معرفی بهترین چشمه های آب معدنی و آب گرم در استان آذربایجان شرقی!

 چشمه های آب معدنی و آب گرم یکی از روش های درمانی طب سنتی است که از قدیم در تمدن هایی مانند مصر، یونان و روم بسیار مورد توجه بوده است. در ایران نیز چشمه های آب گرم و معدنی فراوانی وجود دارد که می توانید از آن ها برای کاهش دردهای مفصلی وسلامتی بدن خود استفاده نمایید. تعداد زیادی از این چشمه های در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته اند که در ادامه به معرفی چشمه های معدنی در استان آذربایجان شرقی، چشمه های آب گرم و چشمه های آب معدنی می پردازیم.

انواع چشمه های معدنی در استان آذربایجان شرقی

چشمه های آب معدنی گرم و سرد فراوانی در بخش های مختلف استان آذربایجان شرقی قرار دارد. مهم ترین چشمه های این استان در شهرهای کندوان، مراغه، شبستر، چاراویماق، ورزقان، هریس، هشترود، کلیبر، عجب شیر، تبریز، آذرشهر، سراب و بستان آباد وجود دارند. تعداد   149 چشمه در بخش سراب و بستان آباد و 141 چشمه در بخش تبریز و آذرشهر  قرار گرفته اند. در ادامه با ما همراه باشید تا با مهم ترین چشمه های این استان آشنا شوید.

چشمه های آب گرم تبریز

چشمه آب گرم گرگه:  این چشمه در غرب روستای گرگه و در مسیر تبریز به بستان آباد قرار دارد. چشمه ی گرگه دارای دمای  22 درجه ی سانتی گراد بوده و به صورت جوشان از زمین خارج می گردد.  عوامل تشکیل این چشمه را می توان گسل های اصلی تبریز و گسل های کوچک دیگری دانست که در این محدوده وجود دارند. گسل های اصلی تبریز با راستای شمال غرب - جنوب شرق از قسمت شمالی این چشمه می گذرد. آب این چشمه در ردیف آب های کلروسدیم و سولفات کلسیم بوده و برای مصرف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
چشمه آب گرم لیقوان: برای رفتن به این چشمه باید مسیر تبریز تا روستای سفیدخانه را طی کنید. از آن جا تا چشمه ی لیقوان حدود 7 کیلومتر فاصله است. عامل تشکیل چشمه ی لیقوان آتشفشان سهند می باشد. این چشمه دارای دمای 32  درجه ی سانتی گراد بوده و  از شکاف سنگ های آتشفشان سهند خارج می گردد. آب این چشمه در ردیف آب های کلروسدیم و سولفات کلسیم ولرم قرار می گیرد. در محل این چشمه یک حوضچه ی مصنوعی در ابعاد 6 * 6 متر به عمق 120 سانتی متر ساخته اند و اطراف آن با یک دیوار محصور کرده اند.

چشمه های آب گرم اهر

چشمه آب گرم حمام: این چشمه در مسیر جاده ی اهر به کیلبر قرار دارد. عامل تشکیل چشمه ی حمام، گسلی در راستای شمال غربی، جنوب شرقی می باشد و از شکاف سنگ های آتشفشانی از زمین خارج می شود. در مظهر این چشمه یک استخر ساخته شده و دیواری اطراف آن را احاطه کرده است. آب این چشمه در ردیف آب های سولفات و کلروره همراه با کاتیون های مختلف قرار می گیرد.
چشمه آب گرم قلعه کندی: در بخش شمال غربی چشمه ی حمام، چشمه ای با نام کندی قرار دارد. این چشمه دارای دمای 45 درجه ی سانتی گراد بوده و  از شکاف سنگ های آذرین ائوسن خارج می گردد. علت تشکیل این چشمه نیز گسلی با راستای شمال غرب- جنوب شرق می باشد.  آب این چشمه در ردیف آب های سولفات و کلروره همراه با کاتیون های مختلف و گرم قرار می گیرد. این چشمه ی آب گرم به دلیل قرار گرفتن چشمه در منطقه گردشگری و جنگل های ارسباران، گردشگران زیادی از کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان و نخجوان را به سمت خود جذب می کند.
چشمه آب گرم تازه کند: چشمه ی تازه کند در بخش جنوبی جاده اهر به مشکین شهر قرار دارد. این چشمه دارای دمای 23 درجه ی سانتی گراد بوده و از شکاف سنگ های آتشفشانی خارج می شود. آب این چشمه در ردیف آب های کلرورسدیم و سولفات کلسیم ولرم قرار دارد.
چشمه آب گرم شالقون: چشمه ی شالقون نیز مانند چشمه ی تازه کند، در بخش جنوبی جاده اهر به مشکین شهر قرار دارد. در مظهر چشمه دو حوضچه طبیعی وجود دارد که توسط خود چشمه ایجاد شده است. آب این چشمه در ردیف آب های کلرورسدیم و سولفات کلسیم  قرار داشته و با دمای 32  درجه سانتی گراد جزو آب های ولرم می باشد.

