فتالات ها پس از ورود به بدن، سریعا به منواسترها متابولیزه می شوند، که منواسترها می توانند به محصولات اکسیداتیو تبدیل و سپس کونژوگه شده، دفع گردند. متابولیت های فتالات به عنوان شاخص مواجهه با آن به شمار می روند و از آنجا که فتالات از راه های مختلف وارد بدن انسان می شود غلظت متابولیت های ادراری فتالات روش دقیق تعیین احتمال مواجهه با فتالا ت در انسان می باشد.
همان طور که ذکر شد فتالا ت ها به عنوان آنتی آندروژن بر سلا مت سیستم تولیدمثل مردان اثرات سوء دارند که مکانیسم اثر به این شکل می باشد: محور هیپوتالا موس - غده هیپوفیز تنظیم کننده اصلی سیستم تولیدمثل است که با فیدبک منفی عمل می کند و هورمون آزادکننده گنادوتروپین را از هیپوتالاموس آزاد می سازد. این هورمون منجر به آزادسازی گنادوتروپین ها (هورمون لوتئین بپ و هورمون محرک فولیکولی بثء) از هیپوفیز می گردد.
این هورمون ها نیز از طریق گردش عمومی بر سلول های فعال گنادها یعنی تخمدان و بیضه عمل می کنند که از سلول های لا یدیک بیضه <تستوسترون> و <استرادیول> و از سلو های سرتولی بیضه، <اینهبین ا> ترشح می گردد. مشخص شده است فتالا ت ها در هر زمان و خصوصا در دوره جنینی بر محور هیپوتالا موس - هیپوفیز اثر کرده، موجب افزایش حساسیت آن می گردند.
از این رو توجه به دریافت فتالا ت در خانم های باردار حائز اهمیت می باشد و در مطالعه ای مشخص گردید افزایش فتالات در خانم های باردار موجب رشد کمتر اندام های جنسی پسران، بلوغ دیررس، سطح تستوسترون کمتر، شمار اسپرم پایین تر و استعداد بیشتر به سرطان بیضه شده است.
علا وه بر اثرات فتالا ت بر اندام های تولیدمثلی مردانه، سرطان زایی فتالا ت در اندام های کبد، کلیه و تیروئید در نشخوارکنندگان دیده شده است و مکانیسم های اثرات فتالا ت بر سیستم های تولیدمثلی با مکانیسم سرطان زایی آن متفاوت می باشد. از سوی دیگر در هر دو مدل تحقیقات حیوانی و انسانی نشان داده شده است که میزان مواجهه با فتالا ت ها با افزایش مقاومت به هورمون انسولین و چاقی های شکمی رابطه دارد.
در یکی از جدیدترین مطالعات در دانشگاه روچستر آمریکا با استفاده از داده های مطالعه ثئپابپ، نشان داده شده که سطوح متابولیت های فتالات در ادرار با افزایش محیط دور کمر مردان و چاقی شکمی ارتباط خطی مستقیم دارد.
با توجه به روند رو به تزاید چاقی به ویژه چاقی های شکمی در جامعه از یک سو و اهمیت مصرف مواد غذایی سالم و طبیعی از سوی دیگر، لزوم بازنگری در الگوی غذایی عمومی، جایگزین نمودن مواد بسته بندی کم خطر و توجه به میزان مواجهه مادران باردار و شیرده با اینگونه ترکیبات شیمیایی مضر، اولویت های تغذیه ای کشور عزیزمان محسوب می شود و ضروری است که با اندازه گیری این مواد در محصولات غذایی مختلف راه های پیشگیری یا کاهش دریافت آنها شناسایی و معرفی گردند.
برای خواندن بخش اول- فتالات، چاقی و اختلالات تولیدمثلی در مردان- اینجا کلیک کنید.
