آداب و رسوم سیزده بدر ؛ گره زدن آرزوها به سبزی طبیعت

درسته که سیزده بدر فقط یک روزه و از صبح تا غروب طول می کشه، اما برنامه ریزی برای این روز توی هر خانواده ای مدت ها طول می کشه و صحبت از اتفاق هاش و تماشای عکس ها هم تا روزها بعد از سیزده بدر ادامه داره. همین مسائله که این روز رو به یاد موندنی می کنه و دوست داشتنی. روز سیزده بدر، آداب و رسوم خاصی داره که تبدیل به عادت های هرساله مردم شده. این سنت ها سرشار از شادی و نشاطه و سبب جمع شدن خانواده دور هم، از پختن غذاهای خوشمزه بگیر و خوردنشون بگیر تا بازی های دسته جمعی. برای آشنایی با آداب و رسوم سیزده بدر تا پایان با همگردی همراه باشین.

غذاهای سیزده بدر

غذا برای ما ایرانی ها غیر از کاربرد اصلیش، یک کاربرد خیلی مهم دیگه هم داره و اون جمع شدن اعضای خانواده دور یک سفره و میزه، به خصوص اگه این غذا به مناسبت یک روز خاص پخته شده باشه و غذای مخصوصی هم باشه. وقتی صحبت از غذای روز سیزده بدر میشه، ناخودآگاه اولین چیزی که به ذهن هر شخصی می رسه، کبابه. ما ایرانی های عشق کباب، همیشه توی روزهای تعطیل و رفتن به پیک نیک، بساط آتیش  و کبابمون به راهه، اما خب غذاهای دیگه ای هم هست که طرفدارای زیادی داره، مثل آش که معمولا توی یک قابلمه بزرگ روی آتیش و در فضای باز پخته میشه و داغ داغ خورده میشه. خوراکی دیگه ای که معمولا بدون اون سیزده بدر صفایی نداره، کاهو سکنجبینه، البته در قسمت هایی از کشور مثل شمال ایران به خاطر ذائقه ترش پسند، به جای کاهو سکنجبین، کاهو ترشی خورده میشه که ترشی این خوراکی از ترکیب رب آلوچه، آب و نمک درست میشه.

بازی های سیزده بدر

بعد از خوردن یک غذای خوشمزه و کمی استراحت، نوبت به بازی می رسه. امروز روز سیزده بدره، آخرین روز از تعطیلات نوروزی، نباید حتی یک لحظه از اون رو از دست داد. باید گفت که بازی ها و سرگرمی های سیزده بدر، تمومی نداره و تعدادشون خیلی زیاده، علاوه بر اون اینکه هر شهری معمولا بازی مخصوص به خودش رو داره، اما اگه بخوایم به چندتا بازی معروف این روز اشاره کنیم، میشه از بازی وسطی، هفت سنگ و زو اسم برد که بازی های دسته جمعی پر تحرکی هستن. یک بازی دیگه هم وجود داره که ظاهرا در اکثر شهرهای ایران انجام میشه اما هرکجا نام های مختلفی داره، این بازی با چوب انجام میشه و در گیلان بهش " چو کِه " و در همدان بهش " گال بازی " یا " زو بازی " میگن، البته میشه گفت که این بازی ها رو بیشتر جوونترها انجام میدن و پدربزرگ ها و مادربزرگ ها علاوه بر تماشای بازی جوون ها، شطرنج و تخته نرد بازی می کنن و یا چرت می زنن، بچه های کوچیک هم به لی لی، گرگم به هوا و اکتشاف طبیعت می پردازن.

آداب و رسوم سیزده بدر

مگه میشه توی ایران باشی، روز سیزده بدر باشه و آداب و رسوم خاصی انجام ندی؟؟ مثل هر روز خاص دیگه ای، این روز هم سنت های خودش رو داره که از قدیم به جا مونده. سنت های قدیمی که نشون از این داره که این روز از قدیم برای مردم خوش یمن بوده و سعی می کردن که تمام آرزوهاشون رو توی این روز از خدا بخوان.

