چای رژیمی ممکن است راه حلی عالی و بدون زحمت جهت کاهش چند کیلو وزن اضافی به نظر رسد، اما آیا واقعاً به همین سادگی است؟ این مقاله به شما در درک عوارض جانبی این نوع چای‌های رژیمی مخصوص کمک خواهد کرد.
در این چند سال گذشته پیرامون واژه‌ی «رژیم غذایی» هیاهوی بسیاری به پا شده است. و به همین منظور محصولات بی شماری برای رژیم غذایی سم زدا و رژیم کاهش وزن تولید شده‌اند. چای رژیمی یکی از چنین محصولاتی است که نه تنها از محبوبیت فراوانی برخوردار شده است، بلکه به عنوان راه حل تمام خوراکی‌های چاق کننده، بازار گرمی زیادی در مورد آن انجام شده است. انواع مختلف چای‌های رژیمی وجود دارد که از مواد تشکیل دهنده مختلفی تهیه می‌شوند و در حالی که هریک از این چای‌ها مدعی بوده و بر خود می‌بالند که با مصرف روزانه آنها اثرات معجزه آسایی نصیب‌تان می‌شود، اما لازم است که از عوارض جانبی همراه با آنها نیز اطلاع یابید. این عوارض جانبی چه می‌باشند و شدت آنها به چه میزان می‌تواند باشد؟ اجازه دهید در بخش‌های پیش رو به آن بپردازیم.
مصرف بیش از حد چای‌های رژیمی
چای‌های رژیمی یا لاغری چنانچه در حد اعتدال و یا مطابق با میزان مصرف روزانه توصیه شده مصرف شوند، احتمالاً برای بدن و سلامتی بدون ضرر خواهند بود؛ اما چنانچه فردی در مصرف آنها زیاده‌روی نماید و یا بعنوان جایگزین وعده‌های غذایی و نه صرفاً به عنوان یک مکمل، از آنها مصرف کند، چندین اثر بد، از خفیف و فوری گرفته تا پیشرفته و بحرانی را تجربه خواهد نمود.
مواد بکار رفته
مواد تشکیل دهنده‌ای که در این چای‌های مخصوص لاغری مورد استفاده قرار گرفته است، آلوئه ورا، سِنا (senna)، کاسکارا (cascara)، گیاه اقاقیا (locust)، ریشه ریواس، سنجد تلخ (buckthorn) و سایر ملین‌های گیاهی را شامل می‌شود. این خواص ملینی موجب اجابت مزاج آبکی یا شل شده در نتیجه باعث از دست رفتن مایعات از بدن می‌شوند. گاهی اوقات حتی ممکن است منجر به محدود کردن رژیم غذایی شده که در ترکیب با خواص ملینی موجب از دست دادن وزن آب بدن شده و این تصور در فرد ایجاد می‌شود که تحت کاهش وزن قرار گرفته است.
هنگامی که این مواد تشکیل دهنده در مقادیر بیش از حد مصرف شوند، می‌توانند موجب اسهال شدید، تهوع، استفراغ، خستگی، دل پیچه، از حال رفتن و یبوست مزمن شوند. سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) همچنین مرگ چندین نفر بر اثر مصرف این چای‌های لاغری (که به عنوان یک عامل مؤثر عمل کرده) را گزارش نموده است.
مصرف کنندگان چای رژیمی به اشتباه تصور می‌کنند که افزایش دفعات اجابت مزاج (به علت خواص ملینی این چای‌ها) به کاهش وزن آنها با جلوگیری از جذب کالری کمک خواهد کرد. هرچند این اتفاق رخ نخواهد داد. اسهال ایجاد شده به کاهش جذب کالری کمکی نخواهد کرد به این دلیل که این ملین‌ها در روده کوچک که محل جذب کالری است، کار نمی‌کنند، بلکه در روده بزرگ که در انتهای شکم قرار دارد، عمل می‌نمایند.
شیوه‌های معمول شرکتهای تولید کننده چای رژیمی
بسیاری از این ملین‌های گیاهی در شکل طبیعی خود همچنین در مقادیر کم به عنوان طعم دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرند. سازمان غذا و داروی آمریکا تولید کنندگان را ملزم دانسته که این مواد تشکیل دهنده را با نام علمی و همچنین نام عام آنها بر روی محصولات خود به صورت فهرست درج نمایند. با این حال، ماهیت ملینی این محصولات بر روی برچسب ذکر نشده و ممکن است به عنوان «پاک کننده‌ی طبیعی روده» مورد تبلیغ واقع شوند. و یا ممکن است این محصولات به طور اخص برای اهداف کاهش وزن از آنها تبلیغ نشود هرچند ممکن است از کلماتی مانند «باریک اندام»، «رژیم غذایی» یا «کم کالری» و غیره بر روی برچسب استفاده نمایند.
