خبرگزاری فارس: «یوکیا آمانو» مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه بار دیگر گفت بازرسان این نهاد تاکنون از دسترسی‌های کافی برای راستی‌آزمایی و نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران برخوردار بوده‌اند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای که پس از دیدار آمانو با «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل صادر کرد، گفت: «آن‌ها در مورد راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر اجرای تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت‌وگو کرده‌اند.»
بر اساس این بیانیه، آمانو برجام را «دستاوردی چشم‌گیر» در جهت راستی‌آزمایی هسته‌ای توصیف و تائید کرده است که «تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران ذیل این توافق، در حال اجرا هستند.»
مدیر کل آژانس به هیلی در مورد «فعالیت‌های قدرتمند و موثر پادمانی» این نهاد در ایران توضیح داده است.
بیانیه آژانس می‌افزاید: «ایران اکنون تحت قدرتمندترین نظام راستی‌آزمایی هسته‌ای در جهان است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون به تمام اماکنی که نیاز به بازدید از آن‌ها داشته، دسترسی داشته است. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اجرای بی‌طرفانه و دقیق کارشان ادامه خواهند داد.»
به گفته آژانس آمانو در سفر اخیرش به تهران، بر لزوم ادامه اجرای کامل توافق هسته‌ای تأکید کرده است.
در مقابل، هیئت آمریکایی در سازمان ملل هم با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که هیلی در این دیدار «مراتب تشکر ایالات متحده از تخصص و حرفه‌ای‌گری آژانس» را ابراز کرده و از «تلاش‌های آژانس برای انجام راستی‌آزمایی قدرتمند فعالیت‌های مرتبط با هسته‌ای ایران» حمایت کرده است.
هیلی همچنین «بر اهمیت اطمینان از دسترسی کامل و شفاف آژانس برای انجام فعالیت‌های نظارتی محوله» تأکید کرده است.
گروهی از سناتورهای آمریکایی هفته گذشته در نامه‌ای به هیلی فهرستی از درخواست‌هایشان در مورد ایران را مطرح کرده و از او خواستند این خواسته‌ها را به آمانو منتقل کند.
امضاکنندگان این نامه، با بیان اینکه «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا قول داده بود برجام امکان بازرسی از «تمام اماکن مشکوک» را فراهم کند، نوشته‌اند که آژانس باید بتواند از اماکن نظامی ایران بارسی کند.
در نامه 14 سناتور آمریکایی به هیلی، از او خواسته شده مواردی نظیر «ارتقا راستی‌آزمایی و نظارت بر استخراج اورانیوم»، «گزارش‌دهی بهتر در مورد فعالیت‌های فرآوری اورانیوم» و «اطلاعات دقیق‌تر در مورد فعالیت‌های غنی‌سازی ایران» را با آمانو در میان بگذارد. در این نامه همچنین به «ابهامات» در مورد نحوه راستی‌آزمایی اجرای بند T ضمیمه نخست توافق هسته‌ای اشاره شده است.
بر اساس بند T از ضمیمه نخست برنامه جامع اقدام مشترک، ایران از طراحی، ساخت، خرید یا استفاده از برخی از اقلام با کاربری دوگانه مانند دوربین‌های سرعت بالا یا چاشنی‌های انفجاری و همچنین مدل‌های رایانه‌ای ادوات انفجار اتمی منع شده است.
گروه‌های نزدیک به اسرائیل از جمله موسسه علوم و امنیت بین‌الملل و بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با بیان این ادعا که برجام در مورد ساز و کار راستی‌آزمایی این بند سکوت کرده، می‌گویند آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید برای اطمینان از پایبندی ایران به این محدودیت‌ها، بتواند خارج از ساز و کار 24 روزه بازرسی‌ها از اماکن مشکوک، به صورت روتین به مراکز غیرهسته‌ای از جمله سایت‌های نظامی ایران دسترسی داشته باشد.
این در حالی است که محدودیت‌های عنوان‌شده در این بند اساسا خارج از حیطه اختیارات و تخصص آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و برجام نیز مسئولیت راستی‌آزمایی این بند را به این نهاد نسپرده است.
