روز جهانی گردشگری فرصتی است که کمی دنیای خودتان را وسیع کنید. بیشتر گردشگرها به آب‌وهوا، فرهنگ یا طبیعت مقصد خود علاقه‌مند هستند. مردم زیادی این روز را جشن می‌گیرند که هرساله در روز 27 سپتامبر برگزار می‌شود. هدف از این روز تقویت آگاهی بین جوامع بین‌المللی، در مورد اهمیت ارزش‌های معاشرتی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. روز جهانی گردشگری اهمیت صنعت توریسم را به رسمیت می‌شناسد.
گردشگری رشد مداوم و بیشترین تنوع را تجربه کرده است تا یکی از سریع‌ترین بخش‌های رشد اقتصادی در جهان شود. گردشگری مدرن به‌طور دقیق با توسعه همراه است و شامل مقصدهای جدیدتر برای گردشگران می‌شود. این پویایی، به یک حرکت کلیدی برای پیشرفت اقتصاد اجتماعی تبدل شده است.
ثبت روز جهانی گردشگری در تقویم بین المللی
گردشگری همچنین به یکی از مهم‌ترین نقش‌ها در تجارت بین‌المللی تبدیل‌شده و درعین‌حال یکی از اصلی‌ترین منابع درآمد بسیاری از کشورهای درحال توسعه است. سازمان جهانی گردشگری در اواخر سپتامبر سال 1979 تصمیم گرفت روز جهانی گردشگری را که برای اولین بار در 27 سپتامبر 1980 جشن گرفته شد، تأسیس کند. 27 سپتامبر به‌عنوان روز جهانی گردشگری انتخاب‌شده ؛ زیرا این تاریخ با رویداد مهمی در جهانگردی یعنی سالگرد تصویب اساسنامه سازمان جهانی گردشگری در 27 سپتامبر 1970 مصادف است.
این صنعت از اهمیت زیادی برای بسیاری از مردم سرتاسر جهان برخوردار است، بخصوص مسافران و کسانی که در این بخش مشغول به کار هستند. هرساله نیز تم‌های مختلفی برای جشن گردشگری انتخاب می‌شود.
گردشگری از گذشته تا به امروز
گردشگری بخشی از تجربه انسان ها است تا زمانی که مکان های دور و درازی برای دیدن و تجربه کردن وجود داشته باشد. گردشگری را می‌توان به دوره شولگی چین باستان مرتبط دانست. زمانی که پادشاهان بشدت برای ایجاد امنیت مسافران تلاش می‌کردند. در قرون وسطا گردشگری به دلایل مذهبی مثل بودیسم، اسلام و مسیحیت، اهمیت بیشتری پیدا کرد، چراکه برای ترویج دین باید سفرهای دور و درازی طی می‌کردند.
روز جهانی گردشگری توسط سازمان گردشگری سازمان ملل متحد، برای ترویج مسولیت پذیری و دسترسی جهانی توریسم بنیانگذاری شد. گردشگری برای گردشگر و مکان مورد بازدید سودمند است و یکی از محرک های رشد اقتصادی به شمار می‌رود. برای این منظور، جهت افزایش مزایای گردشگری با حداقل تاثیر و حفاظت از مردم، فرهنگ ها و مکان‌هایی که مردم بازدید می‌کنند، کدهای جهانی قرار داده اند.
گردشگری یعنی رفتن به مناطق دور
گردشگری یا توریسم به معنای مسافرت برای لذت و یا تجارت است، همچنین می‌توان در تعریف دیگر به معنای تجارتی برای جذب، پذیرش، اقامت و سرگرم کردن توریست‌ها و کسب و کارهایی برای اجرای تورهای گردشگری، به آن اشاره کرد. گردشگری می‌تواند بین المللی و یا درون مرزهای یک کشور باشد. سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) توریسم را به صورت کلی تر اینطور تعریف کرده: «رفتن به گردش به نقاطی دورتر از جاهایی که افراد در تعطیلات آخر هفته خود می‌روند و در جایی اقامت پیدا می‌کنند که از محیط معمول خود فاصله گرفته اند و نمی توانند بیشتر از یک بار در سال به این گونه سفرها برای تفریح و یا کسب و کار و یا اهداف دیگر بروند.»
ریشه کلمه توریسم
کلمه «توریست» اولین بار در سال 1772 و کلمه «توریسم» در سال 1811 به کار برده شده و از کلمه «تور» که ریشه انگلیسی قدیمی توریان (Turian) گرفته شده که مشتقات مشابهی در زبان های فرانسوی و یونانی نیز دارد.
گردشگری و اهمیت حیاتی برای اقتصاد محلی
امروزه گردشگری بسیار مهم و حتی برای بعضی از کشورها حیاتی شده استT زیرا بخش مهمی از منبع درآمد بسیاری از مناطق و کشورها در دنیا شده است.
