سازه های آبی شوشتر ؛ سازه های ۴۰۰۰ ساله آبشارهای شوشتر

سازه‌های آبی شوشتر در واقع مجموعه‌ی به‌هم پیوسته‌ای از 15 پل، بند، آسیاب، آبشار، کانال و تونل‌ آبِ که در سال 1388 در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره‌ی 1315 ثبت شد. شوشتر در دامنه کوه‌های زاگرس و در جلگه‌ی خوزستان قرار داره. رودخانه‌ی پرآب کارون و همچنین دز از شوشتر می‌گذرن. سازه‌های آبی شوشتر از دوره‌ی ساسانیان به‌ ویژه شاپور اول باقی موندن، البته کار ساخت اون ها در دوران هخامنشیان آغاز شده بود. ساسانیان این سازه‌ها رو برای تقسیم آب رودخانه‌ی کارون به بخش‌های مختلف شهر شوشتر ساختن. این شاهکار فنی و مهندسی علاوه بر کاربرد صنعتی، در تامین آب آشامیدنی شوشتر نقش داشته. نیاکان ما هزاران سال پیش موفق شدن کیلومترها ساختار آبی رو بسازن که نقش فراوانی در تمدن، آبادی و زندگی آن‌ روزها داشته. اگر به کتاب «تذکره شوشتر» استناد کنیم، ساخت آبشارهای شوشتر در زمان اردشیر بابکان که در سال 224 میلادی سلسله‌ی ساسانی رو بنیان‌گذاری کرد، آغاز شده. در اون دوره می‌خواستن آب رو به شرق و جنوب این شهر هم برسونن و کشاورزی رو در منطقه رونق ببخشن. بنابراین ساخت رود گرگر آغاز شد و تا زمان سلطنت شاپور، فرزند اردشیر، ادامه پیدا کرد. روی نهر گرگر، پل بند گرگر رو ساختن که ارتباط این شهر رو با مسجدسلیمان و اهواز در شرق ممکن کرد. در محوطه‌ی آبشارهای شوشتر حدود 40 آسیاب وجود داشته که ازشون برای تهیه‌ی آرد استفاده می‌شده. بیشتر این آسیاب‌ها در گذرِ زمان تخریب شدن. سد گرگر موجب می‌شد سطح آب برای آب گیری سه تونل حفر‌شده در تخته‌ سنگ بالا بیاد. کاربرد تونل‌ها اینِ که آب رو به‌ سمت مجموعه‌ی آبی هدایت ‌کنن و آسیاب رو بچرخونن. آب در چندین کانال تقسیم می‌شد و پس از چرخوندن چرخ آسیاب، به‌ شکل آبشار به محوطه‌ای می‌ریزه که مانند حوضچه‌ای بزرگِ. جالب این‌ که بخش‌هایی از این مجموعه‌ی آبی پس از گذشت قرن‌ها هنوز کار می‌کنه و به‌ ویژه با داشتن آبشارهای مصنوعی،‌ در دل این شهر چشم‌انداز زیبایی به‌وجود آورده و از مهم ترین جاذبه های گردشگری شوشتر هستش. مادام ژان دیولافوا (Jane Dieulafoy) اولین بار سال 1881 به بندر‌های جنوب ایران سفر کرد. او باستان‌شناس و مهندس راه‌ و ساختمان فرانسوی بود که همراه همسرش سه بار به ایران اومد. اون ها از طرف دولت فرانسه و برای کاوش‌های باستان‌شناسی راهی ایران می‌شدن. دیولافوا دو کتاب منتشر کرد که یکی از اون ها خوشبختانه به ایران می‌پردازه و با توضیح و تصویرهای خوبی که از اماکن دیدنی شوشتر داره، منبع بسیار مناسبی برای تحقیق درمورد دوران قاجاره. او در سفرنامه‌اش از سازه‌های آبی شوشتر به‌ عنوان بزرگترین مجموعه‌ی صنعتی پیش  از انقلاب صنعتی نام برد. مسعود مقدم، عکاس سایت خبرگزاری مهر، تصاویر بسیار زیبایی از سازه های 4000 ساله آبشارهای شوشتر رو ثبت کرده که دیدن این عکس های زیبا از جاذبه های گردشگری شوشتر خالی از لطف نیست. با همگردی همراه باشین تا با هم به نظاره این عکس های زیبا از اماکن دیدنی شوشتر بشینیم.

آبشارهای چهار هزار ساله