تحقیقات نشان می‌دهند که تنهایی و کمبود روابط اجتماعی با التهاب و افزایش مرگ و میر در ارتباط است.
به گزارش به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، احساس تنهایی برای روح و جسم با تنش و استرس همراه است. پیشینیان ما در قبیله زندگی می‌کردند و در تهیه غذا و برای شکار و بزرگ‌کردن فرزندان و در جنگ‌ها به هم کمک می‌کردند. طراحی مغز انسان به گونه‌ای است که به ارتباط با دیگران مربوط است. مغز انسان تنهایی را به عنوان یک عامل استرس می‌شناسد. در دراز مدت هورمون‌های استرس مانند کورتیزول به سلامتی آسیب می‌رسانند. تحقیقات نشان می‌دهند که تنهایی و کمبود روابط اجتماعی با التهاب و افزایش مرگ و میر در ارتباط است. بنابراین تشخیص اینکه آیا احساس تنهایی می‌کنید و تلاش برای ایجاد روابط عمیق با دیگران اهمیت زیادی دارد.
چگونه بفهمیم که تنها هستیم؟
دو نوع تنهایی وجود دارد. انزوای اجتماعی یکی از انواع تنهایی است. فرد منزوی مدت زمان زیادی را در تنهایی سپری می‌کند و شبکه دوستی و خانوادگی عمیقی ندارد. نوع دیگر اما احساس تنهایی است. شما ممکن است احساس تنهایی کنید حتی اگر در کنار دوستان و آشنایان باشید. شاید در یک جمع حضور داشته باشید اما احساس کنید نیازهایتان برای دیگران بی‌اهمیت است. احساس تنهایی زمانی رخ می‌دهد که شما در کنار دوستان و اعضای خانواده هستید اما نمی‌توانید از حمایت عاطفی آنها بهره‌مند شوید.
این دو نوع تنهایی هیچ ارتباطی به هم ندارند. ممکن است تنها زندگی کنید اما به هیچ وجه احساس تنهایی نکنید چون به اندازه کافی در فعالیت‌های اجتماعی حضور دارید و فعالانه در روابط خود شرکت می‌کنید. در عین حال ممکن است ازدواج کرده باشید یا در رابطه ظاهرا عاطفی قرار گرفته باشید اما عمیقا احساس تنهایی کنید.
چه چیزهایی باعث ایجاد احساس تنهایی می‌شوند؟
گاهی به فراخور سن و موقعیت احساس تنهایی اجتناب‌ناپذیر است. این احتمال وجود دارد که دوستی را از دست بدهید یا از او دور شوید، اعضای خانواده مشغله کاری داشته باشند و یا فرزندانتان بخاطر درگیری‌های شخصی نتوانند ارتباط فعال و مستمری داشته باشندهمچنین در برخی از مراحل زندگی احتمال احساس تنهایی بیشتر می‌شود. مثلا در ماه‌های اول شروع دانشگاه، پس از فارغ‌التحصیلی، پس از مهاجرت یا هر نوع تغییر مکانی، بعد از تولد فرزند اول یا پس از ازدواج فرزندان و یا بعد از بازنشستگی و پس از مرگ همسر و جدایی احساس تنهایی اجتناب‌ناپذیر است.
امروزه بسیاری از والدین زندگی خود را حول محور فعالیت‌های فرزند خود شکل می‌دهند. آنها وقت کمی را صرف تعمیق روابط دونفره خود یا در روابط دوستانه دیگر می‌کنند. در نتیجه پس از آنکه فرزندان خانه را ترک می‌کنند شدیدا احساس تنهایی می‌کنند.
اما گاهی احساس تنهایی هیچ ربطی به تحولات و تغییرات زندگی ندارد و احتمال دارد ناشی از مشکلات روحی فرد و تجربه‌های شکست خورده در روابط باشد.
اثرات احساس تنهایی بر سلامتی
چه تنهایی شما برآمده از انزوای اجتماعی باشد و چه ناشی از احساس تنهایی باشد هر دو برای سلامتی مضر هستند. با این حال اثرات منفی احساس تنهایی از انزوای اجتماعی بیشتر است. محققان حوزه بیولوژی مولکولی اثرات احساس تنهایی بر روی ژن‌های انسان را بررسی کرده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهند ژن‌هایی که باعث ایجاد التهاب می‌شوند در افرادی که تنها هستند فعالیت بیشتری دارد.
همچنین ژن‌هایی که التهاب مهار می‌کنند در این افراد فعالیت کمتری دارند. به همین دلیل است که تنهایی خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از التهاب مانند آسم و بیماری خودایمنی را افزایش می‌دهند.
