قلعه پرتغالی ها ؛ تماشای عجیب ترین ها تا به امروز

اگر فکر می کنید که در طول تاریخ، کشور پرتغال، یک کشور خنثی و صلح طلب بوده است، باید به شما بگوییم که سخت در اشتباه هستید. در مورد حکومت استعمارگونه پرتغالی ها قطعا صحبت زیاد می باشد، اما ما در این مطلب قصد داریم با نگاهی به قلعه پرتغالی ها در گذر زمان که بر سواحل کناری و جزیره های خلیج همیشه فارس برقرار بوده، تنها پیرامون بخش کوچکی از قدرت استعماری این کشور سخن بگوییم. با همگردی همراه باشید تا با قلعه پرتغالی های قشم، یکی از جاذبه های گردشگری قشم، بیشتر آشنا شوید.

معرفی قلعه

برای تماشای قلعه پرتغالی ها که در حال حاضر از آن مکانی برای مورخان و باستان شناسان و همچنین خرابه های برایی عموم مردم برجای مانده است، می توان به بنادر و جزایر جنوبی ایران همچون قشم، کنگ، عمان، جزیره هرمز و راس الخیمه مراجعه کرد. از قلعه های نظامی پرتغالی ها به سبب استحکام فوق العاده آن ها و مباحث مقاومتی که در آن زمان برای جلوگیری از شورش مردمان بندرنشین و جزیره نشین در ساخت آن ها مد نظر قرار داده شده، اکنون فقط بناهایی خرابه و البته دیوارهای قطور 3.5 متری در نقاط مختلف، از زمان چیرگی پرتغالی ها بر قسمت های جنوبی ایران و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس برجای مانده است. قلعه های ساخته شده توسط نیروهای استعماری پرتغالی در خلیج فارس زیاد می باشد، که بطور خلاصه می توان از بین آن ها به قلعه های پرتغالی در جزیره قشم، قلعه های پرتغالی در جزیره هرمز، قلعه های پرتغالی در بندر چابهار اشاره داشت. لازم به ذکر است که این قلعه های تخریب شده تاریخی، اکنون تبدیل به مکان هایی توریستی و گردشگری برای مسافران و میهمانان داخلی و خارجی سفر کرده به این بنادر و جزایر شده اند.

اطلاعاتی پیرامون قلعه پرتغالی های قشم

قلعه پرتغالی هاف یکی از جالب ترین جاذبه های گردشگری قشم، توسط دریانوردی به نام آلفونسو آلبوکرک در سال 1507 میلادی و در ضلع شمالی این جزیره ساخته شد. این دریانورد و سردار بزرگ پرتغالی با تصرف دیگر بنادر و جزایر با اهمیت در دهانه خلیج فارس، توانست از این طریق بر راه بازرگانی بین هند و اروپا به مدت زمان 110 سال تسلط پیدا کند. بله درست متوجه شدید، چیزی در حدود بیش از یک قرن، پرتغالی ها قلعه و دژهای حکومتی و نظامی بیشماری را بیشتر هم در ایران ایجاد کردند که از جمله آنان می توان به قشم، هرمز و لارک اشاره کرد. تسلط پرتغالی ها تا دوره شاه عباس دوم ادامه داشت تا اینکه لشکریان شاه عباس به فرماندهی سردار سلحشور صفوی به نام امام قلی خان با همکاری قشون انگلیسی ها در سال 1623 میلادی توانستند پرچم پرتغالی ها را از سواحل جنوبی ایران به پایین بکشند، تا تاریخ آن روزها و آن مناطق، به سود ایرانیان نگاشته شود. دستاورد این چیرگی قدرتمند ایرانیان، موجب تسلط آنان بر بزرگ ترین آبراه جهانی حال حاضر شد.

