصورش از جهان در یک دایره بسیار کوچک خلاصه شده است.بنابراین وقتی با او وارد چالش در خصوص یک موضوع مهم و تازه می‌شوید باید خود را به اندازه او کوچک کنید و برایش به زبان خودش توضیح دهید.
جزئیات ممنوع
در این شرایط از ورود به جزییات پرهیز کنید. وقتی جوابی می‌دهید باید منتظر واکنش بچه باشید. اگر حس کردید دچار پیچیدگی شده یا موضوع را به زمان دیگر موکول کنید یا از او بخواهید برای شما توضیح دهد، به این شکل میتواند بفهمید کجای سوال برایش ابهام دارد.
به این نکته دقت کنید که یک کودک ممکن است سوالی را بار‌ها از شما بپرسد که کاملا طبیعی است، جواب شما باید همیشه یکسان باشد در پایان جواب هم می توانید او را تشویق کنید اگر سوال دیگری دارد بپرسد. یکی از درگیری‌های این سن نام بردن اعضای بدن به خصوص آلت تناسلی است. بچه‌ها در سنین پایین نیازی نیست نام علمی و رسمی اعضای بدن را بدانند همان نام‌های بچه گانه برایشان کافیست، اما بهتر هست در سنین بالا‌تر اسم اعضا را درست بدانند و فقط از آن‌ها بخواهید در حضور دیگران تکرار نکنند.
عناوین مرتبط: این‌ها بخشی از آگاهی‌های جنسی برای بچه هاست. بعد از آن سوالات شروع می‌شود و زمانی می‌رسد که شما می‌بینید هرروز 20 بار به یک سوال مشخص پاسخ دادید. سوال‌های بچه‌ها معمولا در یک دایره خاصی می‌چرخد ولی پاسخ‌هایی که به آن‌ها داده می‌شود بسیار مهم است.
بچه ها در سن 5. 2 تا 5. 3سالگی تصویرسازی‌های ذهنی زیادی دارند
چند مورد مشابه از سوالات جنسی را در اینجا می‌خوانیم:
«بچه چه جوری درست می‌شه/ من چه چوری رفتم تو شکمت/ من چه جوری از شکمت اومدم بیرون/ چرا تو و بابا در یک اتاق می‌خوابین…»
سوالات زیادی شبیه به این‌ها در ذهن بچه‌ها وجود دارد. از آنجایی که آن‌ها خیال پردازان ماهری هستند و در سن 5. 2 تا 5. 3 سالگی تصویرسازی‌های ذهنی زیادی دارند نوع پاسخگویی به این سوالات خیلی مهم است. اگر در پاسخ به این سوالات برخوردهای تند و شدیدی با بچه داشته باشید او احساس گناه خواهد کرد و درکش از این مسائل با ترس و نگرانی همراه می‌شود.
یکی دیگر از نشانه‌های کنجکاوی بچه‌ها نسبت به مسائل جنسی، تمایل به مشاهده آلت تناسلی جنس مخالف است، به خصوص در سنین 5 تا 6 سالگی این موضوع زیاد دیده می‌شود. مخفی کردن، سرکوب کردن، سرزنش و ایجاد ترس باعث می‌شود کودک شما فقط احساس گناه کند و در ذهنش این باور شکل بگیرد که اگر بعد‌ها اتفاق بدی برایش افتاد هرگز نباید آن را در منزل مطرح کند. برایش توضیح دهید آلت تناسلی یک بخش خصوصی از بدن هر شخصی است و دیگران نباید آن را ببینند. این رفتار به کودک می‌آموزد بدن خودش هم حریم شخصی دارد و نباید با کسی شریک شود.
در این مواقع اگر بچه خواهر یا برادر کوچک‌تر دارد که در سن نوزادی و بدون درک کافی است، می توانید گاهی به بهانه تعویض پوشک از فرزند بزرگ‌تر بخواهید به شما کمک کند و در همان حین برایش توضیح دهید که دختر و پسر در چه چیزهایی با هم متفاوتند. ولی پوشک بچه‌ای را که با جنسش آشنا شده و بالای یک سالگی هست هرگز در حضور هیچ فرد غریبه‌ای عوض نکنید. این موضوع باعث خجالت شدیدی در او می‌شود که نمی‌تواند به زبان بیاورد.
از دیگر کارهایی که ممکن است در این سن از بچه‌ها بینید بازی کردن با آلت تناسلی است. تحریک این ناحیه با دست یا مالیدن پا‌ها به همدیگر یک امر نسبتا شایع و طبیعی است. بهتر است شما در این مواقع بدون انگشت گذاشتن روی آن کار به نحوی ذهن کودک را منحرف کنید مثلا همان لحظه برای کاری صدایش بزنید، به او غذا تعارف کنید، بازی جدیدی را برپا کنید و به هر شکلی که می‌توانید ذهن او را از این مسئله دور کنید. اگر از 3 سالگی به بالا این رفتار قطع نشد یا اضافه شد باید با مشاور مشورت کرد.
کودک می‌آموزد بدن خودش هم حریم شخصی دارد
هویت جنسی
سن 3 تا 6 سالگی زمان شکل گیری هویت و شخصیت جنسی کودک است. در این سن کودک با رفتار صحیح پدر و مادر و الگوگیری درست از آن‌ها هویت زنانه یا مردانه خود را پیدا می‌کند.
