گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است که نقش حیاتی در شنیدن ایفا می کنند :
1) گوش خارجی
2) گوش میانی
3) گوش داخلی
صوت توسط مجرای گوش خارجی وارد شده و سبب لرزش پرده گوش می گردد . سه استخوان کوچک در گوش میانی این لرزش را از پرده گوش به بخش حلزونی گوش در گوش داخلی هدایت می کنند . هر گونه اشکال در این انتقال سبب نقصان شنوایی هدایتی می گردد .
وقتی سه استخوان کوچک حرکت می کنند ،امواجی در مایع مجرای حلزونی بوجود می آورند و این امواج بیش از 16000 سلول ظریف شنوایی ( سلولهای مویی ) را تحریک می کنند . حرکت این سلولهای مویی باعث تولید یک جریان الکتریکی در عصب شنوایی می شود . این جریان از طریق سیستم عصبی تا مناطق شنوایی مغز رسیده و در آنجا به صورت صوت شناخته می شود . ( شنوایی حسی – عصبی )
اگر شما بیماری یا انسدادی در گوش خارجی یا میانی داشته باشید ، ممکن است شنوایی هدایتی شما آسیب ببیند . که می توان با درمانهای دارویی و یا جراحی آنرا مرتفع ساخت .
اما مشکل گوش داخلی می تواند باعث آسیب شنوایی حسی – عصبی شده و ناشنوایی عصبی ایجاد کند . در این حالت در بیشتر اوقات سلولهای مویی آسیب می بینند و عملکردی ندارند . اگر چه بسیاری از رشته های اعصاب شنوایی ممکن است سالم باشند و امواج الکتریکی را به مغز انتقال دهند اما به علت آسیب سلولهای مویی بدون پاسخ هستند . بدلیل اینکه در ضایعه شنوایی حسی – عصبی شدید امکان بهبودی با دارو وجود ندارد، این ضایعه فقط با کاشت حلزون شنوایی قابل درمان می باشد .
دستگاه کاشت حلزون شنوایی یک دستگاه الکترونیک است که بخشی از شنوایی را به افراد ناشنوا برمی گرداند . این دستگاه با عمل جراحی در گوش داخلی کار گذاشته می شود و توسط دستگاهی که در خارج از گوش قرار می گیرد فعال می شود . برخلاف سمعک ، این دستگاه صدا را بلندتر و آشکارتر نمی کند . در عوض ، بدون نیاز به قسمتهای آسیب دیده سیستم شنوایی ،بطور مستقیم عصب شنوایی را تحریک می کند و اشخاصی که ناشنوایی شدیدی دارند اجازه می دهد که اصوات را دریافت کنند .
این دستگاه بدون استفاده از سلولهای مویی آسیب دیده صحبتها و صداهای محیطی را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل کرده و این امواج را به عصب شنوایی می فرستد .
یک پردازنده گویایی که معمولاً خارج از گوش بر روی کمربند یا داخل جیب گذاشته می شود . اغلب یک میکروفن برای دریافت اصوات در خارج از بدن و پشت گوش نصب می شود . « پردازنده گویایی » صداها را به سیگنالهای الکتریکی مشخص تبدیل می کند . این کدها از طریق سیم نازکی به سمت بالا و به وسیله های نصب شده در پشت گوش انتقال می یابد و به صورت امواج رادیویی از پوست گذشته و به الکترودهای کاشته شده در حلزون شنوایی می رسد . سیگنالهای دریافتی توسط الکترودها ، رشته های عصبی شنوایی را تحریک می کنند تا اطلاعات را به مغز فرستاده و در آنجا به صورت صداهای معنی دار تفسیر و معنی شوند .
آیا تمامی افراد می توانند از مزایای کاشت حلزون بهره مند شوند ؟
کاشت حلزون شنوایی فقط برای اشخاصی طراحی شده که از سمعک نتیجه خوبی نمی گیرند و یا دچار ناشنوایی مادرزادی هستند . این افراد باید 2 سال به بالا باشند ( مگر اینکه مننژیت دوران کودکی باعث ناشنوایی شده باشد ) .
