برترین ها: عبارت "مراقبت از خود"، اخیرا زیاد شنیده می شود، زیرا بحث در مورد کارهای خوبی که برای خودتان انجام می دهید تا بهترین پرورش دهنده خود باشید، متداول شده است. برای درک این موضوع، که این مفهوم چگونه در زندگی روزمره بکار می رود، از دکتر کریستن لی- "دکتر کریس"- خواستم تا تعریف خود از این عبارت را به ما ارائه دهد.
او به من گفت «مراقبت از خود گاهی اوقات می تواند با اصطلاحاتی مانند به میل خود رفتار کردن یا خودخواهی، اشتباه گرفته شود- اما هیچکدام از اینها نیست». «مراقبت از خود، یک کار روزانه است، کاری حساب شده و پیش اندیشیده و فرایند توجه به ذهن، بدن و روح است».
دکتر کریس،عضو هیات علمی رشته علوم رفتاری دانشگاه شمال شرقی و پزشک سلامت رفتاری است که زمان خود را "وقف بررسی مسایلی مانند مراقبت از خود و انعطاف پذیری کرده است". من با جولی بارتون صحبت کردم که متخصص سلامتی و مراقبت از خود، سخنران و برنده جایزه و نویسنده "راه حل مراقبت از خود: یک مادر مدرن باید سلامت و تندرستی را هدایت کند" است. با استفاده از دانش این دو متخصص زن و با کمک کمی تحقیق علمی، لیستی از هفت کاری را ارائه کردم که مثال های مفیدی برای مراقبت خوب از خود هستند و هفت کاری که انجام آنها باعث عدم مراقبت از خود می شود.
مراقبت از خود: پذیرش کمک
مراقبت از خود در مورد آماده سازی خود برای موفقیت در زندگی تان است و گاهی اوقات به معنی پذیرفتن این موضوع است که هر کاری را نمی توانید به تنهائی انجام دهید. همچنین گاهی اوقات به معنی این است که برای هدف کاملی که به سختی به دست می آید، تلاش را رها کنید.
بارتون به من گفت که یک مثال خوب برای مراقبت از خود، به عنوان مثال برای یک مادر پر مشغله، «بله گفتن به پیشنهاد کمک مادر شوهرش برای نگهداری فرزندان اش است، حتی اگر کارش را دقیقا به شیوه ای که دوست دارید انجام ندهد، اما این کار را انجام دهید و از آن زمان خالی، برای انجام کاری که واقعا برای خودتان دوست دارید استفاده کنید (حتی چرت زدن)».
به گفته بارتون، زمانیکه شما، کمک را قبول می کنید، قدردانی واقعی تان را نشان دهید. ایجاد رابطه و حفظ رابطه با افراد پیرامون تان (در صورت امکان)، نمونه ای از مراقبت عملی خوب از خودتان است.
عدم مراقبت از خود: سعی کنید با انجام فعالیت بیشتر، روی افراد تاثیر گذارید.
طبق گفته بارتون، «مراقبت از خود در مورد راضی کردن افراد دیگر نمی باشد.» این گفته، یکی از نقل قول های مورد علاقه من از همه تحقیقاتی است که انجام داده ام، زیرا بسیاری از زنان تلاش می کنند تا دیگران را راضی کنند، گاهی اوقات بدون اینکه حتی خودشان متوجه باشند، حتی با به خطر انداختن سلامت و شادی شان این کار را انجام می دهند. احتمالا مصاحبه آخر ونیتى فر با آنجلینا جولی را به یاد دارید که بازیگر معروف و بیمار گفت، «گاهی اوقات زن در خانواده، خود را در مرتبه و اولویت آخر قرار می دهد تا زمانی که تاثیر این کار در سلامت اش نمایان می شود».
دنیس پورتنوی، روان درمانگر و نویسنده کتاب، سوء تغذیه و فعالیت بیش از حد: راهنمای مراقبت از خود برای کمک به نقش افراد، گفت که یکی از اشتباهات رایج برای سرپرستان و خیرخواهان مردم که لازم است مورد تاکید قرار گیرد «... رفع نیاز دیگران به قیمت توجه به نیازهای آنها می باشد».