چشمه های آب گرم کلیبر

چشمه آب گرم متعلق: چشمه ی متعلق یکی از مهم ترین چشمه های استان است که در کلیبر و در مسیر جاده ی کلیبر به آبش احمد قرار دارد. از این رو به آن چشمه ی آبش احمد نیز گفته می شود. این چشمه در بخش شرقی جاده قرار داشته و آب آن از طریق لوله های سیمانی به فاصله 200 متری غرب جاده هدایت شده و مورد بهره برداری قرار می گیرد. چشمه متعلق دارای دمای 60 درجه ی سانتی گراد بوده و  از شکاف سنگ های آتشفشانی ائوسن از زمین خارج می گردد. چشمه آب گرم متعلق در سازمان جهانی یونسکو به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری جنگل های ارسباران به ثبت رسیده و گردشگران بسیاری برای بهره بردن از خواص درمانی به این منطقه می آیند. برای رفاه حال گردشگران و استفاده ی  بهینه ی آنان از این چشمه، آب معدنی این بخش مکانیزه شده  و به عنوان بزرگ ترین مجتمع آب درمانی شهرستان کیلبر مورد استفاده قرار می گیرد.

چشمه های آب گرم آذرشهر

چشمه تاپ تاپان: در جاده ی تبریز به مراغه و در 5 کیلومتری آذرشهر چشمه ای با نام تاپ تاپان قرار دارد. آب این چشمه در یک حوض طبیعی جمع می شود و کانال هایی نیز در اطراف آن به وجود آمده است. وجود مقادیر زیاد گاز دی اکسیدکربن در آب این چشمه بیان کننده ی منشا عمیق آب بوده و ارتباط آن با آتشفشان سهند را نشان می دهد. آب این چشمه در دسته ی آب های معدنی بیکربناته کلسیک و منیزیم گازدار و آهن دار سرد می باشد که از خواص درمانی آن می توان به ازدیاد گلبول های قرمز و تنظیم میزان هموگلوبین خون، سهولت کار دستگاه گوارش و کمک به تغذیه و رشد اشاره کرد. آب این چشمه در ردیف آب های کربنات کلسیم ولرم قرار داشته و دمای آن نیز 23 درجه ی سانتی گراد می باشد.

چشمه های آب معدنی مراغه

چشمه ی آب معدنی گشایش: این چشمه درحدود 14 کیلومتری جنوب شرقی شهر مراغه و در جنوب غربی روستای گشایش قرار دارد. فاصله ی این روستا تا چشمه نیز حدود 700 متر است. چشمه گشایش در طرفین رودخانه ی موردی و از چند مظهر به صورت جهنده از زمین خارج می شود و آب آن مزه ای گزنده دارد. آب این چشمه در دسته ی آب های بیکربناته کلسیک و منیزیم گازدار معتدل می باشد که از خواص درمانی آن می توان به تاثیر آن در بهبود کار گوارش معده، کبد، پانکراس و روده اشاره کرد. دمای آب چشمه ی گشایش حدود 25 درجه سانتی گراد بوده و از میزان زیاد سیلیس و گاز دی اکسیدکربنی که در آب وجود دارد، می توان به عمیق بودن منشا آن پی برد.
چشمه آب معدنی شورسویی: این چشمه در مسیر جاده ی روستای ورجوی چهار باغ و در حدود 10 کیلومتری مراغه قرار دارد. در مظهر این چشمه حوضچه ای به طول 2 متر و عمق 60 سانتی متر ساخته شده است. با بررسی آب این چشمه متوجه می شویم که گاز کربنیک زیادی در آن وجود دارد که این نشان دهنده ی عمیق بودن منشا آن می باشد. این آب ها برای بهبود روند گوارش معده، کبد، پانکراس و روده کمک می کنند. گاز کربنیک موجود در آن نیز برای هضم غذا بسیار مفید است. آب این چشمه در ردیف آب های کربنات کلسیم بوده و سرد می باشد.
چشمه آب معدنی ساری سو: چشمه ی ساری سو در 6 کیلومتری بخش جنوبی شهر مراغه و در مسیر جاده ی مراغه به یوسف آباد قرار دارد. آب این چشمه به صورت جوشان از درون یک حوضچه ی طبیعی به اطراف آن سرازیر می گردد و رسوبات تراورتن نیز در اطراف این چشمه مشاهده می گردد. آب چشمه ی ساری سو در ردیف آب های کربنات کلسیم قرار گرفته و دمای آن نیز حدود 13 درجه سانتی گراد و سرد می باشد.
چشمه آب معدنی قره پالچیق: چشمه ی قره پالچیق در 4 کیلومتری بخش جنوبی شهر مراغه و در فاصله ی 800 متری شرق روستای ورجوی قرار گرفته است. آب این چشمه از یک حوضچه طبیعی دایره ای شکل به شعاع 2 متر و با عمق 90 سانتی متر از میان شکاف سنگ های آهکی خارج می گردد. رسوبات تراورتن نیز در اطراف این چشمه مشاهده می گردد. مقادیر زیاد سیلیس و گاز CO2 در آب چشمه نشان دهنده ی عمیق بودن منشا این چشمه است. آب این چشمه در ردیف آب های کربنات کلسیم قرار گرفته و دمای آن نیز حدود 15 درجه سانتی گراد و سرد می باشد.