گردشگری می‌تواند بخش زیادی از درآمد یک اقتصاد محلی را از طریق محصولات و خدماتی که گردشگرها نیاز دارند، تامین کند. طبق آمار 30 ٪ از تجارت جهانی در بخش خدمات و 6 ٪ از حجم محصولات صادرتی در بخش گردشگری است. همچنین صنعت گردشگری بیکاری را در بخش خدمات اقتصاد که مرتبط به گردشگری است را تامین می‌کند.
خدماتی که در اقتصاد مرتبط به گردشگری است، شامل خدمات حمل و نقل مانند خطوط هوایی، کشتی های گردشگری و کروز و حمل و نقل زمینی و خدمات اقامتی مانند هتل ها و … است. همچنین خدمات بخش تفریحی و سرگرمی مانند پارک های تفریحی، مراکز خرید، جاذبه های موسیقی و نمایشی همه به خدمات گردشگری مربوط است.
گردشگری و اقتصاد بین المللی
گردشگری می‌تواند محلی و یا بین المللی باشد. امروزه گردشگری یکی از منابع عمده برای درآمد بسیاری از کشورها است و اقتصاد کشور میزبان و کشوری که افراد از آنجا خارج می‌شوند را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در بعضی موارد از اهمیت خیلی بالایی برای کشورها برخوردار است.
صنعت گردشگری در دنیا با رکود اقتصادی شدید در اواخر سال 2000 میلادی و بین سال های 2008 و 2009 و همچنین با گسترش بیماری آنفولانزا H1N1 ضربه زیادی خورد، اما دوباره به آرامی به وضعیت مناسب بازگشت. صنعت گردشگری بین المللی آمریکا در سال 2011 رشد 1 میلیارد دلاری که رشدی در حدود 3.8 ٪ نسبت به سال 2010 را شاهد بود. بازارهای رو به رشد صنعت گردشگری در دنیا کشورهای چین، روسیه و برزیل خواهند بود که هزینه های زیرساختی خود را به شکل قابل توجهی در دهه اخیر افزایش داده اند.
تلاش کشورها برای توسعه گردشگری
سازمان جهانی گردشگری، هرساله در تاریخ 27 سپتامبر مردم جهان را برای شرکت در این روز در دعوت می‌کند. دبیر کل سازمان جهانی گردشگری هرساله پیامی را به مردم ابلاغ می‌کند تا موقعیت و زمان آن روز را برجسته نشان دهد. بسیاری از مؤسسات و سازمان‌های گردشگری این رویداد را با اتفاق‌های متفاوت و فستیوال‌ها جشن می‌گیرند.
گونه‌های متخلفی از مسابقات (مانند مسابقات عکاسی) که سبب توسعه گردشگری می‌شوند و همین‌طور توریست‌ها در آن روز سخنرانی می‌کنند. در مکان‌هایی که مردم هم می‌توانند سخنرانی را گوش بدهند و هم چیزهای زیادی را از محیط یاد بگیرند. در این روز فعالیت‌های دیگری مانند ورودی رایگان، تخفیف ها و پیشنهادهای از جاذبه‌های گردشگری ارائه می‌شوند.
لیدرهای تورهای مسافرتی به‌عنوان نمایندگان صنعت گردشگری، ممکن است که اعلامیه‌های عمومی‌ای را در نظر بگیرند و بلیط یا تورهای مخصوصی پیشنهاد دهند تا هم سرزمین خودشان و هم روز جهانی گردشگری را ارتقا و ترفیع دهند.
توسعه گردشگری در شاخه‌های مختلف
امروزه گردشگری شکل پیچیده و گسترده ای در زمینه های مختلف به خود گرفته است. آنقدر که می‌توان گونه های زیادی از آن را نام برد. در ادامه چند مورد از بخش های نوظهور گردشگری در دنیا را مرور می‌کنیم:
گردشگری زمستانی
سوییس مهد گردشگری زمستانی است و از اواخر 1860 گردشگری زمستانی در این کشور شکل گرفته است. جوهانس بدروت (Johannes Badrutt) در آن سال ها از مهمانان تابستانی خود خواست تا در زمستان نیز از انگلستان به تماشای مناظر دیدنی سوییس به هتل وی بیایند و به تدریج محبوبیت سفرهای زمستانی بیشتر شد و در دهه 1970 گردشگری زمستانی از گردشگری تابستانی پیشی گرفت. در سوییس مراکز اقامتی برای اسکی از محبوبیت جهانی برخوردار است و در حال حاضر کشورهای زیادی مانند اتریش، بلغارستان، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، جمهوری چک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایسلند، ایتالیا، نروژ، لیتوانی، لهستان، رومانی، صربستان، سوئد، اسلواکی، اسپانیا، ترکیه، کانادا، آمریکا، لبنان، نیوزلند، ژاپن، کره جنوبی، شیلی و آرژانتین در زمینه گردشگری زمستانی فعالیت زیادی را انجام می‌دهند.
