بیش از 5سال از آبگیری سد گتوند می‌گذرد اما هنوز معضل شوری آب این سد کشاورزی خوزستان را تهدید می‌کند. این مطالبه‌ای است که با روی کار آمدن دولت یازدهم در دستور کار قرار گرفت.
به گزارش به نقل از همشهری، آنطور که ایرنا گزارش داده است، تاکنون 2راهکار ازجمله مدیریت مصرف و انتقال آب به حوضچه‌های تبخیری به‌عنوان بهترین گزینه مدنظر قرار گرفته که البته این دو راهکار هم نتوانسته تأیید استادان محیط‌زیست را کسب کند.با وجود این، بنا به اعلام ایرنا، چند روزی است خبری مبنی بر اینکه کار اجرایی سد گتوند در سکوت کامل خبری آغاز شده در فضای مجازی منتشر شده است. با وجود این، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌گوید تاکنون درخواستی مبنی بر آغاز طرح تعیین تکلیف سد گتوند به سازمان محیط‌زیست ارسال نشده و بعید است کار اجرایی آن آغاز شده باشد.
مسعود تجریشی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان محیط‌زیست با اعلام اینکه هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته گفت: پیش از آغاز هر اقدامی در مورد سد گتوند به‌عنوان یک پروژه ابتدا باید درخواست شروع کار به سازمان حفاظت محیط‌زیست ارسال تا نظر سازمان در مورد اجرا یا عدم‌اجرای آن لحاظ شود، مگر اینکه مدیریت بهره‌برداری از مخزن باشد که نیازی به ارسال به سازمان محیط‌زیست نیست.
وی تأکید کرد: اگر قرار باشد حوضچه‌های جدیدی ایجاد یا خط لوله جدیدی کشیده شود که بخواهد آب را انتقال دهد باید پیش از آغاز به سازمان محیط‌زیست ارسال شود اما تاکنون چنین چیزی ارسال نشده بنابراین بعید می‌دانم که اقدامی آغاز شده باشد.
تجریشی با تأکید براینکه فعلا هیچ برنامه‌ای برای اقدام مدیریتی و ساخت‌وساز به سازمان محیط‌زیست اعلام نکرده‌اند، یادآورشد: براساس قانون، هیچ طرح اجرایی قبل از گرفتن مجوز سازمان محیط‌زیست اجازه شروع ندارد، وزارت نیرو هم جزو وزارتخانه‌هایی نیست که پروژه‌ها را بدون اطلاع سازمان محیط‌زیست آغاز کند چون می‌داند که مشکل‌ساز خواهد شد، بنابراین هیچ اقدامی شروع نشده چون اگر هم بخواهد اقدامی شروع شود در سازمان برنامه و بودجه متوجه آن می‌شویم.
تجریشی افزود: فعلا سد گتوند بلاتکلیف است. وزارت نیرو باید یک گزینه را انتخاب می‌کرد و بعد مشاور می‌گرفت اما تا جایی که با مجری سد گتوند صحبت کردم، هنوز پاسخ مشخصی از لحاظ ادامه کار از سوی وزارت نیرو داده نشده است.
به گفته تجریشی، حدود 2سال پیش سازمان برنامه و بودجه، دانشگاه تهران را انتخاب کرد تا با دستگاه‌های اجرایی درخصوص تعیین تکلیف سد گتوند نشست داشته باشد بلکه به گزینه‌های مناسبی برسند و گزینه ارجح را به سازمان برنامه و بودجه ارائه دهند، مانند الگوی دریاچه ارومیه، اما سازوکار مشخصی تعیین نشد و شرایط مانند ارومیه ادامه پیدا نکرد تا به سرانجام برسد. تجریشی افزود: البته دانشگاه تهران می‌گوید ما کار خود را انجام و نتیجه را به سازمان برنامه و بودجه داده‌ایم و این سازمان هم گفته است که با وزارت نیرو نشست داشته باشید.
افتخار صنعت سدسازی یا بلای کشاورزی
به گزارش همشهری، سد گتوندعلیا واقع در 10 کیلومتری شمال شرقی شهر گتوند در استان خوزستان که عملیات اجرایی آن در سال 76شروع شد و در دولت دهم به بهره‌برداری رسید نمونه‌ای از مدیریت نادرست منابع آب کشور است که به بحران آب در کشور دامن زده است؛ سدی که با وجود همه مخالفت‌ها وانتقادهای صاحبنظران و کارشناسان دلسوز حوزه آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست با 25هزار میلیارد ریال هزینه احداث شد.
همزمان با آغاز عملیات اجرایی این سازه فاجعه آفرین، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران هدف از احداث سد گتوند را ازیک سو افزایش ظرفیت انرژی کشور با تولید 4250گیگاوات ساعت انرژی برقابی و از سوی دیگر، کنترل و ذخیره آب‌های روان به میزان 4.5میلیارد مترمکعب با هدف کنترل سیلاب‌های مخرب فصلی کارون، ایجاد زمینه‌های مختلف اشتغال‌زایی و فراهم ساختن رونق اقتصادی منطقه به‌ویژه تأمین آب اراضی پایین دست برای کشاورزی و توسعه زمین‌های زیرکشت اعلام کرد.
اما مردادماه سال 90و 10روز بعد از نخستین مرحله آبگیری این سازه، دیوار حایل سد(بدنه سد)ی که از آن به‌عنوان افتخار صنعت سدسازی یاد می‌شد 120سانتی‌متر نشست کرد. اما عمق فاجعه پس از مرحله سوم آبگیری سد در اسفندماه 90با افزایش میزان شوری آب و تنزل چشمگیر کیفیت آب کارون به‌دلیل ساخت مخزن سد روی گنبدهای نمکی(سازند نمکی گچساران) آشکار شد تا آنجا که همان زمان رئیس نظام صنفی کشاورزان خوزستان و رئیس مجمع ملی تشکل‌های کشاورزان ایران اعلام کرد که بیش از 90کشاورز و 6واحد از شرکت‌های کشت و صنعت نیشکر از شوری آب شکایت کرده‌اند. اکنون آب شور سد گتوند معیشت 85هزار کشاورز و 370هزار هکتار از اراضی کشاورزی خوزستان از پایین دست دشت سد گتوند تا آبادان را تهدید می‌کند.
آب سد گتوند چندبرابر شورتر از آب دریا
بنا به اعلام مهدی زارعی، عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز و مشاور مطالعات زیست‌محیطی مخزن سد گتوند تا تیرماه امسال حدود 21میلیون تن نمک از سازند گچساران وارد مخزن این سد شده است. وی با اعلام اینکه شوری آب سطح مخزن حدود 1300میکروزیمنس است اما درعمق به 130هزار میکروزیمنس می‌رسد که به آن شورابه می‌گویند، گفت: شوری شورابه چند برابر شوری آب دریاست.
