شب‌های سرد سال فرا می‌رسد و باز در این میان عده‌ای به هر دلیلی گرفتار کارتن‌خوابی و بی‌خانمانی هستند و روزگار را به سختی می‌گذرانند، اینجا پای گرمخانه‌ها برایشان به میان می‌آید و می‌شود یک مسکن برای حل مشکل این قشر از افراد جامعه؛ هرچند میزان ظرفیت با نیاز‌ها فاصله زیادی دارد.
پدیده کارتن‌خوابی در ایران
به گزارش ، فرهیختگان نوشت: کارتن خوابی در ایران پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر توانسته به یکی از کلیدواژهای حوزه آسیب‌های اجتماعی تبدیل شود. ایران هم‌اکنون بیش از 40 هزار کارتن‌خواب دارد که بیش 15 هزار نفر آنها در حاشیه کلانشهر تهران به‌ویژه زیر پل‌ها، کنار اتوبان‌ها، و حتی خیابان‌های منتهی به پارک‌ها زندگی می‌کنند که جای خواب برخی کارتن‌خواب‌ها البته در فصل سرد سال از داخل خیابان‌ها و جوی‌ها به گرمخانه‌ها و پناهگاه‌ها تغییر می‌کند.
رضا قدیمی مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران ، با اعلام آمادگی سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران برای پوشش معتادان بی‌خانمان در مددسراها گفت: «در حال حاضر 16 مددسرا در شهر تهران فعال است که با توجه به برودت هوا در شب‌های آینده آمادگی ساماندهی سه هزار نفر از معتادان کارتن‌خواب و افراد بی‌خانمان وجود دارد.»
وی با بیان اینکه زیرساخت‌ها آماده شده است، ادامه داد: «در حال حاضر هر شب دو هزار نفر از افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب از خدمات مددسراها استفاده می‌کنند که در شب‌های سرد و خاص این پذیرش تا 6 هزار نفر قابل افزایش است.»
مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران در ادمه خاطرنشان کرد: «کارتن خواب‌ها می‌توانند از ساعت 17 الی 8 صبح در این مراکز حضور داشته باشند.»
قدیمی با بیان اینکه امسال نیز برای اسکان کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌خانمان که مایل به حضور در مددسراها نیستند، مددسراهای سیار ایجاد خواهیم کرد، گفت: «سال گذشته در شب‌های سرد در برخی میادین اتوبوس‌هایی را مستقر کردیم تا افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب که مایل به حضور در مددسراها نیستند در این اتوبوس‌ها اسکان پیدا کنند.»
وی تاکید کرد هر کدام از این افراد که معتاد بوده و تمایل به ترک داشته باشند به مراکز بهاران معرفی می‌شوند تا به صورت ویژه در شرایط ترک اعتیاد قرار بگیرند.
اسکان و تامین غذا معضل کارتن‌خوابی را رفع نمی‌کند
احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درخصوص اظهارات مدیرعامل سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران مبنی‌بر اینکه امسال برای اسکان «کارتن خواب‌ها» و افراد بی‌خانمان که مایل به حضور در مددسراها نیستند، مددسراهای سیار ایجاد خواهیم کرد، گفت: «ایجاد مددسراهای سیار به‌طور موقت می‌تواند گرهگشا باشد و بخشی از مشکلات این افراد را رفع کند اما باید با اتخاذ راهکارهای اساسی و اصولی گامی جدی برای کاهش تعداد بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها برداشته شود.»
وی با تاکید بر اینکه با ایجاد مددسرا تنها 30 درصد مشکلات بی‌خانمان‌ها و کارتن‌خواب‌ها رفع می‌شود، افزود: «اکتفا کردن به اسکان و تامین غذا معضل کارتن‌خوابی را رفع نمی‌کند، بلکه باید برای رفع مشکلات این افراد تلاش کرد تا بتوان آنان را به کانون خانواده بازگرداند و از سویی برای بازگشت مجدد به جامعه آماده‌سازی شوند؛ معضل کارتن‌خوابی و بی‌خانمانی در کشور باید به صورت ریشه‌ای حل شود.»
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر لزوم ریشه‌کن کردن کارتن‌خوابی در کشور، اظهار داشت: «با تعیین یک متولی واحد برای آسیب‌های اجتماعی، میزان بودجه‌های اختصاص داده شده مشخص و از سویی نظارت‌ها بر فعالیت این دستگاه نیز به سهولت انجام می‌شود.»
بیگدلی با بیان اینکه به اندازه کافی برای مبارزه با کارتن‌خوابی جلسه برگزار شده و اکنون زمان اقدام و عمل است، تصریح کرد: «بهتر است هزینه تشکیل این جلسات صرف بهبود وضعیت کارتن خواب‌ها و بی‌خانمان‌ها شود.»
شاید خدماتی همچون ایجاد مددسرا را بتوان به‌عنوان مسکنی کوتاه‌مدت که فقط برای مقطعی از سال می‌تواند کارتن‌خواب‌ها را از خیابان‌ها شهر و رفتن به مددسراها کمک کند اما این قبیل کارها در طولانی مدت که باید اقدامات موثرتری انجام گیرد، تاثیری نخواهد داشت چراکه آن دسته از افراد جامعه که در خیابان‌ها می‌خوابند و با عنوان کارتن‌خواب از آن یاد می‌شود، نقطه اوج طردشدگی اجتماعی به حساب می‌آیند. آنان از جامعه رانده شده و از شیوه متعارف زندگی که اغلب مردم آن را برای خود بدیهی تصور می‌کنند، محروم هستند؛ بر همین اساس در بیشتر کشورها، سیاست‌های اجتماعی به شکل‌های مختلف و شدت و ضعف متفاوت، این بخش از جامعه شهری را هدف قرار داده و برای بهبود وضعیت آنها اقدام می‌کنند. ساماندهی بی‌خانمان‌ها، کارتن‌خواب‌ها و حمایت از افراد آسیب‌دیده اجتماعی موضوعی ملی است و اجرای آن حمایت همه‌جانبه سازمان‌ها و دستگاه‌های متولی را طلب می‌کند. با توجه به فاکتورهایی مانند افزایش روزافزون جمعیت، حاشیه‌نشینی و گوناگونی فرهنگ‌ها، تدبیر و چاره‌اندیشی برای کاهش معضلات اجتماعی دامنه وسیعی از همکاری‌ها را می‌طلبد.
