به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومیپژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فلورین شوارتز ایران شناس و محقق موسسه ایران شناسی آکادمیعلوم اتریش این مطلب را در نشستی که امروز به منظور بررسی نوع همکاریهای این مرکز با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در قالب تفاهم نامه در محل پژوهشکده باستانشناسی برگزار شد مطرح کرد .
او با اشاره به برنامههای اجرایی که پیشتر توسط این هیأت ارایه داده شده است گفت: ما قصد داریم در یک محوطه کوچک با دورنمایی بزرگ را در یک زمان بندی بلند در حوزه باستان شناسی بررسی کنیم که علاوه بر باستان شناسی، تاریخ را هم شامل شود از این رو است که از سه موسسه گرد هم آمدهایم .
او با بیان اینکه مطالعه غرب آسیا و غرب ایران هدف این پژوهش است رسیدن به این هدف را یک دریافت خلاقانه دانست و انجام بررسیهای باستان شناسانه در محوطه شیروان(سراب کلان) را با توجه به خصوصیات با ارزشهای تاریخی اش پیشنهاد داد .
این محقق با اشاره به اینکه دست یابی به نحوه قرار گیری استقرارگاه یکی از اهداف گروه است اظهار داشت: انجام پروژه باستان شناسی وسیع در نظر نیست بلکه قصد داریم با فعالیتهای ژئوفیزیک، بررسیهای سطحی و ... در یک محوطه به این اهداف دست یافته و بعد آن را در محوطههای وسیع تر بسط دهیم .
او با بیان اینکه شیروان (سراب کلان) یک روستا از دوره ساسانی است که هنوز در برخی از نقاط ساخت و ساز نشده و میتوان آنها را مورد برسی قرار داد و اطلاعات را در کل منطقه گسترش داد و واکاوی کرد افزود: هیأت اتریشی در نظر دارد از دوره نوسنگی، در واقع پیش از تاریخ تا ساسانی را در این منطقه با در نظر گرفتن بازه تاریخی و کلیت باستان شناسی بررسی کند .
وی تصریح کرد :بررسی فعالیتهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و ... در دوره ساسانی و دست یابی به علت پایان یافتن این دوره برای من به عنوان یک مورخ و همکاران باستان شناسم مهم بود .
او گفت : از نظر تاریخی بر روی کاغذ بسیار سریع میتوان به این نتیجه رسید که دوران ساسانی در یک برهه ای از زمان به پایان رسیده اما پی بردن به دلیل این امر کاری است که بررسیهای همه جانبه رامیطلبد.
مطالعات محیط دیرین شناسی توسط اتریشیها
گابریله پوشنیگ رییس موسسه باستان شناسی اتریش نیز با بیان اینکه در این برنامه پژوهشی قصد داریم نتایج بررسیهای منطقه ای را با یکدیگر تجمیع کرده و در نهایت به نتیجه کلی در یک محوطه بزرگ دست یابیم گفت : مقایسه تمامیشرایط و الگوها مهم است .
او با اشاره به انجام فعالیتهای میان رشته ای تصریح کرد : در بررسیهای باستان شناسی از نوسنگی تا ساسانی نه تنها فعالیتهای میان رشته ای نظیر گیاه دیرین شناسی، جانور دیرین شناسی و ... اهمیت دارد بلکه محیط دیرین شناسی محوطه نیز بسیار حائز اهمیت دارد .
وی با تأکید بر ضرورت بازسازی شرایط اقلیمیباستانی در قالب فعالیت باستان شناسی گفت :داشتن تصویر کلی از 10هزار سال پیش تا دوره ساسانی مد نظر ما است .
دست یابی به نحوه قرار گیری استقرارها در خاور میانه
اندریاس پولز رییس موسسه مطالعات فرهنگ باستان با اشاره به اینکه تخصص اش شرق خاورمیانه است تصریح کرد :رسیدن به پاسخی که خاورمیانه را شامل میشود پرسش من در پژوهشهای زاگرس مرکزی است .
او افزود :اینکه استقرارها چگونه شکل گرفته اند و از دشت به تپه، کوه و ... رسیده اند و بررسی این گذرگاههای تاریخی و طرح آنها به عنوان یک الگو در خاورمیانه پرسشهایی است که در این پژوهش به دنبال آن هستم.
مطالعات میان رشته ای اولویت فعالیت باستان شناسی در زاگرس مرکزی
محمد عمرانی معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و سرپرست پژوهشکده باستان شناسی، با اشاره به زمینههای همکاری با اتریش در حوزه میراث فرهنگی و علاقه طرف اتریشی برای مطالعه در زاگرس مرکزی تصریح کرد : انتظار داریم بدانیم گروه اتریشی با مطالعه در زاگرس مرکزی از دوره پیش از تاریخ تا دوره تاریخی به چه پرسشهایی رسیده اند که با فعالیتهای میدانی به دنبال پاسخ آنها هستند .
او با اشاره به اطلس باستان شناسی و کمبودهای موجود در این حوزه افزود : در مرحله نخست باید بررسی ناحیه ای در محدوده مورد مطالعه در دستور کار قرار گیرد تا با فراهم شدن مقدمات اطلس باستان شناسی در گام نخست سایتی که در فرآیند نوسنگی شدن (10هزار سال پیش) مهم است برای فعالیت انتخاب شود .
