تحریریه ماهنامه دنیای سلامت
خانواده کوچک‌ترین و مهم‌ترین نهاد یک جامعه است. از دل خانواده‌هاست که افراد دانا، سختکوش، باوجدان و متعهد و یا افرادی بی‌ملاحظه، بی‌اعتنا به دیگران و حتی دزد و جنایتکار وارد جامعه می‌شوند و برای شهروندان دیگر مزاحمت و ترس و ناراحتی ایجاد می‌کنند. توجه به روابط داخلی خانواده‌ها، یعنی روابط پدر و مادرها با یکدیگر و با بچه‌ها و رابطه خواهران و برادران با هم بسیار اهمیت دارد و می‌تواند از بروز بسیاری از ناهنجاری‌ها جلوگیری کند. شما به عنوان پدر و مادر یا یکی از فرزندان خانواده با مشکلات کوچک و بزرگی در خارج و داخل خانواده روبه‌رو هستید. برخی از این مشکلات شاید بی‌اهمیت به نظر برسند ولی به قول معروف اعصاب خردکن هستند و باعث خشم و ناراحتی شما می‌شوند. مثلا اگر ببینید که فرزندان‌تان کفش‌های‌شان را همین‌طور جلوی در پخش کرده و آنها را در جاکفشی نگذاشته‌اند، خشمگین می‌شوید و به عنوان یک مادر شاید حس کنید با یک عده آدم بی‌توجه و قدرناشناس زندگی می‌کنید. همین حس آزردگی و مانند اینها می‌تواند روی کیفیت روابط شما با دیگران اثر منفی بگذارد. یا اگر به عنوان یک پدر پس از یک روز کاری خسته‌کننده و پر مشغله به خانه بیایید و فرزند نوجوان‌تان بی‌توجه به خستگی شما در همان لحظه اول جلو بدود و پول زیادی بخواهد تا با دوستانش به گردش برود، آزرده خاطر خواهید شد و شاید با خشم و عصبانیت سرش داد بکشید که چقدر خودخواه و بی‌ملاحظه است. داشتن یک خانواده سالم، شاد و سرشار از عشق و محبت آرزوی هر پدر و مادری است، ولی متاسفانه بسیاری از ما نمی‌دانیم چطور باید به این هدف برسیم. در این مجال درباره روشهای ایجاد چنین خانواده‌ای صحبت می‌کنیم.
با هم غذا بخورید
غذا خوردن دسته‌جمعی و بر سر یک سفره باعث می‌شود که فرزندان با پدر و مادر احساس نزدیکی بیشتری کنند و امکان بروز اختلالات خوردن و افسردگی در نوجوانان هم کاهش یابد. ولی این به آن معنا نیست که مانند یک سربازخانه برای غذاخوردن در کنار هم ساعت مشخصی تعیین کنید. اگر کار شما یا مدرسه و کار فرزندان‌تان به گونه‌ای است که نمی‌توانید همه وعده‌های غذایی را دور هم باشید، سعی کنید تا جای ممکن و زمانی که همه در خانه هستند با هم غذا بخورید. مثلا صبح‌های جمعه صبحانه‌ای متفاوت و مفصل‌تر از روزهای دیگر تدارک ببینید و در کنار هم به برنامه‌های شاد رادیو یا تلویزیون گوش کنید. سعی کنید در روز جمعه که اکثر افراد خانواده خانه هستند، غذا را با هم بخورید. از دلخوری‌هایی که از هم دارید صحبت نکنید و فقط حرف‌های شاد و خوشایند بزنید. خاطره این غذا خوردن‌های دسته‌جمعی در خاطره شما و به‌خصوص فرزندان‌تان حک خواهد شد و روی کیفیت روابط اعضای خانواده تاثیر خوبی خواهد گذاشت.
اوقات بیشتری را در خانه و با هم بگذرانید
بیشتر بچه‌ها وقتی در کنار پدر و مادرشان هستند و آنها برای‌شان کتاب می‌خوانند یا برای‌شان صحبت می‌کنند، بیش از زمانی که مدام مهمانی بروند، خوشحال و راضی خواهند بود. بودن در کنار پدر و مادر در محیط امن و آشنای خانواده و در کنار والدینی که به آنها محبت می‌کنند و با آنها حرف می‌زنند برای‌شان بسیار دلنشین‌تر از رویارویی با افراد غریبه و شام خوردن سر یک میز ناآشناست. کتاب خواندن با صدای بلند برای بچه‌ها و به خصوص بچه‌های کوچک، توان آنها را برای برقراری ارتباط با دیگران بالا خواهد برد.
