روزنامه آسمان آبی - ترجمه شادی شفیعی: شاید 30 سال پیش کسی تصور نمیکرد که صنعتی به نام بازیهای ویدئویی پدید بیاید و جزو پررونقترین و باثباتترین صنایع روز دنیا شده و میلیاردها دلار در آن جابهجا شود. صنعت بازیسازی به قدری مهم شده که در برخی کشورهای پیشرفته دنیا از آن بهعنوان یکی از ستونهای اقتصادی و به نوعی فرهنگ و حتی ورزش یاد میشود.
کشورهایی مانند آمریکا و ژاپن که خود تولیدکننده کنسولهای بازی هستند، با جذب میلیاردها دلار سرمایه، هر سال بر اهمیت و ثبات بازار بازیهای ویدئویی میافزایند. فکر میکنید ارزش شرکتهای بزرگ تولیدکننده بازیهای ویدئویی چه مقدار است و یوبیسافت، سونی، مایکروسافت یا الکترونیک آرتز در طول سالها فعالیت خود، چه مقدار اندوخته جذب کردهاند؟
سکوئر انیکس (Square Enix)؛ ارزش: 1.26 میلیارد دلار
هرگاه نامی از شرکت اسکوئر انیکس میآید، طرفداران پر و پا قرص بازیها نقشآفرینی نام بازی Final Fantasy را به زبان میآورند. اسکوئر انیکس یکی از غولهای بازیسازی کشور ژاپن است که از ترکیب دو شرکت اسکوئر و انیکس در سال 2003 پدید آمد. این شرکت در سالهای اخیر اقدام به گسترش محدوده فعالیت خود در سراسر جهان کرده و استودیوهای نام آشنایی مانند Eidos را خریداری کرده است. انیکس با خرید استودیو ایداس، رسما بخش اروپایی اسکوئرانیکس را تاسیس کرد تا بیش از 870نفر را در این ناحیه مشغول به کار کند. پرفروشترین بازی اسکوئرانیکس، Final Fantasy VII است که در سال 1997 برای پلتفرمهای پلیاستیشن و ویندوز منتشر شد. تا این لحظه 10 میلیون نسخه از این بازی به فروش رفته و از آن بهعنوان پرافتخارترین قسمت در سری فاینال فانتزی یاد میشود.
یوبیسافت (Ubisoft)؛ ارزش: 1.84 میلیارد دلار
کمپانی فرانسوی یوبیسافت در سال 1986 تاسیس شد و در حال حاضر با داشتن 29استودیو در 26 کشور دنیا و بیش از 9200 کارمند، در مقام سوم بزرگترین ناشران بازیهای ویدئویی قرار گرفته است. با اینکه مقر اصلی شرکت در کشور فرانسه قرار دارد، اما بزرگترین استودیو این کمپانی در تورنتوی کانادا با 2100نفر کارمند واقع شده است. یوبیسافت بیش از 16 مجموعه بازی بزرگ دارد که هر یک از آنها موفقیتهای زیادی را کسب کردند. بازیهای سالانهای مانند Assassin’s Creed و Far Cry نقش عمدهای در کسب درآمد ممتد این کمپانی دارند. یکی از مشخصههای بارز یوبیسافت، تولید موتورهای گرافیکی اختصاصی برای هر یک از بازیهای خود است. از فیلمهای خوبی که توسط این شرکت تهیه شد میتوان به Prince of Persia اشاره کرد که با همکاری کمپانی دیزنی تولید شد.
