مقبره های سنگی مرموز ؛ معرفی عجیب ترین قبرستان ها

بتازگی کشور اردن شاهد کشف جدیدی بود که سوالات تازه ای را در مقابل باستان شناسان قرار داد. و آن اینکه علت وجود صدها مقبره سنگی ، در بیابان سیاه این کشور چیست؟ در تاریخ پر ماجرا و افت وخیز حیات بشر در این سیاره خاکی، انسانهای بیشماری در طول اعصار گوناگون ،زندگی کرده و در نهایت ، از این جهان کوچ کرده اند.ولی حضور هرکدامشان، به یک نوعی، در این دنیا تاثیر گذار بوده است.باستان شناسان،با بررسی و تحقیق درمورد بقایای بجا مانده از دوران مختلف بشر در این سیاره،سعی در روشن کردن زوایای تاریک ، پنهان و آشکار کردن حیات داشته و دارند.در کشور اردن کشفی تازه صورت گرفته که سوالات تازه ای را پیرامون حضور انسان در این نقطه از جهان، مطرح کرده که باستان شناسان را واداشته،به تفحص بپردازند و جوابی برای این سوالات داشته باشند.با این مطلب همراه باشید تا کمی بیشتر بااین کشف و ابهامات آن، همچنین با جالب ترین قبرستان ها،  مقبره های سنگی مرموز و عجیب ترین قبرستان ها هم آشنا شویم.

شهر باستانی پترا، اردن

کشور اردن را بسیاری با گل رز زیبا و خوشرنگ و لعابش میشناسند، همینطور شهر زیبای پترا، که با تخته سنگهای به رنگ صورتی و دلفریبش ،ساخته شده است.این کشور این روزها با کشف جدیدش در دنیای باستان شناسی ،سر و صدا بپا کرده و اتفاقا،باز هم پای بقای سنگی درمیان است.ولی این دفعه بجای شهر زندگان، به سرزمین اموات سفر خواهیم کرد. یکی از عجیب ترین قبرستان ها مکانی که مقبره های چند هزار ساله، در دل بیابانی خشک و لم یزرع،کشف شده اند.صدها سنگ مقبره ،که با سنگهای صاف یا برج مانند پوشیده شده اند، در بیابانی بنام «جبل کورما» کشف شده است،جایی که بکلی دور افتاده و پرت است.یک کاوشگر قدیمی ،این مکان را با نام سرزمین «آتش خاموش»  در مجموعه جالب ترین قبرستان ها نام گذاری کرد.

اقلیم این منطقه

 ولی در روزگاران دور ،همین منطقه جایگاه زندگی عده ای از مردم بوده که با وجود شرایط سخت این ناحیه، درآن زندگی میکردند. شرایط آب و هوایی این ناحیه،چه با مردمان دیروز و چه با مردمان امروز و همینطور بازدیدکنندگان، نامهربان بوده و هست.بخاطر همین تعدادسکنه این مکان اندک است. «لیونل ریز» کاپیتان وافسر نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، در مقاله ای که در سال 1929 در ژورنال «روزگار باستان» منتشر شد ،به این مسئله اشاره کرد غیر از مدت کوتاهی از فصل بهار، تمامیت کشور اردن چنین وضعیتی دارد و اقلیم آب و هوایی سختی برای زندگی میباشد.

شرایط مقبره ها

اکثریت این مقبره ها در مجموعه مقبره های سنگی مرموز با تلی از سنگ پوشانده شده اند.و شماری هم که کاملتر هستند، بانام مقابر برج مانند اسمگذاری شده اند.«پیتر اکرمن» و «مرل برانینگ» هر دو از دانشگاه «لیدن» کشور هلند، در مقاله ای که بتازگی در ژورنال «باستان شناسی خاور نزدیک» منتشر شده، قید کرده اند که این قبرها به دور از سکونتگاه باستانی قرار دارند،سکونتگاهی که در روز گاری در آن زندگی جریان داشت.

چشم اندازهای عجیب

در همان حال که زندگی در نظم روز مره خود در جریان بود،بنظر می رسد این مکان از مقبره های سنگی مرموز بهترین جا بذای دفن اجساد منطقه بوده، مسطح و مرتفع که توسط تپه هایی از جنس بازالت احاطه شده بودند.اینها گفته های اکرمن ریاست پروژه چشم انداز باستان شناسی جبل کورما را عهده دار است. و البته مثل سایر مقبره های باستانی، از عجیب ترین قبرستان ها .این مقابر هم از دست دزدان مقبره در امان نمانده و مورد سرقت قرار گرفته و غارت شده اند.اما بازهم بقایای بجا مانده حاوی اطلاعات ارزشمندی است که مطالعه آنها، کلید مهمی در مسیر پاسخ به سوال چگونگی زندگی گذشتگان، و ساکنین این منطقه در چندین هزار قبل و همچنین سرگذشت آنان است.

