مدرکی برای بیکاری

به گزارش ، صبح نو نوشت: براساس آمارهای منتشر شده درصد بیکاران هر سال افزایش می‌یابد. این در حالی است که بیشتر این بیکاران تحصیل‌کردگانی هستند که سال‌ها وقت خود را برای تحصیل گذاشته‌اند اما حالا آمار بیکار روی این افراد می‌چرخد.
وضعیت اقتصادی کشور مدت‌هاست که در تلاطم قرار دارد و هر از گاهی هم تحریم‌های آمریکایی فشارهایی را بر این اقتصاد بیمار وارد می‌کند و چه بخواهیم و چه نخواهیم فشارها کار خود را کرده‌اند.

دانشگاهی‌های بلاتکلیف

تاثیرات مشکلات اقتصادی وقتی بیشتر خود را نشان می‌دهد که جمعیت دانشگاهی -که با هزینه‌های دولتی یا شخصی تحصیل کرده‌اند- باید دنبال فرصتی برای اشتغال باشند. البته از این موضوع نباید بگذریم که مشکلاتی هم در نظام دانشگاهی کشور وجود دارند که دانشجویان را به کارآفرینی تشویق نمی‌کنند و خیلی از فارغ‌التحصیلان به دنبال کار دولتی‌اند تا بتوانند زندگی خود را با حقوقی پایدار اداره کنند.
بیکاری تنها مشکل افراد لیسانسه نیست، خیلی از افرادی هم که در مقاطع بالاتر هستند امیدی به اینکه بعد از تحصیل بتوانند کار مناسبی داشته باشند ندارند. حالا خیلی از افراد تحصیل‌کرده و افرادی که قصد دارند به دانشگاه بروند با دیدن آمارهایی که نشان از آینده‌ای مبهم دارد، این نگرانی را دارند که آیا بابت ورود به دانشگاه اشتباه کرده‌اند یا نه!

دانش کاربردی

یکی از مشکلات اصلی و اساسی که خیلی از کارشناسان آموزشی به آن اذعان دارند این است که در دانشگاه به دانشجویان راه‌های کارآفرینی و راه‌های تجاری‌سازی رشته‌های تحصیلی را آموزش نمی‌دهند. مدت‌هاست که دولت آب پاکی را روی دست دانشگاهیان ریخته و گفته است که فارغ‌التحصیلان به فکر کار دولتی نباشند چراکه دولت دیگر ظرفیتی برای استخدام ندارد.
بیشترین جمعیت شاغل کشور، دارای مدرک دیپلم و پیش‌دانشگاهی هستند به‌طوری‌که بالغ بر 5 میلیون و 38 هزار نفر از شاغلان را تشکیل می‌دهند. سپس شاغلان با تحصیلات دوره راهنمایی با بیش از 4 میلیون و 944 هزار نفر و دوره ابتدایی با 4 میلیون و 882 هزار نفر بیشترین جمعیت شاغل کشور را شامل می‌شوند.

دانشگاه؛ راه یا بن‌بست

به عبارت ساده‌تر در‌حالی‌که به نظر می‌رسد کارجویان تحصیل‌کرده باید شرایط مناسب‌تری را برای ورود به بازار کار کشور داشته باشند اما آمارها می‌گویند چنین نیست و هجوم دهه‌های اخیر جوانان به دانشگاه‌ها و دریافت مدارک گوناگون تحصیلی هم نتوانسته کمک چندانی به آنها در ورود به عرصه بازار کار کشور کرده باشد. البته این مساله مربوط به همه تحصیل‌کردگان نیست و افراد بسیار زیادی نیز اگر وارد دانشگاه نمی‌شدند، امروز نمی‌توانستند در جایگاه‌های مناسب شغلی قرار بگیرند. بین جمعیت شاغل کشور، فارغ‌التحصیلان مقطع لیسانس بیش از 3 میلیون و 123 هزار و 900 نفر از شاغلان کشور را به خود اختصاص دادند. در‌عین‌حال یک میلیون و 114 هزار نفر از جمعیت شاغل دارای مدرک تحصیلی فوق‌دیپلم و یک میلیون و 7 هزار و 900 نفر نیز دارای مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس یا دکتری حرفه‌ای هستند.
علاوه بر این 333 هزار و 693 نفر از جمعیت شاغل کشور در سطح سواد آموزش‌های غیررسمی و سوادآموزی‌ها و 108 هزار و 523 نفر در سطح سواد متوسطه قرار دارند؛ اما کمترین جمعیت شاغل کشور را افراد دارای مدرک دکتری تخصصی تشکیل می‌دهند که 100 هزار و 704 نفر از جمعیت شاغل کشور را در‌بر‌می‌گیرند. معمولاً ناهماهنگ بودن آموزش‌های تئوریک دانشگاهی با نیازهای بازار کار، بی‌توجهی به رشته‌های مورد نیاز جامعه، تربیت صرف دانشجو بدون ظرفیت‌سنجی، جزیره‌ای عمل‌کردن دانشگاه‌ها و تمرکز روی پذیرش دانشجوی بیشتر از روش‌های گوناگون بدون اینکه بررسی شود بازار کار به چه نوع آموزش‌هایی نیازمند است و همچنین فقدان مهارت انجام کار از سوی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، به‌عنوان مهم‌ترین دلایل بیکار ماندن هزاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی کشور نام برده می‌شوند.‏

وعده‌های بیمار

بیکاری خودش به تنهایی ریشه بسیاری از مشکلات در جامعه است. احتمال زیادی دارد که افراد بیکار به‌دلیل نداشتن پشتوانه مالی ازدواج نکنند، به‌خاطر بیکاری دچار افسردگی شده و به آسیب‌های اجتماعی‌ای نظیر سرقت، بروز خشونت، درگیری و حتی قتل گرفتار شوند. حجت‌الاسلام حسن روحانی در ماه‌های گذشته در خلال اعلام برنامه‌های خود برای اداره کشور، موضوع بیکاری جوانان را نیز مورد تاکید قرار داده و عنوان کرده می‌توان در قالب یک برنامه دقیق و عملیاتی به وضعیت بیکاری جوانان پایان داد. شاید راه‌اندازی شغل در کشور برای دولت گران باشد اما خیلی از همین دانشجویان هستند که با کمی توجه و داشتن امکانات می‌توانند هم برای خود شغل ایجاد کنند هم برای دیگران اما متاسفانه شرایط برای این افراد فراهم نیست. مشکلات موجود در اعطای تسهیلات کارآفرینی خود مانعی بزرگ بر سر راه فعالیت افراد خلاق است.
استفاده از افراد تحصیل‌کرده در همه جای دنیا یک اصل مهم برای افزایش سرعت پیشرفت در همه زمینه‌های کشور است. در ایران هم باید به استفاده از نیروهای متخصص دانشگاهی و همچنین آموزش نیروهای کم‌سواد در راستای توسعه بهتر کشور بهره برد. امیدواریم نگاه به افراد تحصیل‌کرده بیکار در لابه‌لای مشکلات دولت برای اداره کشور گم نشود، آینده ایران در گرو استفاده از همین نیروهاست.