خبرگزاری ایسنا: مجله اکونومیست در شماره جدید خود نوشت، رهبران عرب امروز مانند مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه در قرن بیستم که حکومت، شریعت و پوشیدن لباس سنتی را ممنوع کرد و به دنبال تقویت جایگاه خود بود، عمل میکنند.
اکونومیست نوشت، این دیکتاتورهای عرب هستند که در راستای منافع خود با استفاده از بهانه جنگ علیه اسلامگراها رویکرد سکولاریسم و بیخدایی را ترویج میدهند و مهمترین این گرایشهای بیخدایی همان است که در عربستان جریان دارد. دعوت به تعددگرایی و سیاست استقبال از گرایشهای مختلف در حالی صورت میگیرد که به شهروندان این کشورها اجازه داشتن آزادیهای سیاسی و حتی نمایندگی واقعی گروههایشان داده نمیشود و گاهی نیز علیه آزادی بیان اقدام شده و مخالفان زندانی میشوند.
این وضعیت به آنچه اشاره دارد که امام جماعتی در شهر المنصوره گفته بود: خوشحال میشوم اگر نیمی از مسجد جامع در روز جمعه پر شود و نیز در قاهره که زنان در قهوهخانهها علنا قلیان میکشند و برخی نهادها در کشورهای اسلامی نوشیدنیهای الکلی سرو میکنند.
این مجله نوشت، نظرسنجیها حاکی از کاهش میزان اعتقادات مذهبی در منطقه هستند و جوانانی که در ابتدای بهار عربی از اسلامگراها حمایت میکردند اکنون به دلیل عملکرد بد آنها احساس شکست و ناکامی کرده و موضعگیریهایشان را تغییر دادهاند. به عنوان مثال در مصر میزان حمایت از دین و شریعت از 84 درصد در سال 2011 به 34 درصد در سال 2016 کاهش یافته و در مقابل تعداد کسانی که نماز نمیخوانند افزایش یافته است.
در مراکش و لبنان نیمی از ساکنان مسلمان این کشورها به صوت قرآن گوش نمیدهند.
اکونومیست تاکید کرد، رهبران کشورهای منطقه این تغییر را در صورتی که در راستای منافعشان باشد، میپذیرند. هر کسی که به دنبال همکاری با اسلامگراها باشد، به عنوان بزرگترین تهدید برای دولت قلمداد میشود و حکومتها به دنبال کاهش نظارت علمای مذهبی بر اقداماتشان هستند.
این مجله نوشت، تعدادی از رهبران کشورهای عرب به دنبال ایجاد جوامع سکولار هستند هر چند که این اصلاحات شامل فضای سیاسی نمیشود. ابتدا در اینجا به امارات اشاره میکنیم که محدودیتهای مذهبی و اجتماعی را در شرایطی برداشت که در این کشور کمپین منطقهای علیه جنبشهای اسلامگرا آغاز شده بود و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی همزمان با جنگش علیه اسلامگراها، ایجاد جوامع غربی و سالنهای تفریحی را آغاز کرد.
با وجود اینکه او تعددگرایی را در پیش گرفت اما محدودیتهای شدید علیه شهروندان همچنان وجود دارد. در مصر نیز عبدالفتاح سیسی، رئیسجمهور مصر تنها گروه اخوان المسلمین بزرگترین جنبشهای اسلامی منطقه را ممنوع نکرده و حتی از موضعگیری الازهر نسبت به این گروه انتقاد و بسیاری از مساجد را تعطیل و مصریها را از ذبح قربانی در خانههایشان در روز عید قربان بدون داشتن مجوز منع کرده و سواحل اختصاص یافته به زنان محجبه را جمع کرده است.
یک مسؤول مصری در این خصوص گفت: ما همانند اروپاییها شدهایم.
سکولاریسم عربستان و محمد بن سلمان
اکونومیست به بیشتر تحولات جنجالی و در راس آنها تحولات اخیر در عربستان نیز اشاره کرد و نوشت، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نفوذ پلیس دینی این کشور را محدود، هزاران تن از امامان جماعت را خانه نشین کرده و تاسیس یک مرکز میانه روی جهت بررسی متون و تعیین بخشهای جعلی آن را اعلام کرد. همچنین بن سلمان به زنان اجازه رانندگی و حضور در مسابقات ورزشی را داده و زنان را به ورود به بازار کار تشویق کرد. بن سلمان از ساخت شهر جدیدی به نام نئوم همانند شهر دوبی خبر داد که در تیزرهای تبلیغاتی از این شهر زنان بدون حجاب نمایش داده میشوند.
این مجله در ادامه نوشت، نظرسنجیها در دیگر کشورها از جمله الجزایر، اردن و فلسطین نشان میدهند که مردم از دین و شریعت حمایت کرده و با جنبشهای اسلامی همسو هستند و این حمایتها رو به افزایش و رشد است.
در سایه وجود تورم بالا و قطع یارانههای مواد غذایی در بسیاری از این کشورها دیگر حقوق یک نفر برای سرپرستی خانواده کافی نیست و زنان ناگزیر به کار کردن هستند.
در آخر مجله اکونومیست نوشت، شخصیتهای دینی که از اصلاحات جدید حمایت نکردند، سرکوب و زندانی شدند، دهها تن از شخصیتهای عمومی از جمله لیبرالها که از رویکردهای سیاسی شاهزادگان این کشورها انتقاد داشتند، بازداشت شدند. همچنین سیسی در حالی که از انتقادات علیه جنبشهای مذهبی حمایت میکند انتقاد غیرمستقیم از دولتش را ممنوع کرده است. صدها روزنامه و سایت ممنوع شده و هنرمندان بسیاری که تشویق به مخالفت با دولت میکردند صدایشان خاموش شده است. در شرایطی که برخی از اعراب آمادگی خود را برای دست کشیدن از حقوق سیاسیشان در مقابل آزادیهای فردی اعلام کردند اما سکولاریسم تا زمانی که دیکتاتورها نقشه خود را پیاده میکنند، ادامه مییابد و مجوز رانندگی برای زنان آزمونی برای سنجش میزان سازش رسمی در عربستان است.