کشف قلعه

کشف قلعه پرتغالی های قشم بر می گردد به سال 1387 شمسی، چرا که این قلعه به خاطر وقوع زلزله 5.9 ریشتری که در بهار سال 1379 در این مکان به وقوع پیوست، به زیر خروار خروار خاک رفته بود که با کشف مجدد توسط فردی به نام احسان یغمایی، از زیر خاک بیرون آورده شد. جالب است بدانید که پس از کشف قلعه پرتغالی ها در قشم و جستجو در آن، تعدادی ظروف چینی مربوط به سلسله های شکوهمند چین، شیشه های ساخته شده ایتالیایی و همچنین تعداد بیشماری توپ جنگی در آن یافت شد که با پیدا شدن مورد آخر می توان به نقش کاربردی این قلعه به عنوان یک قلعه تدارکاتی و پشتیبانی برای دژهای عملیاتی همچون هرمز، لارک و چابهار اشاره داشت. این قلعه شامل انبارهای مهمات، آب انبارهای بزرگ، سربازخانه، زندان، کلیسا، اتاقک فرماندهی و تالارهای مشورتی بوده است. قلعه قشم با مساحتی بیش از دو هزار متر مربع، از سنگ های آهکی و گچی با ملات مرغوب ساروج محلی ساخته شده است.

تونل های زیرزمینی قلعه پرتغالی ها

با حفاری شرکت برق در محدوده 500 متری قلعه پرتغالی ها، تونل های قدیمی متصل به این قلعه در جزیره قشم نیز کشف شد.این تونل های زیر زمینی که یک سر آن در قلعه و سر دیگر آن در میدان سعدی جزیره به طول سه کیلومتر بوده، راه فرار برای نیروهای پرتغالی در مواقعی که دیگر توان مقاومت کردن را در خود نمی دیدند، بوده است، البته ناگفته نماند که بنا به اطلاعات مختلفی که از این حفاری به دست آمده است، گفته می شود که این تونل ها تا غارهای خوربس، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری قشم در پانزده کیلومتری جنوب این جزیره نیز ساخته شده است.

راه های دسترسی

اگر برای دیدن این مکان جذاب توریستی و گردشگری، قصد سفر با وسیله شخصی خود دارید، ابتدا باید خود و همراهانتان را به بندر لنگه در فاصله زمانی 15 ساعت از تهران و بعد به بندر خمیر برسانید و با پیدا کردن بندر پل توسط یک لندینگ کرفت، هم خود و هم اتومبیل شخصی خود را به جزیره زیبای قشم ببرید. اگر هم قصد همراه بردن وسیله نقلیه خود را ندارید، می توانید با اتوبوس یا قطار به بندر عباس بروید و از آنجا با یک لنج خود را به جزیره خارق العاده قشم برسانید و راه سومی هم هست که، پرواز مستقیم از تهران به قشم می باشد.

کلام آخر

کشور عزیزمان، ایران، در طول تاریخ به سبب بی کفایتی شاهان و بزرگانی که بر تخت نشسته بودند، صدمات و لطمه های زیادی را متحمل شده است که تنها بخش کوچکی از آن، نفوذ پرتغالی ها به قسمت های جنوبی و بندر نشین این ممکلت بوده است. حال با سپری شدن روزها و گذشت زمان، تمام قلعه های پرتغالی ها که روزی به واسطه آنان بر بزرگ ترین شاه راه آبی جهان و روابط بازرگانی کشورهای این مسیر آبی تسلط پیدا می کردند، تخریب شده اند و تنها به مکان های با ارزشی برای صنعت گردشگری و توریستی ما تبدیل شده اند. خوب است که در پایان، پیرامون بحث های مختلفی که در مورد مرمت قلعه ها و دژهای حکومتی و نظامی پرتغالی ها مطرح شده است، قدری صحبت کنیم و این مسئله را آشکار گردانیم. طبق اسناد موجود و نوشته های رد و بدل شده بین کشورهای ایران و پرتغال مبنی بر مرمت این بناهای تاریخی در جزیره هایی همچون لارک، قشم و دیگرنقاط، ایرانیان طرحی از سوی پرتغالی ها دریافت کردند که چیزی فراتر از یک مرمت معمولی بود و در واقع پرتغالی ها در طرح خود صراحتا به بازسازی این قلعه ها و دژها اشاره کرده بودند که با واکنش جدی از سوی مرمت کاران چیره دست درون مرزی مواجه شد و بعد از گذشت مدت زمانی معینی هم به طور کلی منتفی گشت.