سینما؛ بلیط‌های گران، صندلی‌های خالی

روزنامه قانون: اگرخانواده‌ای یک روز تعطیل تصمیم بگیرند که تفریح کنند و به نوعی روز تعطیل خود را بگذرانند با توجه به فقر زیرساخت‌های تفریحی در کشور یا در دسترس نبودن‌شان، احتمالا سینما جدی‌ترین گزینه پیش‌رویشان خواهد بود. حالا اگر این خانواده بخواهد یک فیلم خوب در یک سالن خوب ببیند ناچار است که به ازای خانواده 4نفره 80 هزارتومان هزینه کند.سال آینده سینمای ایران با چالشی جدید رو به‌روست آن هم افزایش نرخ بلیت سالن‌های ممتاز است . تصمیمی که در آخرین روزهای سال 95 گرفته شده تا مخاطبان هنر هفتم ، خود را برای افزایش سهم سینما درسبد هزینه‌های فرهنگی‌شان در سال 96 آماده کنند.

هزینه سنگین سینما بر دوش خانواده‌ها

سینما را هنر هفتم می‌نامند،اما شاید بتوان گفت که برای مخاطبان فرهنگی ما، هنر اولی محسوب می‌شود که قابل دسترس‌تر و به نوعی عامه پسندتر از سایر هنرهاست.

هنری که در ایران به ضرب و زور دولتی بودن چرخ‌هایش می‌چرخد و توان آن را ندارد که پیشوند «صنعت» را یدک بکشد زیرا که عملا هزینه‌ای که برای ساخت فیلم‌ها می‌شود نه تنها سودده نیست بلکه حتی در بازگشت آن هم شایبه وجود دارد.حالا شورای صنفی نمایش تصمیم گرفته که بلیت سالن‌های ممتاز سینما را در چنین شرایطی بین 10 تا 20هزارتومان تعیین کند. هزینه‌ای که قطعا برای بسیاری از مخاطبان هنر هفتم سنگین خواهد بود.همایون اسعدیان رییس شورای صنفی نمایش همچنین درباره افزایش قیمت بلیت سالن های سینمایی در سال آینده گفته است :« قیمت بلیت پایه سینماها نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نکرده است اما در آیین نامه جدید نمایش که به زودی مصوب می‌شود قرار است بلیت سینماهای ممتاز با نظر پخش کننده و سینمادار از 10 تا 20 هزار تومان متغیر باشد. این تصمیم باعث می‌شود تا پخش‌کننده و سینمادار درباره فیلم اکران شده دقت لازم را انجام دهند تا براساس شرایط جغرافیایی منطقه و نیازسنجی مخاطب، قیمت بلیت را به توافق برسند. قیمت بلیت بعداز هماهنگی لازم میان پخش کننده و سینمادار تعیین و به شورای صنفی نمایش اعلام می‌شود. قیمت بلیت به صورت هفتگی تغییر می‌کند و سانسی نخواهد بود». این به آن معنی است که اگر شما بخواهید فیلم مورد علاقه‌تان رادر یکی از سینماهای ممتاز ببینید ناچارید بیست‌هزار تومان هزینه کنید.

تفریحی که کم کم خاص پسند می‌شود

حال سوال اساسی اینجاست که پیامدهای چنین افزایش قیمتی چیست؟ شاید برای پاسخ دادن به این سوال ناچار باشیم که مخاطبان سینما را کمی موشکافانه‌تر ببینیم. سینما یا مخاطبان خاصی دارد که به آن‌ها فیلم‌بین حرفه‌ای اطلاق می‌شود یا مخاطبان غیرحرفه‌ای ،که سینما تنها مفر آن‌ها بر ای دمی فراغت است.با این افزایش قیمت بلیت، هردوی این گروه‌ها ناچار به پرداخت هزینه‌ای می کند که با توجه به این اوضاع اقتصادی و شرایط درآمدی خانوارها، برای بسیاری سنگین است وموجب حذف سینما از سبد فرهنگی‌شان می‌شود.

وقتی در سوم‌مهرماه1305 گراندسینما با نمایش قسمت اول سریال آمریکایی «پنجه‌ببر» افتتاح شد، چندسالی بود که از تاسیس سینما در ایران می‌گذشت.علی‌وکیلی، موسس گراند سینما، این سالن نمایش فیلم را با اجاره کردن سالن گراند هتل به مبلغ ماهی 40‌تومان با 500صندلی و با بلیت‌های یک، دو و سه قرانی تاسیس کرد و پس از آن در دوران اختناق رضاخان با تمام بگیر و ببندها، سینما به مرور گسترش یافت. سالن سینما در ابتدا مکانی برای حضور طبقه اعیان و اشراف‌ جامعه بود ولی به مرور پای عامه مردم هم به آن باز شد. درسال1313 ،تهران هشت‌سینما داشت. ایران، مایاک، سپه، پالاس، داریوش، گلستان، تمدن و برق، سالن‌های سینمای تهران بودند و بهای گران‌ترین بلیت سینما، لژ سینما پالاس با یک تومان بود. این شاید آغاز عصرجدید سینمای ایران محسوب شود،عصری که سینما از تفریحی لوکس به تفریحی عامه‌پسند تبدیل و پای مردم عادی به سالن‌ها باز شد.

