این روز‌ها حتما پیش می‌آید که مجبور باشید در دانشگاه در مورد مطلبی سخنرانی کنید و یا مجبور باشید در محل کار خود مطلبی را برای مدیر و یا سایر همکاران خود بیان کنید و در این شرایط استرس خاصی را تجربه کنید. اهمیت صحبت کردن در جمع برای همه آشکار است. صحبت در جمع بزرگ‌ترین ترسی است که اغلب مردم به آن دچار هستند، ولی تنها عاملی که برخی افراد می‌توانند در کار خود پیشرفت کرده و ارتقاء مقام بگیرند، توانایی آن‌ها در بیان عقاید خود در جمع و در جلسات است.
در هر کاری لازم است که با عده‌ی دیگری از مردم در ارتباط باشیم؛ افرادی که باید ما را لایق، توانا و قابل اعتماد تشخیص دهند. مردم باید ابتدا خود شما را بپسندند تا سپس خدمت یا محصولی که ارائه می‌دهید، مورد پسندشان واقع شود. این ارتباط، تنها زمانی شکل خواهد گرفت که بتوانید به راحتی و با آرامش در جمع صحبت کنید؛ چه با یک فرد و چه در برابر تعداد زیادی از مردم.
نشانه‌های ترس از سخنرانی
بسیاری از مردم در این شرایط حس بدی دارند، درست مثل این‌که یک پروانه در قلب آن‌ها بال بال می‌زند! این افراد قبل از سخنرانی در جمع و یا ارائه کنفرانس و یا حتی طرح سوال در کلاس درس اضطراب را تجربه می‌کنند و اگر فرد نتوانست بر این ترس خود غلبه کند، باعث تداخل در زندگی روزمره‌اش می‌شود.
چرا می‌ترسیم در جمع صحبت کنیم؟
بخش بزرگی از دلایل ترس در افراد هنگام سخنرانی و یا حضور در مجامع عمومی به ذهنیت منفی سخنران، عدم مطالعه، اراده و اعتماد به نفس ضعیف، کمروئی، شناخت ناکافی از محیط و عدم احاطه بر موضوع برمی‌گردد.
ترس سخنرانی چه تاثیرات مخربی در پی دارد؟
شرم یا حالت نگرانی مختصر در موقعیت‌های جدید اجتماعی طبیعی است و ترس از اجتماع محسوب نمی‌شود، اما اگر حس کردید این اضطراب زندگی شما را سیاه کرده، باید دنبال درمان باشید. به هرحال این مشکلی است که به وجود آمده و باید برطرف شود، در غیر این صورت بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی را از دست می‌دهید و روزبه‌روز منزوی‌تر خواهید شد. حالاتی متداول در زندگی روزمره وجود دارد که اگرتحمل آن برای تان سخت است و در این شرایط دچار اضطراب می‌شوید، باید حتما به روانپزشک مراجعه کنید، اگر نمی‌توانید از اتاق استراحت عمومی در محل کار و یا تلفن عمومی استفاده کنید، نمی‌توانید کالایی را که مشکل دارد به مغازه پس بدهید، اصلا با غریبه‌ها ارتباط برقرار نمی‌کنید، نمی‌توانید درحضور دیگران چیزی بنویسید، به هیچ وجه تماس چشمی برقرار نمی‌کنید، نمی‌توانید در اتاقی وارد شوید که قبل از شما افرادی در آن نشسته‌اند، قادر نیستید در رستوران غذا سفارش دهید، دوست ندارید شما را به افراد غریبه معرفی کنند و هیچ وقت شروع کننده‌ی صحبت و مکالمه نیستید حتما دچار پیامدهای ترس از صحبت کردن در جمع شده‌اید.
افزایش ضربان قلب، تپش قلب، افزایش فشار خون، گشاد شدن مردمک، تعریق، احساس گرفتگی در ماهیچه و خشک شدن دهان علائم معمول این اختلال هستند.
هنگام سخنرانی ضربان قلب بالا می‌رود، دست و پا‌ها به لرزه می‌افتند، کف دست عرق می‌کند، در بعضی‌ها صورت و گوش‌ها قرمز می‌شوند. برافروختگی، تعریق شدید، لرزش، تهوع، درد در شکم، بروز مشکل در صحبت کردن، احساس گرفتگی عضلات و گیجی دیگر احساسات رایج هستند. به عبارتی فرد در اجتماع حضور پیدا نمی‌کند تا به چنین علائمی مبتلا نشود.
چه کنیم؟
برای این‌که راحت‌تر در میان جمع صحبت کنیم چه کارهایی انجام دهیم؟
1. از صحبت کردن در جمع‌های کوچک شروع کنید
در میان دوستان تان جوک یا داستان تعریف کنید و نگران عکس‌العمل آن‌ها نباشید. این‌ها نمونه‌هایی از صحبت کردن در جمع هستند و هرکدام تجربه مفیدی است که می‌توانید آن‌ها را مبنای شروع کار خود قرار دهید.