پذیرای دوستان فرزندان‌تان باشید
مانع نشوید که فرزندان‌تان با دوستان‌شان معاشرت یا آنها را به خانه دعوت کنند. بچه‌ها وقتی پا به دوره نوجوانی می‌گذارند نیازشان به داشتن دوست و کسی که ویژگی‌های مشترکی با آنها داشته باشد، بیشتر خواهد شد. دوستان آنها را به خانه دعوت کنید تا از نزدیک با آنها آشنا شوید. شما با مشاهده اخلاق و رفتار دوستان فرزندان‌تان بیشتر می‌توانید فرزندان خود را بشناسید.
قوانینی برای خانه وضع و آنها را اجرا کنید
دکتر اسکات هالتزمن، نویسنده کتاب «رازهای خانواده خوشبخت» می‌گوید، خانواده‌هایی که به قوانین روشن و مشخصی پایبند هستند، خوشبخت‌تر زندگی می‌کنند. او عقیده دارد: «ممکن است فرزند شما بگوید که می‌خواهد آزاد باشد، ولی ته دلش از این آزادی می‌ترسد.» سعی کنید همه اعضای خانواده بخصوص فرزندان، قوانین خانواده را بشناسند و به آنها پایبند باشند. البته شما هم باید قوانینی وضع کنید که عاقلانه، ضروری، قابل اجرا و منطقی باشد و اجرای آنها به بهبود امنیت خانواده و سلامت جسم و روان اعضای خانواده کمک کند. اگر این قوانین غیرمنطقی و غیرضروری باشد، فقط وضعیت خانواده را بدتر می‌کند.
به مسافرت بروید
مسافرت رفتن جریان عادی زندگی را تغییر می‌دهد و باعث می‌شود که اعضای خانواده چند روز را کنار هم بگذرانند و برای انجام کارها با یکدیگر همکاری کنند. کاری کنید که فرزندان‌تان بفهمند آنها مرکز جهان نیستند و می‌توانند روی محیط اطراف‌شان اثر بگذارند. دکتر هالتزمن می‌گوید، بودن در یک مکان جدید موجب ترشح دوپامین در مغز و ایجاد احساس شادی می‌شود و افراد خانواده را به هم نزدیک می‌کند.
از گذشته خوب‌تان با فرزندان‌تان صحبت کنید
اگر والدین شما فوت کرده‌اند و یا در کشور یا شهر دیگری زندگی می‌کنند که فرزندان‌تان آنها را نمی‌بینند و چیز زیادی درباره‌شان نمی‌دانند، عکس‌های آنها را به فرزندان‌تان نشان دهید و از خاطرات خوبی که با پدر و مادرتان داشته‌اید، صحبت کنید. این کار باعث می‌شود فرزندان شما حس کنند به خانواده بزرگ‌تری غیر از پدر و مادر و خواهر و برادرشان تعلق دارند. از خواهرها و برادرهای خودتان هم با بچه‌ها صحبت کنید و از خاطرات خوش و ماجراهای جالبی که برای‌تان پیش آمده حرف بزنید.
درباره پول جر و بحث نکنید
زن و شوهرها بیش از هر چیز درباره پول با هم دعوا و جر و بحث می‌کنند. سعی کنید مشکلات مالی‌تان را به حداقل برسانید و جلوی بچه‌ها به خاطر پول با هم دعوا نکنید. وقتی می‌خواهید از مسائل و مشکلات مالی حرف بزنید به سه نکته دقت کنید. اول اینکه همه مسائل را بدون هیچ مخفی‌کاری از هم بیان کنید. اگر چیزی را از هم مخفی کنید، بر مشکلات‌تان اضافه خواهد شد. ابتدا یک هدف مالی (مثلا عوض کردن خانه یا خرید یک خودروی جدید یا راه‌انداختن یک کسب و کار) و سپس تمام چالش‌های مالی آن را مشخص کنید. قرض‌هایی که از دیگران گرفته‌اید، وام‌هایی که از بانک گرفته‌اید و باید با بهره به بانک برگردانید و هزینه‌های جاری زندگی از آن جمله‌اند. در مرحله بعد درباره اینکه چطور این هزینه‌ها را کاهش دهید، حرف بزنید و تصمیم بگیرید. درباره روشهای پول خرج کردن افراد خانواده، روش‌هایی برای صرفه‌جویی در مخارج و اینکه چطور با داشتن این مشکلات و اهداف و با داشتن هزینه‌های جاری به اهداف مالی‌تان برسید، با هم صحبت کنید و در نهایت با همفکری هم تصمیم درستی بگیرید.
