آیا دولت به شکل کارشناسی نشده طرح رجیستری را پیگیری می‌کند؟

طرح رجیستری از 28 مهر رسماً آغاز شد و بر اساس وعده وزیر ارتباطات و نهاد‌های بانی این طرح، قرار بود تا پایان آبان‌ماه با شیب ملایم بطور کامل اجرایی شود تا ضمن حفظ نظم بازار، از ورود غیرقانونی موبایل به کشور جلوگیری شود. اما اکنون پس از گذشت بیش از یک ماه از آغاز طرح، تاریخ فاز دوم آن 14 آذرماه و فقط برای محصولات شرکت اپل اعلام شده و همین موضوع گلایه انجمن واردکنندگان موبایل و اتاق انصاف ایران را به همراه داشته است.

به تازگی اعلام شده که فاز دوم طرح رجیستری موبایل صرفاً برای محصولات اپل در 14 آذرماه آغاز خواهد شد و این در حالیست که متولیان طرح رجیستری از آغاز به کار آن برای تمام موبایل‌های وارداتی به کشورمان می‌گفتند. از این رو جمعی از مسئولین صبح روز یکشنبه جلسه‌ای برگزار کرده و طی آن به بررسی علل تعلل دولت در اجرای طرح رجیستری پرداختند که در آن، «ابراهیم درستی» نائب رییس اتاق اصناف ایران و رئیس اتحادیه صنف فروشندگان دستگاه‌های صوتی وتصویری، تلفن‌همراه و لوازم جانبی، عملکرد دولت در اجرایی کردن مصوبات خود در بخش رجیستری و تعدیل قیمت را زیر سوال برد.

درستی باور دارد که دولت کارشناسی نشده این طرح را پیگیری می‌کند و در صورت ادامه این روندِ تعلیق اجرایی شدن فاز دوم طرح رجیستری، حسن اعتماد نسبت به وزیر ارتباطات از بین خواهد رفت.

وی 2000 میلیارد تومان سود سالانه‌‌ی سوداگران قاچاق موبایل را فاکتوری مهم در به تعویق افتادن فاز دوم طرح رجیستری می‌داند و معتقد است هم اکنون حجم قابل توجهی از قاچاق تلفن‌همراه توسط فروشگاه‌های آنلاین صورت می‌گیرد. از این روز اجرا نشدن هر چه سریعتر طرح ریجستری می تواند ضررهای جبران ناپذیری به بدنه اقتصادی کشور وارد سازد. درستی همچنین توصیه مستقیم «آذری جهرمی» جهت امتناع مردم از خرید موبایل را نیز زیر سوال برد:

«توصیه وزیر به مردم برای نخریدن موبایل اشتباه بود چراکه برای مدیریت بازار نباید کل صورت مسئله خرید را پاک کرد. دولت تاجر خوبی نیست و فعالیت‌های این چنینی را نمی‌شناسد پس بهتر است زیر ساخت ایجاد کرده و اجرایی شدن فاز دوم طرح رجیستری را تسریع کند و اظهار نظر در این موارد را به ما واگذار کند چرا که ما  بعلت تجربه‌مان، بهترین مشاور در این زمینه هستیم. البته دو ماه پیش از اجرای رجیستری دولت از ما نظرخواهی کرد و ما تمام نکات را اعلام کردیم اما متاسفانه هیچ کدام از این نظرخواهی‌ها در اجرای این پروژه به کار برده نشده است.»

او متذکر شد که قرار بود براساس وعده‌های داده شده، فاز دوم طرح رجیستری تا 3 آذر اجرایی شود که متاسفانه این اتفاق رخ نداد. وزیر ارتباطات اما امروز صبح در نشستی که فعالان حوزه ICT داشت در مورد طرح رجیستری گفت: «تعللی در کار نبوده و تاخیر به این خاطر بوده که باید تمام جوانب اجرای این طرح را در نظر می‌گرفتیم، از جمله اینکه چه قانونی باید برای موبایل‌های مسافرتی در نظر گرفت و یا موبایل‌های قاچاقی که در انبار قرار دارند چه تکلیفی خواهند داشت.»

از نظر «امیر اسحاقی» دبیر انجمن واردکنندگان موبایل با اجرایی شدن فاز دوم طرح رجیستری برای برند اپل با توجه به سهم محدود 15 درصدی این شرکت از بازار ایران، اتفاقی خاصی نخواهد افتاد و در بدترین شرایط محصولی آمریکایی از بازار حذف خواهد شد. اما به گفته وی این مهم می تواند آغازی برای اجرا شدن کامل طرح رجیستری باشد چرا که در حال حاضر رقابت با توجه 26 درصد عوارضی که شرکت های مجوزدار پرداخت می‌کنند، غیر ممکن است. اسحاقی در گفتگو با دیجیاتو عوارض پرداخت شده بابت هر موبایل را به این شکل تشریح نمود:

«بر اساس طرح رجیستری، به قیمت هر موبایل در بازار ایران 26 درصد از نرخ خرید شرکت وارد کننده از کمپانی خارجی، عوارض تعلق خواهد گرفت. درواقع هرمدلی که مشمول طرح رجیستری شود، 1.3 برابر این نرخ در بازار کشور به فروش خواهد رسید. این هزینه ها عبارتند از 9 درصد مالیات برارزش افزوده، 5 درصد عوارض ورودی گمرک، 4 مالیات بر درآمد علی الحساب، 3 درصد سود بازرگانی، 1 درصد هزینه اهدایی به هلال احمر، 2 درصد هزینه حمل از کشور امارات و 2 درصد هزینه‌های متفرقه.»

اسحاقی متذکر شد که کدهای شناسه موبایل‌ها و تبلت‌های وارد شده به کشور در سامانه‌های همتا و گمرک ثبت می‌شود، از این رو راهی برای دور زدن رجیستری حتی در فاز‌های بعدی آن (که مربوط به تمام دستگاه‌های دارای سیم‌کارت است) وجود ندارد. به همین علت وی امیدوار است که این طرح هرچه سریعتر اجرایی شده و تکلیف شرکت‌ها و خریداران مشخص شود اما آیا با توجه به روند کندی که طرح رجیستری زیر سایه آن قرار گرفته، تا پایان سال جاری شاهد اجرای کامل آن برای همه موبایل‌های وارداتی به کشور خواهیم بود؟ این پرسشی است که به نظر می‌رسد هنوز هیچ‌کس پاسخ مناسبی برای آن ندارد.