سکونت در این مکان ها 

چرخه سکونت ،در این محل از جالب ترین قبرستان ها ،شاید یکی از نکات مهم ،در مورد زندگی ساکنان این منطقه بیابانی ، وترک دوباره محل باشد.چراکه تحقیقات حاکی از این است که ،در فاصله سال های هزاره سوم وهزاره پیش از میلاد، جمعیت کمی در این محل زندگی کرده اند.گواه این مسئله هم کشف یک قبرستان قدیمی با تعداد 50 قبر است که پیشینه آن به حدود چهار هزار سال قبل برمیگردد. قبلها بنظر میرسید، سکنه نزدیک به 1500تا 2000 سال این منطقه را خالی و دیگر در این حدود سکونت نداشتند.اکرمن وبرانینگ هم در مقاله خود به این نکته اشاره کرده اند و تحقیقات تازه هم نشان داد این منطقه زمانی خالی از سکنه شده ولی مجددا در اوایل هزاره سوم، پیش از میلاد، توسط مردمانی دیگر اشغال و به عنوان سکونتگاه مورد استفاده قرار گرفته شده است و در فهرست جالب ترین قبرستان ها و مقبره های سنگی مرموز قرار گرفته است.

در طول چهار هزار سال،چه بر سر ساکنان این منطقه آمده است؟ 

و اما یک سوال: چرا مردم در دوره ای این منطقه از مقبره های سنگی مرموز را ترک کرده و بعد دوباره بعد گذشت هزار سال به آنجا برگشته اند؟ آنچه بر ساکنان این منطقه گذشته در هاله ای از ابهام است.به عقده اکرمن تغییرات اقلیمی یکی از  دلایل  هجرت و بازگشت دوباره، میتواند باشد. اما بر اساس مدارک موجود،ادله ای قاطع برای این مسئله وجود ندارد ونمیتوان هم این ادعا را با قاطعیت رد کرد.

ادامه حیات در قبور 

احتمال دیگری در مجموعه عجیب ترین قبرستان ها وجود دارد و آن اینکه شاید مردم ساکن این منطقه، جایی نرفتند و همچنان همانجا به حیات خود ادامه دادند، اما بقایای برجا مانده از آنها و دوران زندگیشان هنوز یافت نشده است.برای مثال، تا همین اواخر باور بر این بود که مردم تا اواسط یا اواخر هزار اول، دیگر به جبل باز نگشتند، ولی حالا بنظر باستان شناسان،مردم همچنان در طول این دوران همانجا زندگی  میکردند. برهمین اساس اکرمن هم میگوید شاید مردم به این منطقه باز نگشتند،چون اصلا این مقبره های سنگی مرموز را ترک نکرده بودند.

اما داستان مقبره های برج مانند چیست؟

مردم ساکن این منطقه، در اواخر هزاره اول پیش از میلاد، ساخت نوع جدیدی از مقابر سنگی را در پیش گرفتند.که در مقایسه با انواع دیگر هم بزرگتر بود همبه دلیل وسعت، کار ساخت آن دشوارتر و مشقت بارتر بود.طوری که در ساخت برخی از این مقبره هااز سنگ هایی با وزن 300 کیلو گرم استفاده شده است.

ارتفاع و بنای قبرستان ها

از سویی دیگر،بلندی بعضی از این سنگ قبرها در مجموعه عجیب ترین قبرستان ها،  به یک ونیم متر و محیط آن به 5 متر هم می رسد که کاملا متفاوت با دیگر سنگ قبرهای مشابه است.که آنها هم از سنگ های بزرگ مسطح بازالتی ساخته شده اند. این تفاوت برای چیست؟ نظر اکرمن در این مورد اینست که مقبره های برج مانند، برای افراد برجسته ی جامعه ی آن روز بوده و این  برجهای سنگی وجه تمایز افراد خاص با عوام بوده.ولی کشفیات جدید،از حجم گسترده این قبرها خبر میدهد که در عین حال، بنوعی دلیلی بر رد این ادعاست.

مقبره های قابل سکونت

 و بالاخره،کشفیات و تحقیقات اخیر،روشن کرده اند که این مقبره های سنگی شاید خیلی هم خاص و منحصر بفرد نبوده ودر بلکه بالعکس، در این ناحیه ومنطقه مرسوم بوده و واقعه شگرفی نمیباشد. باوجود تمام این نظریات و حدسیات بازهم نمیتوان بطور کامل به این دلایل اکتفا و اتکا کرد.و در نهایت باید گفت،هنوز علت ساخت مقبره ها به این اشکال ،کاملا برای باستان شناسان روشن نشده و سوالات بسیاری هنوز باقی مانده است. در هر صورت ظاهرا هنوز وقت رمز گشایی از زندگی و مرگ سکنه این منطقه فرا نرسیده و باید در انتظار ماند و دید که تحقیقات بیشتر،چه رازهای دیگری را روشن خواهد کرد.

 تصویر هوایی ازمقبره ها، 20 مقبره کوچک که در نهایت به یک مقبره برج مانند بزرگ منتهی شده اند.

شاید برایتان جالب توجه باشد که بدانید، کشف این مقبره ها ،اولین کشف قابل توجه  منطقه «بیابان سیاه » نیست.پیشتر هم باستان شناسان،در این نواحی،موفق به کشف شکلهای هندسی چرخ مانندی شده اند که تنها از آسمان قابل مشاهده میباشد.و از نظر پیشینه باستان شناسی، متعلق به دوران قبل از خطوط نازکا در کشور پرو هستند.