همه چیز درباره فرمت جدید عکس در iOS 11 چند وقتی است که از انتشار رسمی نسخه نهایی iOS 11 می‌گذرد و احتمالا شما تا الان با امکانات و قابلیت‌های جدید دوربین آیفون و آیپد آشنا شده‌اید. با این حال ممکن است هنوز متوجه این نشده باشید که اپل در iOS 11 برای ذخیره کردن عکس و فیلم از فرمت‌های جدیدی به نام HEIF و HEVC استفاده می‌کند. همچنین ممکن است هنوز مزایا و محدودیت‌های این فرمت‌های جدید را ندانید. به طور خلاصه می‌توان گفت با فرمت HEIF و HEVC می‌توان عکس‌هایی با کیفیت بهتر و حجم کمتر تولید کرد؛ ولی تازه شروع ماجرا است. لازم است بدانید که هنوز بسیاری از سخت‌افزارها و نرم‌افزارها از این فرمت‌ها پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین در این مطلب قصد داریم تمام آنچه را که لازم است در مورد دو فرمت HEIF و HEVC بدانید برای شما بازگو گنیم.
فرمت HEIF چیست؟
کلمه‌ی HEIF خلاصه‌ای از عبارت High Efficiency Image Format است که می‌توان آن را به «فرمت عکس با راندمان بالا» ترجمه کرد. HEIF هم درست مثل JPEG، GIF و PNG فرمتی برای ذخیره‌سازی عکس است که توسط گروه MPEG یا Moving Picture Experts Group به وجود آمده. گرچه در حال حاضر عمده‌ی گفتگوها پیرامون فرمت HEIF به سیستم عامل iOS 11 و macOS High Sierra برمی‌گردد، ولی این فرمت در واقع در سال 2015 معرفی شده بود و استفاده از آن مختص اپل نیست.
فرمت HEIF چه کاری انجام می‌دهد؟
فرمت HEIF هم مانند JPEG، یک استاندارد برای فشرده‌سازی با اتلاف (Lossy) تصاویر دیجیتال است. در این تکنولوژی تلاش بر این است که با حفظ نسبی کیفیت تصاویر، حجم فایل‌ها تا جای ممکن کم باشد. در سوی مقابل فرمت‌های بدون اتلافی (Lossless) مانند TIFF وجود دارند که در آن‌ها میزان فشرده‌سازی (و در نتیجه افت کیفیت)، صفر یا بسیار ناچیز ولی حجم فایل‌ها بسیار زیاد است. بنا بر گفته‌ی اپل، فرمت HEIF می‌تواند همان کیفیت JPEG را ارائه کند در حالی که حجم فایل‌ها تا نصف کاهش پیدا می‌کند؛ یا می‌توان کیفیت بهتر را با حجم فایل یکسان به دست آورد. این حجم کمتر به زبان ساده از طریق مقایسه کردن تمام داده‌های بخش‌های مختلف یک تصویر، و تنها ذخیره کردن نواحی متفاوت به دست می‌آید؛ به جای این که تمام داده‌ها ذخیره شوند. البته توضیح دقیق نحوه‌ی عمل کردن فرمت HEIF نیازمند مقاله‌ای بسیار فنی‌تر است.
چرا به یک استاندارد جدید نیاز داریم؟
فرمت JPEG از زمان ساخته شدن در سال 1992 میلادی تا الان، یک استاندارد جهانی بوده و در حال حاضر تقریبا در هر چیزی که با عکاسی دیجیتال سر و کار داشته باشد حضور دارد. ولی در طول این مدت، حجم فایل‌های JPEG رو به روز به لطف بهبود مداوم کیفیت و رزولوشن دوربین‌های عکاسی بیشتر و بیشتر شده است، و این موضوع می‌تواند در زمینه‌ی محدودیت حجم ذخیره‌سازی و پهنای باند اینترنت حائز اهمیت باشد. تصمیم اپل برای استفاده از فرمت HEIF یکی از راه‌هایی است که می‌توان با استفاده از آن، بدون فدا کردن کیفیت عکس‌ها یا نیاز به فضای ذخیره‌سازی بیشتر، با روند افزایش حجم تصاویر کنار آمد.
چرا الان تنها در مورد HEIF صحبت می‌شود؟
مهم‌ترین دلیل این است که اپل از این فرمت استفاده می‌کند و همین کافی است تا به یک استاندارد یا تکنولوژی جدید وزن و اهمیت زیادی ببخشد. اپل پشتیبانی از فرمت HEIF را اولین بار در کنفرانس WWDC 2017 اعلام کرد، ولی باید ببینیم در آینده آیا این فرمت را به صورت گسترده ترویج خواهد داد یا تنها از آن به عنوان یک تکنولوژی در پس‌زمینه استفاده خواهد کرد.