وی با اشاره به مشکلات موجود در بحث مالکیت سراب کلان افزود : تا برطرف نشدن مشکل مالکیت نمیتوانیم مجوز فعالیتهای باستان شناسی را صادر کنیم .
او با اشاره به اینکه اطلاعات موجود در حوزه زاگرس مرکزی به 40سال پیش باز میگردد و اطلاعات میان رشته ای از محوطههای یاد شده وجود ندارد تصریح کرد :مطالعات جانور شناسی، گیاه شناسی، استخوان شناسی و ... باید در فعالیتهای باستان شناسی گروه اتریشی در نظر گرفته شود .
عمرانی خاطرنشان ساخت : نتیجه فعالیتهای صورت گرفته با همکاری آکادمیاتریش را میتوان در نهایت با اطلاعات کارشناسان ایران و دانمارکی که در حال حاضر روی سایتهای نوسنگی سرگرم فعالیت هستند به اشتراک گذاشت و نشستهایی دراین خصوص برگزار کرد .
او با اشاره به اینکه تأثیرات شرایط اقلیمیدر نوسنگی با دوران تاریخی و ساسانی بسیار متفاوت است تصریح کرد: شرایط جوی و حاکمیتی در دوران ساسانی بسیار تأثیر گذار است و دانستن شرایط اجتماعی و فرهنگی که باعث پایان این دوره شد مدنظر ما است.
سرپرست پژوهشکده باستان شناسی با اشاره به این نکته که شرایط اجتماعی و فرهنگی که در استقرارها رقم میخورد باعث فروپاشی دوره ساسانی و حاکمیت دوره اسلامیاست گفت: در خلال بررسی شیوههای معیشتی و الگوهای استقراری رسیدن به این هدف امکان پذیر است .
او با اشاره به اینکه به دوران ساسانی علی رغم نگاه تاریخی باید با دید باستان شناسی بنگریم تصریح کرد: بحث تأثیرات دورههای پایانی ساسانی بر شروع دوره هنری بسیار مهم است و به دلیل خلاء موجود میگوییم مثلا اثری عرب –ساسانی است و به دلیل اینکه نمیتوانیم آن را باستان سنجی کنیم این عنوان را میدهیم .
معاون پژوهشی پژوهشگاه افزود : اگر قرار است مطالعات ساسانی روی محوطه ای صورت بگیرد چیستی و چگونگی استقرارهای ساسانی در زاگرس مرکزی برای ما مهم است نه تنها بررسی آثار.
او گفت :با انجام پژوهشهایی از این دست جایگاه فرهنگ ایرانی در شکل گیری فرهنگ صدر اسلام نمایان میشود .
بررسی 4هزار سکه تاریخی
مژگان اسماعیلی عضو هیأت علمی پژوهشکده زبان شناسی، کتیبهها و متون نیز در این نشست با اشاره به زمینههای همکاریهای گسترده بین این پژوهشکده و آکادمیعلوم اتریش گفت: پژوهشکده زبان شناسی، کتیبهها و متون در موضوع سکهها، نسخ خطی، زبانهای در خطر و کتیبهها میتواند با این مرکز همکاری کند .
او با اشاره به دست یابی متخصصان به مجموعه 4هزار تایی سکه از قاچاقچیان که مربوط به دورههای هخامنشی، ساسانی، پارتی، اسلامیو... گفت: آکادمیاتریش میتواند در خصوص عکسبرداری از این مجموعه و تهیه کاتالوگ و در نهایت چاپ کتاب با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همکاری کند .
وی در ادامه با معرفی سایت ساترا که یک بانک اطلاعاتی سکهها است افزود :برای پر کردن این بانک اطلاعاتی نیازمند جمع آوری اطلاعات سکه از سراسر دنیا هستیم که میتوانیم در این زمینه با آکادمیاتریش همکاری کنیم .
جای خالی مطالعات سرزمینی در پژوهشهای میراث فرهنگی
امین کیوانلو مدیر گروه معماری دست کند پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی –فرهنگی باابراز خوشحالی از اینکه مقیاس گروه اتریشی سرزمینی است گفت: اغلب مطالعات در حوزه میراث فرهنگی به صورت پژوهشهای عمیق در کشور انجام شده اما جای مطالعات سرزمینی در آن خالی است .
او با اشاره به فعالیت پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی-فرهنگی در 5 گروه تخصصی شامل بناهای تاریخی، بافتهای تاریخی، تزئینات وابسته به معماری، معاری دست کند و باغ و منظر تصریح کرد: هر یک از این گروهها در ارتباطی موثر فعالیتهای پژوهشی گسترده ای را در موضوعهای مختلف انجام میدهند .
وی با بیان اینکه گروه باغ و منظر پژوهشکده ابنیه و بافتهای تاریخی –فرهنگی براساس نوع فعالیتها و منطقه مورد مطالعه بیشترین ارتباط را با این پروژه خواهد داشت تصریح کرد: زمانیکه سخن از مطالعات سرزمینی میشود و علومیکه باید برای مطالعه زمین گرد هم بیایند ما را به یک منظر میرساند که این گروه در پژوهشکده فعالیت میکند .