سبزه گره زدن

از جمله آداب و رسوم جالب این روز، گره زدن سبزه عیده، این کار رو یا با سبزه های سفره هفت سین انجام میدن و یا با سبزه طبیعت و زمین، فلسفه این کار هم بر می گرده به یک افسانه زرتشتی که طبق این افسانه، مردم اعتقاد دارن اولین انسان روی زمین، شخصی به نام کیومرث، دوقلوی پسر و دختری داشته که اولین ازدواج روی زمین بین اون ها صورت می گیره و چون در اون زمان عقد نکاحی وجود نداشته، این زوج به نشونه ازدواج، شاخه گیاه مورد رو به هم گره می زنن و دستانشون رو نیز به هم قفل می کنن و این رسم در میان ایرانیان باستان هم رواج پیدا می کنه. در زمانه ما هم جوونترها توی این روز، به نشونه پیوند ابدی با عشق زندگیشون، سبزه رو به هم گره می زنن.

سبزه به آب دادن

برخی اعتقاد دارن که سبزه سفره هفت سین، بدی ها، پلیدی ها و انرژی های منفی محیط رو به خودش جذب می کنه و به همین دلیل باید در روز آخر تعطیلات عید، اون رو به آب روان که مظهر پاکی هست، سپرد، البته اعتقاد دیگه ای هم در بین ایرانیان باستان و زرتشتی ها وجود داره که عنوان می کنه، " آناهیتا " خدای آب، دانه سبزه رو بارور می کنه و " تیر " یا " تیشتر " اون رو پرورش میده، به همین دلیل هم سبزه رو باید به منشا و ذاتش برگردوند.

سنگ به آب انداختن

در بین برخی از مناطق ایران مثل شمال ایران، رسم بر اینه که علاوه بر سبزه به آب دادن، به نشونه روز سیزده بدر، سیزده سنگ هم در آب می اندازن و به ازای هر سنگ، آرزویی می کنن و در برخی مناطق هم مثل مناطق کردنشین، سیزده سنگ رو به پشت سرشون پرتاب می کنن و آرزو می کنن. مردم اعتقاد دارن که این کار بلا رو از انسان دفع می کنه و خیر و برکت به همراه داره.

دروغ سیزده

رسمی در بین مردم اروپا و آمریکا وجود داره به اسم دروغ اول آوریل، به این صورت که در این روز، همه حتی روزنامه نگاران و مردم سرشناس، مطلب دروغی رو عنوان می کنن و اسباب تفریح و سرگرمی رو فراهم میارن که البته ممکنه برخی این دروغ ر باور کنن. این رسم از حدود شصت سال پیش در بین مردم ایران هم رواج پیدا کرده و به دروغ سیزده معروف شده. اسماعیل پوروالی، روزنامه نگار سرشناس ایرانی، آغازگر این رسم بوده که روزنامه نبرد رو در روز سیزدهم فروردین سال 1322 با تیترها و اخبار دروغ به چاپ رسوند.

فالگوش ایستادن

این رسم در روز چهارشنبه سوری هم انجام میشه و از قدیم بین مردم رواج داشته. این کار به نوعی فال گرفتن محسوب میشه، با این تفاوت که به جای تفال زدن به حافظ، به حرف مردم کوچه و خیابون تفال می زنن. یک نفر سر راه عبور و مرور وایمیسه و اولین حرفی رو که از مردم می شنوه، با توجه به خوب یا بد بودن اون حرف، جواب نیتش در نظر می گیره.

فال گرفتن

چه اهل فال گرفتن باشین یا فقط محض خنده و تفریح این کار رو انجام بدین، معمولا وسوسه میشین و دلتون میخواد یه بار امتحانش کنین. از فال هایی که در قدیم توی این روز مرسوم بوده، فال کوزه بوده و فال حافظ هم که همیشه از فال های مورد علاقه مردم ایران بوده، البته فال های زیادی مثل فال قهوه، فال کف دست و.... وجود داره که از قدیم جزو آداب و رسوم سیزده بدر محسوب می شده.

چهارده بدر

در این بین، مردم برخی نواحی ایران، روز چهاردهم فروردین رو به دامن طبیعت میرن و جشن می گیرن. این رسم به خصوص در بین مردم لرستان زیاد رواج دارد. آن ها به روز سیزدهم فروردین، سیزده غریب می گویند و اعتقاد دارند که در این روز، مردم غیر محلی باید به طبیعت بروند و خودشان چهارده بدر را جشن می گیرند.