علاوه بر این پژوهش‌های علمی نشان می‌دهند که احساس تنهایی عاملی برای افزایش مرگ زودهنگام است. حتی محققان معتقدند که اثر احساس تنهایی بر سلامتی حداقل برابر با چاقی و مصرف دخانیات است. بنابراین بسیار مهم است که تا آنجا که می‌توانید برای از بین بردن این احساس تلاش کنید. خوب است به عنوان عضوی از جامعه تلاش کنید تا افراد تنها را از انزوا دربیاورید. این مساله به ویژه برای افراد مسن اهمیت بیشتری دارد.
تشخیص تنهایی
اگر می‌خواهید وضعیت خود را از نظر احساس تنهایی ارزیابی کنید می‌توانید آن را با چند نمونه از گزاره‌هایی که متخصصان برای تشخیص تنهایی از افراد می‌پرسند بسنجید.
این یک فرم ارزیابی علمی نیست و ارزش بالینی ندارد اما به طور کلی اگر به بیشتر از نیمی از این سئوال‌ها پاسخ مثبت بدهید باید نگران تنهایی خود باشید:
ـ من کسی را ندارم که با او به گردش بروم و یا تفریح کنم.
ـ در مواردی که نیاز به کمک دارم کسی به ذهنم نمی‌رسد که از او درخواست کمک کنم.
ـ من دوست نزدیکی ندارم.
ـ احساس نمی‌کنم که متعلق به یک گروه هستم.
ـ من کسی را که با او حرف بزنم ندارم.
ـ روابط من بسیار سطحی است.
با تنهایی چه کنیم؟
سعی کنید حداقل چند رابطه عمیق و نزدیک با دوستان، خانواده و همکارانتان ایجاد کنید. روابط احتیاج به تلاش و مراقبت مداوم دارند. اگر یک رابطه بسیار عمیق را به حال خود رها کنید به مرور زمان کم‌رنگ خواهد شد. وقتی با کسی ارتباط نزدیکی دارید سعی کنید در اتفاقات مهم زندگی او نقش داشته باشید. شنونده خوبی برای دوست‌تان باشید و زمانی که نیاز به کمک دارد حضور خود را پررنگ کنید. بهترین راه ایجاد روابط پایدار این است که در فراز و نشیب‌های زندگی در کنار دوست‌تان باشید.
علاوه بر این خوب است که فعالیت‌های خارج از خانه را افزایش دهید. در زندگی هر کسی باید زمانی برای ورزش‌های دسته جمعی، فعالیت‌های اجتماعی و خلاقانه و همچنین فعالیت‌های داوطلبانه وجود داشته باشد. کمی تحقیق کنید و حتی اگر مشغله‌های کاری زیادی دارید سعی کنید کمی از این فعالیت‌ها به زندگی روزمره خود اضافه کنید.
همچنین اگر احساس می‌کنید روابط‌تان سطحی است این خود شما هستید که باید روابط عمیق‌تری ایجاد کنید. در میان دوستان به دنبال کسی باشید که بتواند دوست صمیمی و خوبی برایتان باشد. اگر احساس می‌کنید در میان روابط شما چنین کسی وجود ندارد اکنون وقت آن است که گروه‌های اجتماعی را تغییر بدهید و به دنبال دوستان بهتری باشید.
خوب است بتوانید در ایجاد روابط جدید صبور باشید. انتظار نداشته باشید در شروع یک رابطه روابط مفهوم و عمق خاصی داشته باشد. دوستی زمان می‌خواهد تا در مسیر درست پیش برود. در شروع یک رابطه سعی نکنید از دوست جدیدتان درخواست دیدارهای متوالی داشته باشید.
اگر دیگران به برنامه‌ها و درخواست‌هایتان جواب مثبت ندادند از آنها ناراحت نشوید. شاید آنها به اندازه شما تنها نباشند و زندگی پرمشغله‌ای داشته باشند. مطمئن باشید یک رابطه دوستی خوب جای خود را در میان مشغله‌های هر دو نفر باز خواهد کرد.
در نهایت لازم است در فعالیت‌های اجتماعی پیش‌قدم باشید. منتظر دیگران نباشید. همکارو همسایه را به یک مهمانی دعوت کنید.
می‌توانید قرار تماشای یک فیلم را پیشنهاد بدهید یا آنها را به پیک نیک دعوت کنید. بدون شک این کار دشوار است اما به شما کمک می‌کند تا کمتر احساس تنهایی کنید.
