مینا تقی زاده- منصوره شمیلی 1- هیئت علمی بورسیه دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک 2- هیئت علمی دانشکده
نام فارسی: مینا چمنی
نام انگلیسی: Daisy
نام علمی: Bellis perennis L
خانواده: َAsteraceae
ویژگیهای عمومی: مینا چمنی گیاهی است علفی و پایا، به ارتفاع حداکثر cm 20-10، با یک ریشه اصلی کوچک و تعداد زیادی ریشههای فرعی. ساقه ساده و دارای کرکهای ظریفی بوده و در انتهای آن کلاپرکی به رنگهای صورتی، قرمز، سفید با میانه زرد رنگ تشکیل میگردد.
برگها مجتمع، قاعده ای و مختصراً دارای دندانههای هلالی است. میوه فندقه تخم مرغی است. این گل زیبا اغلب به صورت دو ساله کاشته میشود. تکثیر آن از طریق کاشت بذر در مرداد و نشا کاری در مهر و آبان است. محل پرورش آن باید آفتابی تا سایه آفتاب باشد. پراکنش عمومی مینا چمنی اروپا، آناتولی، قبرس، غرب سوریه، آذربایجان، شمال و غرب ایران و افغانستان میباشد.
موارد استفاده زینتی: این گل زینتی دارای یک دوره گلدهی طولانی از اوایل فروردین تا اواخر مهر ماه میباشد که به عنوان یک گل بستری در حاشیه گلکاریها یا به صورت گل بریده به صورت دسته ای در گلفروشی ها استفاده میشود. به خاطر رشد گلهای پر پر دکمهای یکدست میتواند فرش خوبی در ترکیب با انواع لالهها در طراحی فضای سبز به کار رود.
موارد استفاده درمانی: سالهاست که خاصیت دارویی تمامی اندامهای مینا چمنی در طب پزشکی شناخته شده است. اطبای رنسانس آن را به خاطر زخم زدایی، اثر ضد تحریکی و ریوی بودنش میستایند.
مواد موثره زیادی از این گیاه استخراج و شناسایی شده است. مینا چمنی حاوی تانن، رزین، اسانس های روغنی، ترکیبات رنگی، ساپونین ها و مواد موسیلاژی میباشد. ساپونینهای آن شامل ترکیبات تریترپنوئیک شامل استر تریترپنوئیک Bellissaponin 1و2 است،
بطوریکه مقدار این ساپونین در اندامهای هوایی حدود 7/2 درصد و به مقدار کمی بیشتر در ریشهها گزارش شده است. بعلاوه در عصاره این گیاه یکسری از فلاونوئید ها نیز شناسایی شده است که شامل یک فلاون اصلی گلیکوزید (apigenin) و سه فلاون گلیکون (apigenin, kaemferol, quercetin ) میباشند.
سایر ترکیبات نظیر؛ اسید مالیک، اسید استیک، اسید اگزالیک، واکس، اینولین، گلوکز، رامنوز، آرابینوز و ... در مینا چمنی شناسایی شده است. اشکال دارویی آن به صورت دمکرده، تنتور، عصاره روان، آب مقطر، محلول روغنی و پماد در طب پزشکی نوین کاربرد دارد.
به خاطر دارا بودن منبع طبیعی آلانتوئین به صورت کمپرس در درمان مشکلات پوستی، بند آوردن خون، کاهش خون مردگی زیر پوستی، آبسهها استفاده میشود. در طب سنتی گلهای خشک شده آن را دارای خاصیت قابض و نرم کننده دانسته و در مداوای کاتاره مجاری تنفسی و بعنوان اثر خلط آور مورد استفاده قرار میدهند.
این گیاه در رابطه با کاتاره معده و رودهها موثر بوده و ناراحتیها و اختلالات روده ای را کاهش میدهد. مینا چمنی خواص درمانی دیگری نیز از قبیل ضد میگرن و ضد ناراحتیهای کبدی را دارا میباشد.