در این سن پسران تمایل به برقراری ارتباط حسی با مادر دارند و دختر‌ها با پدر، این تمایل تا حدودی بوی جنسی می‌دهد و طبق آن چیزی که فروید مطرح می‌کند عقده‌های ادیپ یا الکترا در همین دوران شکل می‌گیرد.
پسر‌ها دوست دارند بدن مادر را ببینند و تماس‌های فیزیکی نزدیکی با او برقرار می کنند، همچنین دختر‌ها در مورد پدرشان این حس را دارند. از طرف دیگر حسادت شدیدی به همجنس خود دارند. چون تصور می‌کنند پدر یا مادر را از آن‌ها می‌گیرد. برای اینکه کودک به درستی این مرحله را پشت سر بگذارد باید با والد همجنس خود همانندسازی کند.
برای این همانندسازی باید به این نکات دقت کنید:
والدین باید خیلی توجه کنند که کودک متوجه ارتباط جنسیشان نشود. از حدود سن 2 تا 5. 2 سالگی به بعد والدین پوشیدن لباسهای خیلی باز در منزل را کمتر کنند و حمام بچه ترجیحا با والد همجنس باشد.
عناوین مرتبط:
هرگز لبهای بچه را نبوسید. چون لب جزو اعضای خصوصی بدن بچه محسوب می‌شود و او باید این نکته را بداند. مدت زمانی که والد همجنس با بچه می‌گذراند و کارهای مطابق جنسیتشان انجام می‌دهند باید زیاد شود.
هرگز رفتارهایی راکه حس طردشدگی در کودک ایجاد می‌کند انجام ندهید فقط به شکلی زیرکانه او را به سمت همسرتان سوق دهید.
در این بازی بچه‌ها به بهانه معاینه کردن به اندام همدیگر دست می‌زنند
بازی‌های جنسی
یکی از آشنا‌ترین بازی‌های همۀ بچه‌ها در سنین 3 تا 7 سالگی دکتر بازی است. در این بازی بچه‌ها به بهانه معاینه کردن به اندام همدیگر دست می‌زنند و دنبال کشف بدن جنس مخالف هستند. در چنین مواقعی نباید با کودکمان برخورد ناخوشایندی کنیم چرا که حس سرخوردگی و ترس درخصوص مسائل جنسی در او نهادینه می‌شود. فقط باید بدانید این بازی‌ها امری طبیعی است و تنها باید برای آن حد و مرز مشخص کنید. یکی از راه‌های تعیین حد و مرز این هست که به فرزندتان یاد بدهید بعضی اندام‌ها کاملا خصوصی هستند و همیشه باید پوشیده بمانند و در حضور دیگران نباید آن‌ها را نشان داد.
اگر زمانی با این صحنه مواجه شدید که فرزندتان مشغول نشان دادن اندام جنسی خود به بچه‌ای دیگراست سریع فضایی را برایش ایجاد کنید که اینکار از ذهنش دور شود و لا به لای حرف‌ها به او یادآوری کنید که نباید کسی قسمت‌های خصوصی بدنش را ببیند. آن‌ها باید بدانند نه تنها در مورد این مسائل نباید با کسی حرف بزنند بلکه اگر بچه کوچک تری هم از آن‌ها سوالی پرسید نباید به او جواب بدهند و باید بگویند از پدر یا مادرت بپرس.
هویت جنسی در بچه‌ها از سه سالگی شکل می‌گیرد
ای نکار یکی از روش‌هایی است که بچه یاد می‌گیرد با غریبه‌ها در این مورد اصلا حرف نزند. هویت جنسی در بچه‌ها از سه سالگی شکل می‌گیرد. کودکان در این سن می‌توانند تشخیص دهند دخترند یا پسر. آن‌ها تدریجی با نقش خود به عنوان دختر یا پسر آشنا می شوند و می‌توانند دوستان و بازی‌های مناسب سنشان را انتخاب کنند. اصولا پسر‌ها نسبت به دختر‌ها بازی‌های خشن‌تر و پرسر و صداتری را دوست دارند.
در این سن بهتر است پسر اطراف پدرش باشد و کارهای مردانه را یاد بگیرد. دختر با مادرش بماند و فعالیت‌ها و حرکاتش دخترانه شود. اما در خانواده تک والد یا زمانی که والد همجنس کمتر در منزل هست نقش والد جنس مخالف بسیار سخت می‌شود. در این شرایط والد جنس مخالف باید خیلی مراقب باشد که کودک با تقلید رفتار او هویت جنسی‌اش تغییر شکل پیدا نکند.
اگر کودکی در این سن مشکل هویت جنسی‌اش به بهترین شکل حل شود و فرق اندام خصوصی و غیرخصوصی را بداند و هرگز از پدر و مادرش نترسد، در آینده اگر به هر دلیلی درمورد مسائل جنسی دچار حادثه‌ای شد یا کسی آزارش داد هم میتواند از پس خودش بربیاید و هم از خانواده مخفی نمی‌کند. به طور کلی خانواده بهترین و تنها محرم بچه‌ها هستند و باید با برخوردهای صحیح این باور غلط راکه بچه با سوالات جنسی مرتکب کار وحشتناکی شده از ذهنش دور کنند. تنها در این صورت است که می‌توانند این مرحله سخت را به راحتی بگذرانند و بچه‌هایی با هویت جنسی سالم تحویل جامعه بدهند.