او و متخصصان دیگر ادعا کردند، نه تنها انجام فعالیت بیش از حد برای دیگران، برای شما مفید نیست، بلکه برای همه طرفین درگیر در انتها بد خواهد بود، زیرا «علاوه بر استرس و پریشانی بوجود آمده به دلیل انجام نقش یک فرد یاری رسان، افرادی که بیش از حد کمک می کنند اغلب عادت می کنند که کمتر برای مراقبت از خود تلاش کنند و احتمال بوجود آمدن خستگی ناشی از دلسوزی، زیاد می شود»، باعث می شود در انتها کمتر این خصلت و ویژگی بخشندگی و کمک رسانی را داشته باشند.
مراقبت از خود: استراحت و آرامش کافی
طبق گفته یکی از روان شناسان مشاور دارای مجوز، به نام رافائیل مایکل، که برای شبکه اجتماعی روانشناسی مرکزی می نوشت، استراحت و آرامش، قطعا بخشی از کاری است که باید به طور عادی برای مراقبت خوب از خود صورت گیرد. او گفت «خواب کافی...هفت تا هشت ساعت»، علاوه بر «تمرین آرامش روزانه» و «انجام یک فعالیت آرامش بخش در روز» بسیار مهم است، چه صحبت، قدم زدن یا استراحت و تمدد اعصاب به مدت 30 دقیقه باشد». ایده این است که نوعی از استراحت را انتخاب کنید که شما را آرام کرده و به شما انرژی مجدد دهد.
دکتر کریس توصیه کرد که "عادت تفریح و استراحت منظم" را برای خودتان ایجاد کنید، که با این کار می توانید از هر چیزی که شما را خسته یا دچار استرس تا حد عصبانیت و انفجار می کند جلوگیری کنید. او به من گفت «زمانیکه تا رسیدن زمان استراحت طولانی یا اصلی یا برای خلاصی از استرس منتظر می مانیم، فرصت های روزانه خود برای استراحت کوتاه برای گروه بندی مجدد مغز و بدن مان را از دست می دهیم».
عدم مراقبت از خود: پرت کردن حواس در جلوی برنامه های تلویزیونی واقع نما در کل شب و در نتیجه دیر خوابیدن
تصور کنید که بعد از یک روز پرمشغله و طولانی، در هفته پر مشغله و طولانی ای که داشتید به خانه آمدید. اگر قادر به استراحت منظم برای رسیدن به آرامش و خلاصی از استرس نباشید، ممکن است کاملا از هر مسئله به وجود آمده در زندگی و هر مسئله کاری، خسته شوید. این حس وسوسه انگیز است که مغزتان را جلوی یک برنامه تلویزیونی، مانند فیلم همسران واقعی نیویورک، تعطیل و غیر فعال کنید، کلا توجه خود را از یک موقعیت دور کنید و بعد از اینکه زمان بیدار شدن رسید، در آن لحظه در حالیکه زیر ملافه، با خستگی این طرف و آن طرف می شوید، خود را از تخت جدا کنید.
آیا این کار باعث شارژ مجدد شما می شود؟ احتمالا خیر. صبح روز بعد، شما باید راس ساعت همیشگی بیدار شوید و در حلیکه خواب کمی داشتید، شروع به کار کنید، یا دیر بخوابید و ساعت بازدهی صبح تان را از دست بدهید.
دکتر کریس به من گفت، «در حالیکه برای فرد مقصر، این کار لذت بخش است و آرامش موقتی به همراه می آورد»، اما فعالیت های واقعی مراقبت از خود « می تواند در واقع به خط پایان سلامت ما اضافه کند.» پس به جای انجام کاری که او «بی توجهی و پرت کردن حواس از طریق تلویزیون یا خیره شدن به صفحه تلویزیون» می نامد، برای رهایی از استرس و خستگی»، یک فعالیت سالم مانند خواندن کتاب در حمام و سپس رفتن به بستر خواب به موقع برای استراحت کافی، ممکن است در انتها به شما نتیجه بهتری دهد.
مراقبت از خود: به شیوه ای لباس بپوشید که حس خوبی به شما دست دهد
برای موفقیت، لباس بپوشید. برای تحت تاثیر قرار دادن، برای شغلی که می خواهید، لباس بپوشید، این لباس است که انسان را می سازد.
تردیدی وجود ندارد که داشتن عادات خوب مراقبت از خود و لباس پوشیدن خوب در کل نشانه عملکرد و شخصیت بالا در جامعه ما است. و صرف زمان برای به دست آوردن حس خوب در مورد ظاهرتان، راهی برای بیان این موضوع است که برای خودتان و بقیه جهان، ارزش قائل هستید.