بنابراین به مردم اینگونه القا می‌شود که این محصولات را به منظور کاهش وزن خریداری نمایند. این شیوه به خودی خود ممکن است گمراه کننده باشد، به این دلیل که این چای‌ها تنها با خود طعم به همراه داشته و از هیچ گونه مواد مغذی یا کالری در صورتی که شیرین نشده باشند، برخوردار نیستند. هنگامی که بدن هیچ گونه مواد مغذی دریافت ندارد، و وزن آب خود را از دست دهد، فرد می‌تواند ضعیف شده و منجر به بروز چندین کمبود مواد مغذی در بدن شود. این امر به خصوص در افرادی که در آنها اختلالاتی مانند بولمیا یا پراشتهایی عصبی یا آنورکسی یا کم اشتهایی عصبی تشخیص داده شده است، خطرناک می‌باشد.
اثرات جانبی مصرف چای رژیمی
سازمان غذا و داروی آمریکا هیچ گزارشی مبنی بر هرگونه خطر پیش آمده برای سلامت به هنگام مصرف این چای‌ها در مقادیر توصیه شده، دریافت نکرده است. با این حال، هر موردی غیر از آن ـ مانند مصرف آنها در مقادیر بیش از حد و یا بیش از میزان توصیه شده، نگاه داشتن چای کیسه‌ای در آب برای مدت زمان بیشتر از حد مجاز یا استفاده از آنها به عنوان جایگزین غذا می‌تواند به عوارض جانبی خاصی منجر شود که دامنه آن از کوتاه مدت تا شدید می‌باشد.
اثرات کوتاه مدت
مصرف کنندگانی که برای اولین بار از آن چای استفاده می‌کنند در صورتی که بیش از میزان توصیه شده مصرف نمایند، ممکن است دچار یک یا چند مورد از اثرات ذیل شوند:
• دل پیچه
• استفراغ
• حالت تهوع
• اسهال
این پیامدها برای چندین روز به طول خواهد کشید.
اثرات مزمن
این اثرات هنگامی که فردی از این محصولات برای سالیان زیادی استفاده نماید، آشکار می‌شوند. آنها ممکن است موجب بروز اسهال مزمن، یبوست و درد ناشی از وابستگی به ملین‌ها شود. تمامی اینها منجر به تنبلی روده می‌شود. این امر همچنین می‌تواند عملکرد کولون (طولانی‌ترین بخش روده بزرگ) را تحت تأثیر قرار دهد، بر اساس گزارش سازمان دارو و غذا، مردی که چندین دهه از این محصولات مصرف می‌کرد، مجبور به انجام عمل جراحی و برداشتن کولون خود شد.
اثرات شدید
این محصولات در شدیدترین شکل خود می‌توانند به کم آبی بدن، حملات غش، و اختلالات الکترولیتی منجر شوند. به عنوان مثال، می‌تواند پایین آمدن پتاسیم خون (عارضه‌ای که می‌تواند موجب نامنظمی ضربان قلب، فلج و در موارد نادر حتی مرگ شود) را به همراه داشته باشد.
مشخص شده است افرادی که دچار شدیدترین شکل آن شده‌اند معمولاً کسانی هستند که در مصرف غذای سالم سستی کرده و نیز افرادی می‌باشند که دچار اختلالات خوردن مانند کم اشتهایی و پراشتهایی عصبی شده‌اند.
نتیجه گیری
بنابراین توصیه می‌شود که این محصولات را تنها پس از خواندن دقیق مواد تشکیل دهنده مصرف نمایید. علاوه بر آن، توصیه می‌شود که میزان مصرف نبایستی از میزان مجاز تجاوز نماید، و پیش از مصرف آن دستورالعمل‌های مناسب را دنبال نمایید. همچنین توصیه می‌شود زنان باردار از این محصول استفاده نکنند، به این دلیل که می‌تواند به عوارضی در بارداری منجر شده و نیز بر سلامت جنین تأثیر گذارد.
ضروری است که به طور کامل از عوارض جانبی چای رژیمی در صورت مصرف بیش از حد و یا بیش از میزان توصیه شده اطلاع داشته باشید. اما راه کار در این است که اولاً مقدار مصرف خود را تحت کنترل داشته باشید و دوم آنکه بدانید همواره گزینه‌ی بهتر و سالمتری هم در کاهش وزن و هم نوشیدنی‌ها وجود دارد. بنابراین عاقلانه انتخاب کنید و به خوبی زندگی نمایید.
