مینا تقی زاده- منصوره شمیلی 1- هیئت علمی بورسیه دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک 2- هیئت علمی دانشکده
نام فارسی: لادن
نام انگلیسی: Nasturtium
نام علمی: Tropaeolum majus L
خانواده: Tropaeolaceae
ویژگی های عمومی: موطن اولیه لادن بولیوی و کلمبیا در آمریکای جنوبی است و در قرن 17 میلادی وارد اروپا شد و بعنوان یک گیاه زینتی در آنجا متداول گردید که بعد ها به خواص دارویی آن نیز پی بردند. گیاهی است علفی، یکساله و بالا رونده با ریشه غدهای و ساقه ای منشعب که طول آن ممکن است تا 4 متر نیز برسد.
برگها دمبرگدار، سپر مانند با حاشیه مواج است. گلها به صورت منفرد، محوری، دارای دمگل بلند و 5 گلبرگ مهمیز دار به رنگ نارنجی- قرمز هستند. میوه آن سه قسمتی و محتوی دانه های چروکدار میباشد.
نسبتاً مقاوم در برابر باد است و شرایط نوری مختلف از آفتاب کامل تا سایه اندک را تحمل میکند. تکثیر آن از طریق کاشت بذر در شاسی در فروردین یا به طور مستقیم در هوای آزاد در خرداد ماه امکان پذیر است. قوه نامیه بذور آن پایین است.
موارد استفاده زینتی: لادن یکی از گلهای پر رشد است که نیاز به مراقبت چندانی ندارد. مناسب کاشت در حاشیه گلکاری ها و کشت و کار در بالکنها و کنار پنجرهها است.
می توان آن را در گلجای در کنار گیاهان برگ باریک سبز کاشت تا از لحاظ رنگ برگها و گلها کنتراست زیبایی ایجاد کند. لادن از لبههای گلدان به صورت آبشاری آویزان میشود. این گیاه در تمامی ماههای اواخر بهار، تابستان و پاییز گلدهی دارد.
موارد استفاده درمانی: بافت آندوسپرم دانههای لادن حاوی 5/1 درصد Glucotropeoline، 20درصد روغن چرب، آلبومن و سایر ترکیبات می باشد. این دانهها دارای یک نوع آنتی بیوتیک گیاهی است و علیه میکروارگانیسم هایی از قبیل staphylocoque, proteus, streptoque, salmonella موثر است.
همچنین دانه ها بخاطر اثر ضد عفونی کنندهای که دارند به صورت قرص برای عفونتهای حاد مجاری ادرار یا برونشیتها مصرف پزشکی دارد. عصاره تازه این گیاه نیز که مقدار مصرف آن 30 تا 50 گرم در روز است، همین اثرات را دارا است.
از دانههای این گیاه مقدار زیادی روغن بدست میآید که همچون روغن کتان به عنوان روغن خشک شونده مصرف میگردد. اگر میوه خشک و رسیده لادن را به صورت پودر درآورده، ملین خوبی است و عصاره آن نیز بزاق را تحریک میکند.
ترکیبات موثره برگها شامل مواد: ایزوبوتیل، ایزوتیوسیانات، گلیکوتروپئولین، اسپیلانتول، اسید اگزالیک و ویتامین C است که به صورت عصاره و دمکرده بخاطر اثرات درمانی مدر، ملین،خلط آور و تصفیه کننده خون مصرف میشود.
شیره این گیاه درمان کننده سرفه، برونشیت مزمن و بیماریهای سینه است.
همچنین به عنوان ترکیبی که بر طاسی سر موثر است کاربرد دارد. از برگها و گلهای این گیاه می توان در سالادهای بهاره برای رفع کمبود ویتامین استفاده نمود.