بارتون به من گفت که انجام کارهایی برای نشان دادن این باور که برای خودتان و دیگران ارزش قائل هستید،یکی از مولفه های اصلی مراقبت از خود است. اما او نیز به من یادآوری کرد، «درحالی که احساس خوب و اعتماد به نفس (نسبت به ظاهرتان) برای سلامت و تندرستی تان بسیار اهمیت دارد مراقبت فیزیکی از خود، یکی از جنبه های مراقبت کلی از خودتان است که شامل مراقبت از سلامت ذهن، سلامت عاطفی، رابطه ای و معنوی است.» طبق گفته کارشناسان، مجدد به نظر می رسد که این موضوع، همانند یافتن تعادل سلامتی، یکی از بهترین روش های مراقبت از خود باشد.
عدم مراقبت از خود: درگیری در "خرید درمانی" با هدف تغییر حال و هوا و خلق و خو، بدون هیچ توجه به بودجه تان
مطمئنا، پوشش لباس به گونه ای که حس ظاهر خوب و اعتماد به نفس داشته باشید، نمونه عالی از مراقبت از خود است. اما زمانی که می خواهید حس یک کارفرما و رئیس داشته باشید، و یا زمانی که برای خرید چیزی که احتیاج ندارید بیرون می روید، یا وام کارت اعتباری را به دست می آورید، تفاوتی بین انتخاب بهترین کت و شلوار یا لباس تان برای پوشیدن وجود دارد، پس می توانید مانند خواننده معروف، بیانسه، لباس بپوشید.
دکتر کریس، در مصاحبه با ما، "خرید درمانی" را نوعی از مکانیزم مقابله ناسازگارانه نامید. او توضیح داد «گاهی اوقات می توانیم دیگر ثروت را صرف حفاظت از خود...لباس.. غیره نکنیم. هیچ کدام از این کارها، به خودی خود بد نیستند، اما اگر بخواهیم زندگی خوبی داشته باشیم، باید تلاش بیشتری کنیم تا زندگی خوبی که روان شناسان از آن یاد می کنند را داشته باشیم... زندگی ای که با روابط مثبت، رفتارهای سالم، قدردانی و آگاهی مشخص می شود.»
پس خرید درمانی به چمدان و بار خریداری شده ارتباط دارد، حتی اگر پول برای خرید خرت و پرت برای خودتان داشته باشید. این موضوع در صورتی بد است که قصد کنید تا برای خرید، قرض بگیرید. قرض، نقش اصلی در مشکلات استرسی دارد، پس خود را به قعر چاه بردن، روش خوبی برای مراقبت از خود نمی باشد. بارتون حتی استفاده از خرید را، به عنوان یک مکانیزم مقابله ناسالم، با میل افراطی به "نوشیدن، غذا خوردن، قرص خوردن یا رابطه جنسى" مقایسه می کند.
مراقبت از خود: گاه گداری به خودتان اجازه تجربه کاری مانند خوردن بستنی قیفی با دوستانتان را بدهید
تصمیم گیری در مورد اینکه برای مراقبت از خود چه کارهایی باید انجام دهید و چه کارهایی نباید انجام دهید، به عادات عادی شما ارتباط دارد. آیا کلا فردی هستید که هیچ اهمیتی به غذایی که وارد بدنتان می کنید نمی دهید؟ آیا همه نوع میوه و سبزیجات با هر غذایی می خورید و از خوردن زیاد هله و هوله دوری می کنید؟ پس ممکن است بخواهید کمی انعطاف پذیری به این عادتان بدهید و گاه گداری چیزهای لذت بخش بخورید، بخصوص اگر فرصت تجربه این مورد را به طور اجتماعی با دوستانتان داشته باشید.
اما اگر مکررا از خوردن قند برای رسیدن به حس لذت بخش استفاده می کنید، تقویت این عادت بد به شما سودی نمی رساند. بارتون به من گفت، زمانی که می خواهید در مورد انجام کارهایی که برای مراقبت از خودتان خوب است تصمیم گیری کنید، مهم است که به "علت مراقبت از خود" توجه کنید. او گفت اگر بتوانید این کار را انجام دهید، «راحت می توانید تعیین کنید که انجام چه کاری برای مراقبت واقعی از خودتان خوب است» و کدام کار به شما سودی نمی رساند.