2.قبل از سخنرانی خود به اندازه کافی تمرین کنید
تمرین کردن، برای از بین بردن این نوع ترس بسیار مفید است و کمک می‌کند بتوانید راحت‌تر با این مشکل کنار آیید. برخی افراد برای افزایش اعتمادبه‌نفس و بالابردن مهارتشان برای سخنرانی، در کلاس‌های تئا‌تر، نمایشنامه یا سخنوری شرکت می‌کنند. سخنرانی را قبل از روز موعود، در جمع دوستانتان یا در جلوی آینه تمرین کنید.
3. حضور در کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی مخصوص سخنرانی کردن
در این کارگاه‌ها در خصوص موضوعات مختلف، از جمله از دست رفتن رشته‌ی کلام به علت خشکی دهان، لرزش‌های غیر قابل کنترل هنگام سخنرانی و… ایده ها و راهنمایی‌های مختلفی را در اختیار شرکت کنندگان قرار می‌دهد.
با به خاطر سپردن نکات زیر نیز می‌توانید سخنرانی با برنامه و بی‌نقصی را داشته باشید:
- سخنرانی خود را ساده و قابل درک ارائه کنید. این را بدانید که اطلاعات شما در خصوص موضوع سخنرانی، از دیگران بیشتر است. وجود اطلاعات زیاد و پیچیده در یک سخنرانی، برای شنوندگان آزار دهنده خواهد بود.
- از خود و دیگران داستان نقل کنید، صحبت‌های خود را با مثال روشن کنید و میزان علاقه و توجه جمع را بالا ببرید.
- قبل از شروع، با مخاطب خود ارتباط برقرار کنید، از نام، انگیزه و اهداف و تجربیات آن‌ها سئوال کنید. شاید با موضوع سخنرانی شما در ارتباط باشد.
- ارتباط چشم در چشم با مخاطب خود برقرار کنید. اگر نگاه کردن در چشم مخاطب برایتان سخت است، نگاه به پیشانی و بینی آن‌ها نیز کافی است.
- کمی از آنچه فکر می‌کنید بلند‌تر، سخن بگویید. تا سخنانتان برای اشخاصی که با فاصله زیادتری از شما هستند، قابل درک باشد.
- سرعت خود را هنگام صحبت کردن کاهش دهید، لبخند بزنید و نفسی تازه کنید.
- با افرادی که حس می‌کنید با آن‌ها راحت‌ترید رابطه برقرارکنید.
- روز قبل سخنرانی یا ارائه دادن مطالب خود در کلاس درس خواب کافی داشته باشید.
- رژیم غذایی متعادل را فراموش نکنید.
- تنفس دیافراگمی را بیاموزید و تمرین کنید؛ این نوع تنفس می‌تواند از میزان ترس و اضطرابتان کم کند و علاوه بر این، به سخنان شما آهنگی آرام ببخشد و شما را کمتر هیجان زده و مضطرب نشان دهد.
- به بدن خود تکیه کنید؛ یعنی هنگام سخن گفتن از وضعیت بدن خودتان آگاه باشید و آن را آرام نگه دارید. حرکات بدن شما می‌تواند در تاثیر کلماتتان بر ذهن دیگران موثر باشد.
- از مضطرب بودن نترسید؛ به خودتان اجازه بدهید که بابت قرار گرفتن در برابر جمع مضطرب باشید و از خود انتظار نداشته باشید این تجربه را بدون اضطراب و ترس به پایان برسانید.
- آن قدر صادق باشید که مخاطبان شما آن را حس کنند؛ حتی اگر اضطراب شما نیز مشخص شد، نترسید. از آن به نفع خود بهره‌برداری کنید. زمانی که مردم متوجه شوند با آن‌ها روراست هستید، صداقت و روراستی‌تان آن‌ها را به سوی شما جذب خواهد کرد.
- فقط سخنرانی نکنید، به گفت‌وگوی دو جانبه با مخاطبان بپردازید. از قبل سوالاتی را آماده کنید تا از مردم بپرسید و اجازه دهید آن‌ها با بازگو کردن دانسته‌ها، احساسات و تجربیاتشان در مورد آنچه با سخنان شما ارتباط دارد، در این گفت‌وگو شرکت کنند. مطرح کردن این سوالات از همان ابتدای سخنرانی، این حس را به شنوندگان خواهد داد که با گفت‌وگویی دوستانه روبه‌رو هستند و شما متکلم وحده نیستید. به طور حتم از این‌که می‌بینید این نحوه گفت‌وگو بر خود شما نیز تاثیری مثبت دارد و تا حد زیادی شما را آرام و خونسرد کرده است، شگفت زده خواهید شد.