کونامی (Konami)؛ ارزش: 4.14 میلیارد دلار
شرکت ژاپنی کونامی که در سال 1969 میلادی در شهر توکیو تاسیس شد، در رتبه هشتم ارزشمندترین توسعهدهندگان و ناشران بازیهای ویدئویی در دنیا قرار دارد. کونامی بیش از هر چیز برای دو بازی Pro Evolution Soccer و سری مخفی کاری Metal Gear معروف است؛ البته بازیهایی مانند Silent Hill و Castelvania نیز از مشخصههای اصلی این کمپانی ژاپنی به شمار میرود. در سوی دیگر، سری بازیهای فوتبالی
Pro Evolution Soccer که در ژاپن با نام Winning Eleven توزیع میشود، تنها رقیب بازی FIFA شرکت الکترونیک آرتز است. سری بازیهای ترسناک Silent Hill با هدف مقابله با رزیدنت ایول، سبک و سیاقی جدید را در ژانر وحشت پدید آورد و تبدیل به انتخاب اصلی هواداران این سبک شد. جالب است بدانید قسمت جدید این سری توسط شخص هیدیو کوجیما، خالق سری متال گیر و گیرمو دلتورو، کارگردان شهیر هالیوودی در دست تولید است. همچنین نورمن ریداس، بازیگر محبوب سریال «واکینگ دد» هم در این بازی حضور دارد. کونامی برای تمامی پلتفرمها و کنسولها، محصولات متنوعی عرضه کرده است.
الکترونیک آرتز (Electronic Arts)؛ ارزش: 4.14 میلیارد دلار
Need for Speed، Battlefield،Command & Conquer، و بازی ورزشی مطرح FIFA، همگی متعلق به شرکت بزرگ بازیسازی الکترونیک آرتز است. از این شرکت میتوان بهعنوان مشهورترین کمپانی تولیدکننده بازیهای ویدئویی در سراسر دنیا نام برد؛ چراکه اکثر مجموعه بازیهای بزرگ و پرفروش دنیا را این کمپانی آمریکایی تولید کردهاست. الکترونیک آرتز که در سال 1982 در شهر ردوود ایالت کالیفرنیا تاسیس شد، با داشتن بیش از 9370کارمند در سراسر دنیا، یکی از بزرگترین تشکیلات تولید بازیهای ویدئویی را در اختیار دارد.
Battlefield4- FeaturedImage الکترونیک آرتز هم یکی از شرکتهای صاحب سبک در بازیهای خود است و رقابت شدیدی با دیگر کمپانیها به واسطه مجموعه بازیهای مختلف خود دارد. در سبک ورزشی، بازیهایی مانند FIFA، Madde و NBA Live فروش فوقالعاده بالایی دارند و سری بازیهای Need for Speed یکی از مدعیان سبک رانندگی است.
نمکو باندای (Namco Bandai)؛ ارزش: 4.74 میلیارد دلار
سازندگان سری بازیهای مبارزهای Tekken برای اهالی گیم غریبه نیستند. این شرکت ژاپنی در سال 1955 در توکیو تاسیس شد. در اصل، این کمپانی زیر شاخهای از شرکتی بزرگتر به نام شرکت دارایی نمکو باندای است. نمکوباندای با داشتن بیش از هزار کارمند فقط در مقر ژاپن و صدها کارمند دیگر در کشورهای فرانسه، رومانی، بریتانیا، آلمان، پرتغال و حتی آمریکای شمالی، حوزه فعالیت خود را بهصورت جهانی دنبال میکند. شعبه اروپایی باندای از اهمیت ویژهای برخوردار است و در حال حاضر بازیهای بسیار خوبی را هم در دست تولید و عرضه دارد که از مهمترین آنها میتوان به Project CARS.Tekken_wallpapers-6 اشاره کرد.
اکتیویژن بلیزارد (Activision Blizzard)؛ ارزش: 4.85 میلیارد دلار
ناشران و تولیدکنندگان بازیهای مولتی میلیونی Call of Duty و Warcraft، از موفقترین فعالان صنعت بازیسازی دنیا هستند که نقش بسزایی در رونق هر سال بازیهای ویدئویی ایفا میکنند. اکتیویژن بلیزارد درواقع یک شرکت مادر است که در سال 2007 طی توافقی بین دو کمپانی اکتیویژن و بلیزارد به وجود آمد. این خرید باعث شد اکتیویژن بلیزارد به شرکتی مستقل تبدیل شود که سهام آن در دست عموم قرار گرفته است. اکتیویژن تولیدکننده و ناشر سری بازیهای تیراندازی نظامی اول شخص Call of Duty است که تا کنون بیش از 10 میلیارد دلار تنها از راه فروش نسخههای بازی به جیب این ناشر روانه شده است.