متخصصین گوش و گلو و بینی عمل جراحی کاشت حلزون را انجام می دهند ، ولی همه آنها قادر به انجام این کار فوق تخصصی نمی باشند . بدین منظور پزشک شما می تواند برای ارزیابی شما را به یک کلینیک مخصوص کاشت حلزون ارجاع نمایند . سپس تیم کاشت حلزون به ارزیابی شما خواهد پرداخت . این تیم شامل متخصص گوش ، گلو و بینی ، شنوایی سنج ، گفتار درمان ، روانپزشک ، پرستار و دیگر افراد مورد نیاز می باشد .
تمام بررسی های مورد نیاز را از شما به عمل خواهند آورد که عبارتند از :
ارزیابی گوش :
توسط متخصص گوش ، گلو و بینی تا ضمن بررسی علل دخیل ، آمادگی فرد را برای جراحی اعلام می نماید .
ارزیابی شنوایی ( شنوایی سنجی ) :
توسط شنوایی سنج تا مشخص شود که با یا بدون سمعک تا چه اندازه قادر به شنیدن هستید .
ارزیابی رادیوگرافی ( اشعه X ) یا MRS
ارزیابی روانشناسی :
تا مطمئن شوند از نظر روانی با فرآیند جراحی کاشت حلزون شنوایی سازگاری می یابید یا خیر ؟
ارزیابی جسمانی :
تا هر گونه مشکلات بالقوه ای را که ممکن است در هنگام بیهوشی عمومی پیش آید شناسایی گردد.
عمل کاشت حلزون شنوایی تحت بیهوشی عمومی انجام گرفته و حدود 2 تا 3 ساعت به طول می انجامد . در این روش عمل جراحی ، لازم است که بیمار یک یا چند روز در بیمارستان بستری گردد که این مدت بستگی به دستگاه مورد استفاده و آناتومی ( ساختار ) گوش داخلی دارد .
مراقبت ها و آموزشهای بعد از عمل
حدود یک ماه تا 45 روز بعد از عمل جراحی شما ، پردازنده سیگنالها ، میکروفون و دستگاه تفسیر و معنی کننده اصوات در خارج از گوش شما قرار داده می شود و تنظیم میگردد . به شما یاد می دهند که چگونه از این دستگاهها مراقبت کنید و چگونه از این طریق به صداها گوش فرا دهید . بعضی از کاشتها زمان طولانی تری برای تنظیم شدن و آموزش مربوطه نیاز دارند . همچنین ممکن است تیم توانبخشی از شما بخواهند تا برای انجام معاینات دوره ای و در صورت لزوم تنظیم دوباره پردازنده گویایی به کلینیک مراجعه کنید .
توجه :
دستگاه کاشت حلزون شنوایی نمی تواند شنوایی کاملاً عادی شما را بازگرداند و میزان مفید بودن آن از فردی به فرد دیگر فرق می کند . بیشتر استفاده کنندگان به این نتیجه رسیده اند که این دستگاه به آنها کمک می کند تا با کمک لب خوانی تکامل یافته تری بتوانند ارتباط بهتری برقرار سازند .
البته بیش از نیمی از انها قادر شده اند که بدون نیاز به نشانه های بینایی صحبتها را تشخیص دهند و بچه هایی که در اطراف سن 2 سالگی کاشت حلزون شنوایی شده اند ، شنوایی بهتر و نزدیک تری به حالت طبیعی داشته اند .
عوامل گوناگونی هستند که میزان استفاده مفید از این دستگاه را در کاربردهای مختلف مشخص می کنند :
▪ مدت زمانی که شخص ناشنوا بوده است .
▪ تعداد رشته های عصب شنوایی موجود
▪ انگیزش بیمار برای یادگیری شنیدن
تیم جراحی شما برایتان توضیح خواهند داد که چه انتظارات معقول و منطقی می توانید از این دستگاه داشته باشید . قبل از اینکه بدانید آیا دستگاه شما خوب کار می کند یا نه ، لازم است که به روشنی بدانید که شما چقدر وقت صرف کنید تا به نتیجه برسید . این دستگاه برای تعداد معدودی از بیماران مفید نبوده است .
از کاشت حلزون در گوش چه می دانید؟