گردشگری کشتی کروز
سفرهای کروز محبوبیت خاصی در گردشگری آبی دارد. اولین بار خدمات گردشگری با کشتی های تفریحی در سال 1844 توسط شرکت P&O ارائه شد که از مبدا ساوتمپتون انگستان (Southampton) به مقاصد مختلفی از جمله آتن بود. در سال 1891 نیز یک تاجر آلمانی به نام آلبرت بالین (Albert Ballin) از هامبورگ به دریای مدیترانه با کشتی تفریحی Augusta victoria سفر کرد؛ این کشتی ها به صورت کاملاً تفریحی طراحی نشده بودند و اولین کشتی با هدف گردشگری تفریحی با نام Prinzessin Victoria Luise در سال 1900 در هامبورگ ساخته شد.
گردشگری انبوه
در تعریف گردشگری انبوه (Mass Tourism) می‌توان گفت سفری است با گروهی از افراد با برنامه ریزی قبلی، که تحت نظر سازمان گردشگری به صورت حرفه ای انجام می‌شود. این مدل از گردشگری از نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی از انگلستان آغاز شد و توماس کوک (Thomas Cook) پیشرو در این زمینه بود. کوک از گسترش سریع شبکه راه آهن در اروپا استفاده کرد و سفرهای مقرون به صرفه با قیمت مناسبی را ارائه کرد که انبوهی از افراد می‌توانستند از این سفرهای گردشگری به مقاصد مختلف اروپایی استفاده کنند. در اواخر 1890 سالیانه 20 هزار گردشگر در تورهای شرکت Thomas Cook & Son شرکت می‌کردند.
ارتباط بین شرکت های گردشگری و توسعه راه های حمل و نقل زمینی و هوایی و هتل ها در گردشگری انبوه رکن اساسی است. کوک بوسیله همین حمل و نقل ریلی که ارزان تر از راه های دیگر بود، می‌توانست قیمت رقابتی تر پیشنهاد کند و انبوهی از بلیط های تورهای خود را به فروش برساند.
سفرها در قرن بیستم گسترش زیادی پیدا کرد و با توسعه اتومبیل ها و بعد نیز هواپیماها امروزه شاهد این هستیم که اکثر افراد در دنیا می‌توانند به سفرهای خارج از مرزهای کشور خود به راحتی بروند و دنیا را با هزینه های دست یافتنی ببینند و لذت ببرند.
در اواسط قرن بیستم سواحل مدیترانه ای مقصد اصلی گردشگری انبوه مردم در تمام دنیا شد و باعث رشد سریع گردشگری برای کشورهای اطراف دریای مدیترانه مانند اسپانیا و ایتالیا و … شد. در اسپانیا از این رونق اقتصادی به عنوان «معجزه» اقتصاد اسپانیا نام می‌برند.
گردشگری در دسته بندی های خاص
گردشگری بازار کوچک (Nice Tourism) به شکل های خاص و محدود از گردشگری اشاره دارد که در این سال ها مورد توجه قرار گرفته است. این نوع بخش بندی های کوچک امروزه مورد توجه قرار گرفته اند و پیش بینی می‌شود در آینده رشد زیادی را تجربه کنند. در ادامه نمونه هایی از گردشگری بازار کوچک آورده شده است:
- گردشگری کشاورزی
- گردشگری نجوم و ستاره شناسی
- گردشگری تاریک
- گردشگری آشپزی
- گردشگری فرهنگی
- ژئوتوریسم
- گردشگری باستانی
- گردشگری LGBT
- گردشگری پزشکی
- گردشگری دریایی
- گردشگری مذهبی
- گردشگر ورزشی
- گردشگری مجازی
- گردشگری جنگی
- گردشگری سلامتی
- گردشگری حیات وحشی
سازمان جهانی گردشگری پیش بینی کرده که گردشگری بین المللی سالیانه 4 ٪ به رشد خود ادامه می‌دهد و با ظهور تجارت اینترنتی، گردشگری و توریسم یکی از موارد مهم در تجارت آنلاین خواهد شد.
روز جهانی گردشگری و آغاز سفر
بهتر است روز گردشگری با رفتن به مکانی که دوست دارید به آنجا بروید، جشن گرفته شود. اگر در حال حاضر قادر به انجام این کار نیستید، برای آینده نزدیک برنامه ریزی کنید تا خودتان را در مسیر بیرون رفتن، دیدن جهان و سفر قرار دهید.
اگر در یک مکان گردشگری زندگی می‌کنید، می‌توانید خود را با نحوه کار گردشگری در منطقه خود آشنا کرده و ببینید برای محافظت از میراث محلی، مکان های فرهنگی و کمک به اشتراک گذاری شگفتی ها و تاریخ منطقه خود با کسانی که برای دیدن آن می‌آیند، می‌توانید چه کارهایی انجام دهید.