آیا JPEG مرده است؟
به هیچ وجه! از آنجا که فرمت HEIF جدید است، هنوز به صورت گسترده از آن پشتیبانی نمی‌شود؛ حتی با وجود این که اپل از آن استفاده می‌کند. در حقیقت iOS 11 هنوز از فرمت JPEG هم پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند با رفتن به بخش دوربین در تنظیمات iOS 11 فرمت ذخیره‌سازی عکس‌ها را از بین دو گزینه‌ی High Efficiency و Most Compatible انتخاب کنند که گزینه‌ی دوم همان فرمت JPEG است. علاوه بر این iOS 11 هر وقت که لازم باشد فایل‌های HEIF را به صورت خودکار به JPEG تبدیل می‌کند. بنابراین شما هنوز برای ویرایش یا به اشتراک گذاشتن عکس‌ها با استفاده از اپلیکیشن‌ها یا سخت‌افزارهای ناسازگار با HEIF، از فرمت JPEG استفاده می‌کنید. همچنین فایل‌های قدیمی JPEG که از قبل روی آیفون شما بوده‌اند حتی پس از به‌روزرسانی به iOS 11 همچنان JPEG باقی خواهند ماند.
البته سازگاری با فرمت HEIF نباید برای دولوپرهای اپلیکیشن‌های iOS مشکل‌ساز باشد؛ چرا که فرصت کافی را برای افزودن پشتیبانی از این فرمت به اپ‌های خود داشته‌اند. برای مثال سرویس محبوب گوگل فتوز در حال حاضر پشتیبانی از این فرمت را آغاز کرده است.
بهتر است فراموش نکنیم که فرمت JPEG برای بیش از دو دهه در کنار ما بوده. فرمت HEIF به شرط این که بتواند قدرت کافی را به دست بیاورد، احتمالا در کنار JPEG، PNG، GIF، TIFF و تمام فرمت‌های تصویر دیگری که وجود دارد به زندگی ادامه خواهد داد.
در نهایت HEIF چیزی بیش از صرف یک فرمت جدید فایل است. HEIF در واقع ظرفی برای ذخیره‌سازی انواع مختلف فایل است. این یعنی فایل HEIF می‌تواند علاوه بر یک تصویر ثابت، حاوی داده‌هایی مانند یک تصویر متحرک، یک عکس HDR، چندین عکس حاصل از عکاسی پیاپی، عکس زنده (Live Photo)، یک ویدیو کوتاه یا حتی اطلاعات عمق لازم برای قابلیت‌های مانند واقعیت افزوده باشد.
پس آیا کمپانی‌ها به سمت استفاده فرمت HEIF حرکت می‌کنند؟
کاملا نه. گرچه اپل از نفوذش برای این که دنیای تکنولوژی را به این سمت سوق دهد استفاده می‌کند، ولی کل دنیای تکنولوژی هنوز فرمت HEIF را نپذیرفته است. همان‌طور که گفتیم این فرمت هنوز جهانی نشده و اپل هم پشتیبانی از JPEG را به طور کامل کنار نگذاشته است. علاوه بر این فرمت‌های دیگری از جمله WebP گوگل هم در حال تکامل هستند.
این فرمت همچنین در زمینه‌ی دریافت مجوز هم مشکلاتی دارد. کمپانی‌هایی که قصد استفاده از این فرمت را داشته باشند باید برای آن هزینه پرداخت کنند و برای پشتیبانی از آن کدهایی را بسازند. البته این موضوع به شرطی که منافع استفاده از این فرمت بر هزینه‌هایش بچربد مشکل بزرگی نیست، ولی در هر حال باعث می‌شود کمپانی‌ها برای گرفتن این تصمیم عجله نکنند.
فرمت HEVC چیست؟
HEVC یا High Efficiency Video Coding که می‌توان آن را به «رمزنگاری ویدیو با راندمان بالا» ترجمه کرد، استانداردی برای فشرده‌سازی ویدیو است که اپل در کنار فرمت HEIF برای عکس، از آن برای ضبط فیلم استفاده می‌کند. دلیل استفاده از این فرمت جدید (که نام دیگر آن H.265 است) به جای فرمت H.264 یا MPEG-4، همان چیزی است که در مورد جایگزین شدن JPEG با HEIF گفته شد. با توجه به این که آیفون‌های جدید می‌توانند ویدیوهایی با رزولوشن 4K و سرعت 60 فریم در ثانیه ضبط کنند، حجم فایل‌های ویدیویی آن‌ها می‌تواند بسیار زیاد باشد. این موضوع روی پر شدن حافظه‌ی داخلی گوشی، کاهش سرعت انتقال فایل‌ها و پهنای باند مورد نیاز برای استریم کردن ویدیوها تاثیر منفی دارد. فرمت HEVC کمک می‌کند در این رزولوشن بالا، تصویری شفاف‌تر با نویز کمتر ذخیره شود و اندازه‌ی فایل‌ها هم بیش از بالا نرود. اپل پیش از این از استفاده از فرمت HEVC را در FaceTime شروع کرده بود و دنیای تکنولوژی هم برای غلبه بر مشکلات فرمت H.264 در حال حرکت به سوی این فرمت جدید است.
منبع: Digital Trends