چشمه ی آب معدنی صوفیان

با حرکت از صوفیان به سمت مرند، پس از طی حدود چهارونیم کیلومتر، در کنار یک تپه از چند محل آب گازداری خارج شده و با توجه به کم بودن میزان آب به تدریج به سمت دامنه تپه سرازیر می گردد. مظهر بزرگ تر باعث به وجود آمدن یک حوضچه ی طبیعی در آن محل شده است.آب این چشمه از نوع آب های معدنی هیپرکلروره و بیکربناته مخلوط و سولفاته کلسیک گازدار و آهن دار بوده و دمای آن نیز 16 درجه سانتی گراد و سرد می باشد. مزه ی آب معدنی این چشمه بسیار شور است.

چشمه های آب گرم مرند

چشمه ی آب گرم گله بان: چشمه ی گله بان یکی از چشمه های آب گرم مرند در مجموعه چشمه های معدنی در استان آذربایجان شرقی است که در بین دو روستای گله بان و گوش آغل قرار دارد. این چشمه از چشمه های آب معدنی از بین شکاف سنگ های آذرین کوه از زمین خارج می گردد. عامل تشکیل چشمه ی گله بان گسلی است که در راستای شمال شرقی - جنوب غربی وجود دارد. به دلیل مقادیر بالای سیلیس و گاز دی اکسید کربن در آب این چشمه، می توان به عمیق بودن منشا آن پی برد. آب چشمه بسیار گواراست و مزه آن نیز ترش است. آب این چشمه در ردیف آب های کلرور سدیم و سولفات کلسیم قرار داشته و با دمای 22 درجه ی سانتی گراد ولرم می باشد. برای رفتن به این چشمه مسیر جاده ی مرند به جلفا را طی کرده و از روستای یامچی عبور کنید.

چشمه ی آب معدنی جلفا

این چشمه ی آب معدنی در مجموعه چشمه های معدنی در استان آذربایجان شرقی 20 کیلومتری جلفا و در مسیر جلفا به خوی قرار دارد. در این مکان در بخش غربی جاده چشمه ای دیده می شود که از بین سنگ های آهکی دامنه ی کوه خارج می گردد. آب این چشمه در ردیف آب های کربنات سدیم و گازدار قرار داشته و با دمای 20 درجه ی سانتی گراد جزو آب های ولرم می باشد.