سگا (Sega) ارزش: 4.9 میلیارد دلار
سگا، زمانی یکی از قطبهای ساخت کنسولهای بازی بود، اما درست زمانی که فکر میکرد تنها رقیبش نینتندو باشد، سونی با پلیاستیشن وارد شد و به رقیبی سرسخت برای هر دو شرکت بدل شد. سگا از دور رقابتهای کنسولی خارج شد، اما بااینحال، هنوز هم یکی از شرکتهای تاثیرگذار و مهم صنعت بازیسازی محسوب میشود. شاید بسیاری به خاطر ژاپنی بودن این کمپانی، آن را یک شرکت اصیل در سرزمین آفتاب تابان بدانند، اما موسسان این شرکت همگی آمریکایی بودند که از معروفترین آنها میتوان به دیوید روسان اشاره کرد. سگا کار خود را از سال 1940 تحت نام Service Games در جزایر هاوایی ایالات متحده آغاز کرد. دیوید روسان که بهعنوان افسر در نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا فعالیت میکرد و سگا را با عنوان روسان اینترپرایز خریداری کرده بود آن را به شرکت Gulf+Western فروخت، شرکتی که مالک استودیو فیلمسازی پارامونت پیکچرز نیز محسوب میشد. روسان پسازفروش سگا به این شرکت در سمت مدیرعاملی آن باقی ماند و توانست با مدیریت خوب خود روسای Gulf+Western را مجاب کند تا سگا را بهعنوان یک زیرمجموعه متمم درآورد و آن را گسترش داد.
در سال 1982 سود حاصل از تجارت سگا در زمینه دستگاههای بازی آرکید از مرز 214میلیون دلار عبور کرد و در همین سال بود که این شرکت اولین بازی سهبعدی صنعت بازیهای ویدئویی را با نام SubRoc3D روانه بازار کرد. از این پس سگا با سود هنگفت حاصل از فعالیتهای خود اولین کنسول خانگی را با نام SG-1000 عرضه کرد. مقر اصلی این شرکت در منطقه اوتا شهر توکیو قرار دارد. سگا علاوه بر ژاپن، در آمریکا و اروپا هم فعالیت دارد و در مجموع بیش از 2,226 کارمند در این مجموعه مشغول به کار هستند.
نینتندو (Nintendo)؛ ارزش: 6.28 میلیارد دلار
نینتندو را میتوان قدیمیترین و با تجربهترین بازیگر صنعت گیم دنیا با سابقهای 125 ساله توصیف کرد. نینتندو در سال 1889 در کیوتو ژاپن تاسیس شد و هنوز هم مقر اصلی آن در این شهر واقع شده است. نینتندو یکی از مهمترین تولیدکنندگان کنسولهای بازی است. دو شرکت سونی و مایکروسافت در کنار فعالیت در حوزههای دیگر، بخش سرگرمی و بازیهای ویدئویی دارند، اما کل شرکت نینتندو و حوزه کاری آنها متمرکز بر بازیهای ویدئویی است که خود ویژگی مهمی برای این کمپانی ژاپنی محسوب میشود. نینتندو شعبات و استودیوهای بسیاری در سراسر دنیا دارد و دارای بیش از 5213کارمند است. این کمپانی تا پایان سال 2014 میلادی بیش از 670 میلیون سختافزار و 4.23میلیارد نرمافزار به فروش رسانده است. نینتندو در حال حاضر بهعنوان سومین شرکت بزرگ ژاپن شناخته میشود که ارزش بازار آن 85 میلیارد دلار است. شعبه آمریکایی نینتندو مالکیت تیم بیسبال Seattle Mariners را هم در اختیار دارد. معروفترین بازی نینتندو، سوپر ماریو است که بیشک همه گیمرها و حتی افراد عادی آن را میشناسند. از بازیهای دیگر این شرکت میتوان به افسانه زلدا هم اشاره کرد که اهمیتش کمتر از ماریو نیست.