پس آیا باید این خوراکی لذت بخش را بخورید؟ زمانیکه در مورد مراقبت از خود صحبت می کنیم، طبق گفته امی کورتز ، مربی بهداشت و سلامت جامع انجمن آمریکائی پزشکان، انجام عمل خوب برای خودتان، به معنی سالم و خوب نگه داشتن خودتان است، نه با غذاهایی که باعث می شود احساس گناه برایتان ایجاد شود و به یاد داشته باشید که بهترین رژیم، رژیمی است که بتوانید همیشه از آن استفاده کنید- گاهی اوقات می توانید کمی انعطاف پذیر شده و اجازه تجربه دیگر به خود دهید.
عدم مراقبت از خود: مصرف مکرر میان وعده از غذاهایی که باعث می شود احساس بدتری در شما ایجاد شود
به گفته دکتر کریس، «زمانیکه مصرف مکرر یک خوراکی، به سلامتی تان آسیبی نمی رساند، خوردن بیش از حد قند یا افراط مکرر در مصرف غذا، فقط باعث فراهم کردن یک آرامش موقتی می شود و این کار می تواند زمینه ای برای ایجاد مشلات بیشتر مانند چاقی بیش از حد، بیماری و اعتیاد را مهیا کند.»
پس زمانی که نصف سینی کلوچه می خورید، ممکن است در آن لحظه حس بهتری داشته باشید، اما با این کار مراقبتی از خود نکرده اید، زیرا در حقیقت بعدا از انجام این کار، حس بدتری خواهید داشت. پس هر زمان که می خواهید انتخاب کنید که در چه نوع فعالیت آرامش دهنده درگیر شوید، به این نکته توجه کنید که انجام این کار به شما کمک خواهد کرد یا سلامت شما را در انتها به خطر خواهد انداخت.
مراقبت از خود: زمان بندی برای انجام ورزش
زمانیکه از دکتر کریس در مورد برخی از فعالیت های مطلوب مراقبت از خود سوال کردم، او "ورزش و حرکت" را در اولویت و درجه اول قرار داد. او گفت: «هر چه بدن خود را بیشتر حرکت دهیم، به طبیعت برویم و نفس بکشیم، و در همین حال پیاده روی کنیم، یا عرق کنید، برای سلامتی تان حیاتی خواهد بود».
سعی نکنید فقط جایی برای ورزش منظم در برنامه تان قرار دهید، بلکه بدن تان را سالم نگه دارید، در بسیاری از موارد مشخص شده است که انجام این کار به اندازه مصرف دارو در مدیریت خلق و خو، اضطراب و افسردگی موثر بوده است. دکتر کیت هیز به انجمن روان شناسی آمریکا گفت، «فعالیت ها و ورزش های هوازی، دوچرخه سواری یا شنا را انتخاب کنید که این ورزش ها باعث آزادسازی ماده عصبی شیمیایی مسول حس خوب می شود.» همچنین می توانید از ورزش برای پرت کردن حواستان و آرامش و استراحت دادن به ذهن تان استفاده کنید- به عنوان راهی برای پرت کردن توجه و حواستان از دیگران، روش های توجه و تمرکز کمتر روی برخی از مسایل، مانند تماشای تلویزیون یا خوردن میان وعده در حالی که به هیچ چیز فکر نمی کنید را امتحان کنید.
مثال خوب از ورزشی که به مراقبت از خودتان کمک می کند چیست؟ بارتون توصیه کرد «رفتن به باشگاه بعد از یک صبح سخت با کودک کوچکتان یا یک روز کاری پر از اعصاب خورد کنی، به طوری که بتوانید از استرس خلاص شده، ذهن تان را پاک کنید، انرژی تان را زیاد کنید، از بدن و ذهنتان مراقبت کنید تا به داشتن حس خوب، شاد و سالم به خودتان کمک کنید».
عدم مراقبت از خود: فشار وارد کردن به خود و سختی دادن به خود با بکارگیری محدودیت های گذشته به بهانه رسیدن به ظاهر بهتر
آیا در رسانه های اخیر در مورد، دوره هزاره جدید ویکتورین و پیوریتن چیزی خوانده اید؟ تصور بر این است که نسل بزرگسال جوان فعلی، "رفتارهای با فضیلت و پرهیزکارانه" شبیه به فرهنگ سخت گیرانه ویکتورین و پیوریتن را از طریق انتخاب سبک زندگی سخت، خیالبافی می کنند، مانند دو مارتن، جنبش غذای خام، روزه آبمیوه و غیره. پس در حالیکه ورزش مکرر و حتی روزانه، بخش بسیار مهمی برای مراقبت از خودتان می باشد، اما ورزش بیش از حد هم ممکن است اثر وارونه داشته باشد.