پس از پیروزی انقلاب، بعد از وقفه‌ای که به علت جو کشور در آن دوران پدید آمده بود ،چراغ سینماها دوباره روشن شد ولی این‌بار تقریبا صاحبان تمام سینماهای ممتاز پایتخت و مراکز استان‌ها از ایران رفته بودند و اموال‌شان ضبط شده بود. دهه60 را دوران طلایی سینمای ایران در جذب مخاطب خوانده‌اند؛ دورانی که سینماداری هنوز شغلی به صرفه بود اما حالا به روزگاری رسیده‌ایم که دیگر ساختن سینما به صرفه نیست و بخش خصوصی هم رغبتی چندان برای ورود نشان نمی‌دهد. با تغییر جغرافیای شهر در دهه‌های60 و70 ،برخی از پرمخاطب‌ترین سینماهای تهران اهمیت‌شان را از دست دادند. اتفاق مهم دهه80 تاسیس پردیس‌های سینمایی بود که با همت شهرداری و با همراهی و مشارکت بخش خصوصی انجام شد؛ پردیس‌هایی که جای سینماهای قدیمی را هم گرفتند؛ هرچند هنوز هم کمبود سالن سینما به شدت محسوس و پررنگ است.

پیامدهای افزایش قیمت بلیت

در تهران 43 سالن ممتاز داریم که از قضا بسیاری از آن‌ها از جهت جایگیری در مکانی بنا شده‌اند که محل تردد و دسترسی قشر متوسط جامعه است ازاین‌رو، این تصمیم به طور مستقیم روی سینما رفتن آن‌ها تاثیرگذار است. سوال بعدی این است که پیامدهای چنین تصمیمی چیست؟ جواب مشخص است:«افزایش قاچاق فیلم‌ها».تهران شهری است که آخرین نسخه فیلم‌های روز دنیا به راحتی در خیابان‌های آن یافت می‌شود آن هم با قیمتی در حدود 2000تومان! نکته جالب این است که با این دوهزارتومان نیز، شما نه تنها یک فیلم بلکه مجموعه‌ای از فیلم‌ها را دریافت می‌کنید که به کرات می‌توانید آن را همراه دوستان و خانواده خود مشاهده کنید.

خانواده ای که جزو قشر متوسط جامعه است و پول تفریحات آنچنانی را هم ندارد چرا باید به جای 2000 تومان، 100000 تومان هزینه کند و به سینما برود؟ در رابطه با افزایش قیمت بلیت سینماها مهرداد فرید دبیر شورای عالی تهیه کنندگان موافقت ضمنی خود را دراین مورد اعلام کرده و به آی سینما می گوید: با افزایش قیمت بلیت پردیس‌های سینمایی در سال آینده، سینماهای تک سالن رونق بیشتری خواهند گرفت.
او در این خصوص گفته است: « نظرات شورای عالی تهیه کنندگان، از طریق نمایندگانی که در شورای صنفی نمایش دارد، پیگیری می شود و این تصمیم شامل نظرات ما هم می شود. به نظر بنده افزایش قیمت بلیت پردیس های سینمایی باعث می شود که سینماهای تک‌سالن احیا شوند. این سینماها که معمولا برای صندلی های خالی، فیلم ها را به نمایش در می آورند، زمانی که کف قیمت بلیت ها را ارائه کنند باعث می شوند که مردم برای تماشای فیلم، این سینماها را انتخاب کنند تا باز هم شاهد روشن‌شدن چراغ سینماهای تک سالنه باشیم».

او در برابر این پرسش که آیا سایر پردیس های سینمایی که در جنوب شهر قرار دارند، در سال آینده، قیمت بلیت های خود را افزایش خواهند داد یا خیر نیز پاسخ داد:«در سال های گذشته همیشه سعی شده که سیاست حمایت از مصرف کننده رعایت شود و به همین دلیل، پردیس های سینمایی که در جنوب شهر تهران قرار دارند، قیمت بلیت های خود را همگام با سایر پردیس‌های سینمایی افزایش نخواهند داد».  خوب یا بد،درست یا غلط باید منتظر سال جدید و اکران‌های سال 96 باشیم تا ببینیم که این تصمیم چه تاثیری در میزان فروش خواهد گذاشت.آیا بنابرآنچه که انتظار می‌رود موجب افزایش قاچاق فیلم‌ها یا حذف سینما از سبد فرهنگی خانوارها خواهد شد یا تاثیری مثبت در فروش فیلم‌ها خواهد گذاشت؟ باید منتظر ماند و دید.