استودیوهای مایکروسافت (Microsoft Studios)؛ ارزش: 12.82 میلیارد دلار
غول نرمافزاری دنیا در سال 2002 میلادی تصمیم گرفت تا به طور جدی پا به بازار کنسولهای بازی بگذارد. بازاری که در هر دوره قربانیانی میگرفت و شرکتهایی تا مرز نابودی پیش میرفتند. ردموندیها توانستند با ایجاد شبکه ایکسباکس لایو، انقلابی در ارتباطات و بازیهای آنلاین ایجاد کنند که هنوز هم جزوی از ویژگیهای خاص کنسول ایکسباکس محسوب میشود. بخش سرگرمیهای مایکروسافت از سال 2002 میلادی تحت نام استودیوهای بازی مایکروسافت کار خود را آغاز کرد و در سال 2011 به استودیوهای مایکروسافت تغییر نام داد. 5 Halo این بازی در زمان عرضه خود تمام رکوردها را جابه جا کرد و فروش پنج میلیون نسخهای خود تا پایان سال 2005، آن هم برای کنسول اولیه ایکسباکس که موفقیت چندانی در مقابل گیمکیوب و پلیاستیشن 2 نداشت، آماری جالب و بحثبرانگیز بود. محدوده فعالیت شعبات بخش استودیوهای مایکروسافت به آمریکا و اروپا محدود میشود. بیش از 23 استودیو تحت مالکیت این بخش هستند که یکی از آنها، استودیو موجانگ سازنده Minecraft است که به مبلغ دو میلیارد دلار خریداری شد.
بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی (Sony Computer Entertainment)؛ ارزش: 13.1 میلیارد دلار
باارزشترین کمپانی بازیسازی دنیا، بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی است. بخش سرگرمیهای سونی را میتوان حاصل درگیری ناگهانی سونی و نینتندو دانست. سونی قرار نبود پا به صنعت بازیسازی بگذارد، اما در اوایل دهه 90، پیشنهادی از سوی نینتندو مبنی بر تولید درایو نوری برای کنسولهای خود دریافت کرد. این پیشنهاد تا مرز عملیاتی شدن هم پیش رفت و سونی از کنسول مشترک خود با نینتندو در نمایشگاه CES آن سالها هم رونمایی کرد، اما درست 24 ساعت بعد از این رونمایی، مشخص شد که نینتندو فعالیتهایی مخفیانه با شرکت فیلیپس داشته و قصد دارد کار خود را با سونی متوقف کند. کن کوتاروگی که بعدها به پدر پلیاستیشن معروف شد، از این کار نینتندو بهعنوان یک خیانت بزرگ نام برد و سریعا برای ساخت یک کنسول مستقل و قدرتمند از سوی سونی خود را آماده کرد.
پیشنهادهای او به سران سونی مبنی بر تاسیس بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی با موافقت همراه شد و او توانست در سال 1994، اولین کنسول پلیاستیشن را وارد بازار کند. ورود پلیاستیشن به میدان کارزار کنسولهای بازی، اتفاقی بزرگ بود که باعث ایجاد تحولی عظیم در کیفیت و ساختار این صنعت نو پا شد.
مقر اصلی بخش سرگرمیهای کامپیوتری سونی در منطقه آکاساکای شهر توکیو قرار دارد. این بخش مهم سونی دارای شعبات و استودیوهای زیادی در سراسر دنیاست و بیش از 8000 نفر کارمند دارد. نتایج کارهای این تیم به استودیوهای طراز اول سونی ارسال میشود و به این ترتیب آنها میتوانند فعالیت بسیار بهتری روی کنسولهای پلیاستیشن به نسبت شرکتهای خارجی داشته باشند. همین مهم سبب شده کیفیت بصری و بازدهی بازیهای انحصاری سونی روی کنسولهای خود، بسیار مشخص باشد.