بارتون در مصاحبه با ما گفت، «مراقبت از خود، جهش از یک رژیم سخت به رژیم دیگر یا تلاش بیش از حد برای ایجاد بدن تراشیده نیست». او توضیح داد «ورزش به عنوان روشی برای مراقبت از خود، زمانی موثر واقع می شود که باعث ایجاد حس خوب، سالم و اعتماد به نفس شود، زمانی که فقط به نیت سوزاندن چهار دونات خوراکی که خوردید به باشگاه ورزشی می روید، تاثیری ندارد زیرا می خواهید تا برای تعطیلات آخر هفته بدنتان را آماده پوشاندن بیکینی تان کنید.»
مراقبت از خود: زمانی را صرف قرار با دوستتان کنید.
انسان ها، موجودات اجتماعی هستند در حالیکه میل به درونگرائی و تنها ماندن، خوب است و در کل میلی طبیعی و عادی می باشد، اما هیچ زنی، نمی تواند مانند یک جزیره، تنها باشد. دکتر کریس "ایجاد و حفظ روابط مثبت متقابل پرورش یافته" را به عنوان شکلی مهم و حیاتی از مراقبت از خود فهرست کرد. این موارد کیفی، در حفظ رابطه شما با خانواده تان مهم هستند (انتخابی یا زیستی)، اما جمع کردن این موارد کیفی در روابط دوستی نزدیک، نیز اهمیت دارد.
در یک نقطه خاصی در زندگی، شغل، خانواده، فرزندان، خانه داری و کارهای دیگر می تواند باعث شود حس کنید که زمانی برای سپری کردن با دوستان تان ندارید. اجازه ندهید که در این دام افتاده و دوستانتان را کنار نگذارید! دکتر کریس توصیه می کند «اختصاص زمان برای روابط با دیگران به رشد افرادی کمک می کند که به رشد و شادی خود متعهد اند. این توصیه می تواند انگیزه شود که این روابط را دنبال کنید.»
عدم مراقبت از خود: معاشرت و بیرون رفتن زیاد به قیمت از دست دادن چیزهای دیگری که برایتان مهم است
گذاشتن وقت برای دوستان و سرگرمی، قطعا مهم است اما اگر دائما بیرون می روید به قیمت اینکه برخی از مسولیت ها، امور تهیه بودجه یا امور عادی مرتبط با مراقبت از خود را از دست دهید، پس احتمالا باید از خود این سوال را بپرسید که آیا چیزی وجود دارد که آن را نادیده گرفته باشید یا در مورد آن، (غیر عمدی یا عمدی) سهل انگاری کرده اید.
اگر متوجه شدید که بودجه، تحصیل، تمیزی خانه و غیره از مواردی هستند که به طور منفی تحت تاثیر حضور دائم شما در اجتماع قرار می گیرند، پس نشان دهنده چیزی است که دکتر کریس از آن به عنوان "افراط یا آزادی بیش از حد ناهنجار" یاد می کند و این افراط، هیچ سنخیتی با مراقبت از خود ندارد.
پس راه حل چیست؟ دکتر کریس گفت، «آگاهی و هوشیاری، راه حل خوبی است. این یک حس زودگذر نیست- این عقل با تجربه، که به ما کمک کند تا روی زمان حال و روی کار، بدون قضاوت، متمرکز شویم، و زندگی را به شیوه های جدید جذب کنیم.» اگر متوجه سهل انگاری خودتان شدید، یا متوجه شدید که از طریق افراط و آزادی بیش از حد با استرس تان برخورد می کنید، تمرین تمرکز حواس یا مدیتیشن می تواند راه حلی برای رفع این مشکل باشد.