چشمه های آب گرم سراب

چشمه ی آب گرم آبرس: این چشمه در شرق روستای آبرس و در بخش شمال غربی شهرستان سراب واقع شده است. چشمه ی آب گرم آبرس با دمای 29 درجه ی سانتی گراد به صورت جوشان از درون رودخانه ی هندوره خارج شده و با آب رودخانه مخلوط می شود. از این رو دمای آب گرم پایین می آید. به دلیل وجود سنگ های آتشفشانی در اطراف این چشمه، می توان علت تشکیل آن را آتشفشان دانست. این چشمه در ردیف آب های کلرورسدیم و سولفات کلسیم ولرم قرار کی گیرد.
چشمه ی آب گرم الله حق: در بخش شمال شرقی آب گرم سراب چشمه ی دیگری وجود دارد که الله حق نامیده می شود. این چشمه در یک بخش دره ای شمالی - جنوبی قرار داشته که نهر آبی از ته به سمت شمال جاری می گردد. آب گرم از دو نقطه در دامنه ی شرقی دره خارج می گردد. با توجه به این که چشمه از میان سنگ های آتشفشانی خارج می شود، منشا آن را می توان آتشفشان دانست. آب این چشمه در ردیف آب های سولفات، کلروره همراه با کاتیون های مختلف قرار داشته و با دمای 39 درجه ی سانتی گراد جزو آب های گرم می باشد.
چشمه ی آب گرم اسب فروشان: این چشمه از چشمه های آب معدنی نیز در همان مسیر چشمه ی الله حق قرار دارد. فاصله چشمه تا روستای اسب فروشان حدود 3 کیلومتر جاده خاکی و 300 متر پیاده رو می باشد. این چشمه نیز از بین سنگ های آتشفشانی خارج می شود از این رو منشا آن را آتشفشانی دانسته اند. آب چشمه ی اسب فروشان در ردیف آب های سولفات، کلروره همراه با کاتیون های مختلف قرار داشته و با دمای 42 درجه ی سانتی گراد جزو آب های گرم می باشد.
چشمه ی آب گرم اردهال: برای رسیدن به این چشمه ی آب گرم از مجموعه چشمه های آب معدنی باید در جاده ی سراب حرکت کرده و به سمت هولیق و سپس اردهال بروید. مظهر چشمه حدود 4 کیلومتر با اردهال فاصله دارد. این چشمه نیز از بین سنگ های آتشفشانی خارج می شود از این رو منشا گرمی آن آتشفشان معرفی شده است. آب چشمه ی اسب فروشان در ردیف آب های سولفات، کلروره همراه با کاتیون های مختلف قرار داشته و دمای آن نیز 35 درجه ی سانتی گراد می باشد.
چشمه ی آب گرم جلده بخوان: برای رسیدن به این چشمه ی آب گرم باید در جاده ی سراب حرکت کرده و به سمت هولیق و سپس شالقون و از آن جا به سمت روستای جلده بخوان حرکت کنید. از جلده بخوان به 50 دقیقه تا 1 ساعت پیاده روی می توانید به مظهر چشمه برسید. چشمه ی جلده بخوان از بین سنگ های آتشفشانی خارج می شود از این رو منشا گرمی آن آتشفشان می باشد. آب این چشمه در ردیف آب های کربنات کلسیم قرار داشته و دمای آن نیز 36 درجه ی سانتی گراد است.

مجتمع آب گرم بستان آباد

چشمه ی آب گرم بستان آباد در مجموع چشمه های آب گرم و چشمه های آب معدنی جنوب شرقی بستان آباد و به سمت خروجی بستان آباد به سراب قرار گرفته است. آب این چشمه دارای دمای 41 درجه ی سانتی گراد بوده و گسل تبریز نیز باعث تشکیل آن شده است.در محل این چشمه یک مجتمع آب درمانی تاسیس گردیده که سالانه گردشگران زیادی برای استفاده از خواص این آب گرم از این محل بازدید می کنند. گفته می شود آب این چشمه در درمان بیماری های چون ناراحتی های پوستی، بیماری های گوارشی و کلیوی، آکند، آرتریت، سوختگی، بیماری های عضلانی، افسردگی، سردرد، اختلال خواب و ... مفید می باشد.  آب چشمه ی بستان آباد در ردیف آب های دارای کاتیون ها و آنیون های مختلف قرار داشته و دمای آن نیز 41 درجه ی سانتی گراد است. مجتمع آب گرم بستان آباد در سه راهی تبریز - تهران - سراب واقع شده و علاقه مندان برای استفاده از این محل باید لوازم شنای خود را به همراه داشته باشند.

چشمه های آب گرم میانه

چشمه ی آب گرم گوی دره: این چشمه از چشمه های معدنی در استان آذربایجان شرقی در یک و نیم کیلومتری روستای گوی دره واقع شده است. برای رفتن به گوی دره باید مسیر جاده ی میانه را به سمت قره چمن طی کنید. در آن جا یک جاده ی فرعی به روستا وجود دارد که فاصله آن نیز 10 کیلومتر می باشد. آب چشمه ی بستان آباد در ردیف آب های کلر ورسدیم و سولفات کلسیم قرار داشته و با دمای 33 درجه ی سانتی گراد جزو آب های ولرم به حساب می آید. به دلیل خروج آب های این چشمه از چشمه های آب معدنی  از بین سنگ های آتشفشانی، منشا گرمای این آب را آتشفشان دانسته اند.