مراقبت از خود: تنظیم حدود و مرزهای سالم با دوستان، خانواده یا همکارانی که به شما نیاز دارند
قطعا در مورد این نکته مهم شنیده اید که آموختن چگونگی "نه" گفتن، مهارت مهمی برای تحت فشار قرار نگرفتن است. بارتون به من گفت، «مراقبت از خود، یعنی تعیین حدود و مرز عاطفی برای حفظ سلامت و تندرستی تان، و همچنین به معنی نه گفتن به افراد در زندگی است، افرادی که سعی می کنند تا شما را به دریای میل خود یا روابط غیر عادی بکشانند و نمی خواهند که خودشان به خودشان کمک کنند.»
پس اگر دوست یا دشمن تان از شما بخواهد که هر کاری که انجام می دهید را رها کنید و به داستان احمقانه نقل شده برای بار دهم در این هفته گوش دهید، یا مادری که شما را ضعیف می کند و دستور می دهد که با نگاهی عمیق تر به رفتار افراد بزرگتر نگاه کنید، شما ممکن است مجبور باشید بی رحمانه رفتار کنید، و مرز و حریمی سالم برای خود ایجاد کنید.
عدم مراقبت از خود: عقب نشینی از روابط مثبت و منزوی کردن خودتان
در حالیکه تعیین حدود و حریم سالم برای حفظ تندرستی و سلامت عقل شما حیاتی است، اما احتمال دور شدن خیلی زیاد از دیگران هم وجود دارد، و ممکن است منزوی شدن از رابطه با افراد مهم هم صورت گیرد. دکتر کریس به من گفت، «خزندگی چالش هایی دارد و نمی توانیم سلامت بهینه را در صورت گوشه گیری و منزوی شدن حفظ کنیم. منزوی شدن، خطر جدیدی است زیرا در حال حاضر درخواست ها و نقش افزایش یافته فناوری در زندگی افراد، به این مسئله دامن زده است.»
گاهی اوقات، عقب نشینی از استرس جامعه، حسی وسوسه انگیز می شود و فقط گاهی اوقات دور شدن از دیگران و تماشای شبکه اینترنتی نت فلیکس و گذراندن وقت، خوب است. اما کلا با این انگیزه وارد شدن اشتباه می باشد. همانطور که بارتون گفت، "مراقبت از خود، مواجه شدن با حقیقت و باور داشتن خودتان و توانایی تان برای رسیدگی به مسایلی است که جلوی روی شما قرار می گیرد." و طبق گفته هر دو متخصص که من با آنها صحبت کردم، یکی از بهترین راه ها، سرمایه گذاری برای روابط مثبت تان است. این کار می تواند شامل "اختصاص زمان و انرژی بیشتر برای شریک تان باشد ... یا درخواست حمایت از دوستان مورد اعتماد یا درمانگر باشد» بارتون گفته است که «مراقبت از خود، به معنی این نیست که دوست صمیمی هر فردی باشیم».
به نظر می رسد با هر منبعی که مشورت کردم، به تعادل به عنوان بخشی از راه نهائی برای تشخیص حقیقی مراقبت از خود تاکید کردند، و گاهی اوقات مراقبت خوب از خود، به معنی این است که به گونه ای خود را وفق دهید که مراقبت خوب از دیگران دریافت کنید. به خاطر آورید که باید به دیگران عشق بورزید و از آنها مراقبت کنید، تا عشق و مراقبت از دیگران را دریافت کنید، و با اینکه تنظیم حدود و مرز ، کار خوبی است، در کل عقب نشینی از زندگی اجتماعی و مجموعه حمایت کننده تان، ایده خوبی نمی باشد.
شما هستید که باید کاری انجام دهید
مراقبت از خود، خودخواهی نیست. بخشی از راه هدایت کننده به سوی زندگی شاد و سالم است. اما انجام این کار همیشه راحت نیست. به جای درمان علایم استرس یا فرسودگی، ممکن است نیاز به تلاش واقعی و آگاهانه و برنامه ریزی شده برای تصمیم گیری و انتخاب داشته باشید که در واقع این امر، به سلامتی کلی تان کمک خواهد کرد.
همانطور که دکتر کریس بیان می کند، «در حالیکه گناه های لذت بخش مانند خوردن شکلات یا رفتن به خرید می تواند لذت دهنده باشد و آرامش موقتی، و تاثیر زیاد به همراه داشته باشد، اما فعالیت های مراقبت علمی از خود، می تواند در واقع به بهره کلی سلامت بیافزاید.» پس با نکات به دست آمده از همه این کارشناسان که در مورد مراقبت از خود به شما گوشزد نمودند، برای پرورش خودتان، امروز چه تصمیمی گرفته اید؟
