روزنامه هفت صبح - علی هادی زاده: رقابت شرکت های ارائه دهنده اینترنت شروع شده است. رقابتی تازه و پرابهام که براساس تعرفه های اعلام شده توسط سازمان تنظیمات مقررات رادیویی قرار است با عبارت «مصرف منصفانه»، کم انصاف به این شرکت ها برگردد. ولی هنوز یک هفته از اعلام این تعرفه ها نگذشته است که بسیاری از شرکت ها از ضعف های آن سوءاستفاده کرده و بسته های اینترنتی خاصی را به مشتری عرضه کرده اند. بسته هایی که بعضا قیمت بسیار بالا و یا پایینی داشته و باعث می شوند مخاطب به شرکت مربوطه شک کند.
نکته مبهم اصلی ماجرا این است که این شرکت ها به شما نمی گویند فرمول محاسبه ترافیک داخلی و خارجی شان چگونه است و ممکن است هنوز به وسط ماه نرسیده به شما اعلام کنند حجمتان ته کشیده است. وزیر ارتباطات هم دوباره به میدان آمده و قول داده تا به این آشفته بازار سر و سامان بخشد. به همین بهانه به سراغ چهار شرکت بزرگ ارائه دهنده خدمات اینترنتی رفتیم تا ببینیم هرکدام چگونه با تعرفه های اعلام شده مهره های خود را چیده اند و چگونه می خواهند مخاطب را به سمت خود بکشند.
مصرف منصفانه چیست؟
در گذشته مخابرات و تعدادی از اپراتورها به دو صورت حجمی و نامحدود به کاربران سرویس می دادند، اما به مرور سرویس نامحدود را از بسته های خود حذف کرده و کاربران را با انواع روش های تشویقی، مجبور به استفاده از بسته های حجمی کردند. از همین جهت اعلام نرخ های جدید به نوعی برگشت به گذشته است اما با روش جدید و نامی جدید. بسیاری از سرویس دهندگان اینترنت در دنیا از قانون «Fair Usage Policy» یا همان «مصرف منصفانه» استفاده می کنند تا مطمئن شوند کاربران در استفاده از ترافیک و پهنای باند عدالت را برقرار می کنند، چرا که در صورت استفاده بیش از حد تعدادی کاربر از پهنای باند، ممکن است کیفیت سرویس دیگر کاربران با افت شدیدی رو به رو شود.
اما مشکلی که ایجاد می شود این است که مصرف منصفانه تعریف ثابتی ندارد و در هر جا ممکن است معنی متفاوتی برای آن به کار رود. از طرف دیگر این موضوع وقتی حادتر می شود که این سیاست مصرف منصفانه واقعا منصفانه پیاده سازی نشود و از نظر فنی به شکلی اجرا شود که نه تنها سرعت و کیفیت دسترسی کاربران خورنده پهنای باند را هدف بگیرد، بلکه بسیاری از کاربران عادی با الگوهای مصرف رایج را هم تحت تاثیر قرار داده و باعث نارضایتی بسیاری از این افراد شود. به همین خاطر شرکت های زیرساخت کشورها محدودیت ها و تعرفه های خاصی را اعلام می کنند تا شرکت های خصوصی براساس آنها بتوانند وارد رقابت با یکدیگر شده و با سیاست های مختلف نظر شما را جلب کنند.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران نیز به تازگی این محدودیت ها و تعرفه های خاص را اعلام کرده است و هنوز مهر آن خشک نشده شرکت های خصوصی رقابت خود را آغاز کرده اند. تنش این رقابت در همین یک هفته گذشته به حدی رسید که صدای کاربران درآمد. رقابت اصلی این شرکت ها نه بر سر سرعت بود و نه براساس قیمت. در حقیقت رقابت فقط بر سر میزان محدوده مصرف منصفانه بود. در یک بازه قیمتی، شرکتی 50 گیگ اعلام کرده و شرکت دیگری با 20 گیگ بسته خود را می فروخت.
مشکل اصلی اینجا بود که تعدادی از این شرکت ها اصلا به شما نمی گفتند از این میزان حجم چه میزان ترافیک داخلی حساب شده و چه میزان ترافیک خارجی. به خاطر همین دوباره وزیر ارتباطات وارد میدان شد و گفت اگر جداول منتشر شده توسط شرکتی بخواهد هزینه های مشترک نهایی را افزایش دهد و باعث گران شدن سرویس های ثابت شده باشد، از طرف سازمان تنظیم مقررات رادیویی (رگولاتوری) مردود شناخته خواهدشد و موضوع پیگیری و اصلاح خواهدشد. برای بررسی بیشتر ما به سراغ شرکت های اینترنتی مختلف رفتیم تا ببینیم کدامیک با شما بیشتر راه آمده و کدامیک با ابهام کار خود را جلو می برند.
شرکت مخابرات
شرکت مخابرات به عنوان شرکتی که در بیشتر مواقع در رقابت با شرکت های خصوصی با توجه به حجم و قیمت، پیشنهادهای بهتری می داد، این بار با توجه به تعرفه های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، کمی بیشتر احتیاط کرده و بسته های معمولی به شما پیشنهاد می دهد. طبق جدول این شرکت، برای اینترنت 512 کیلوبایتی تنها 14 گیگ اینترنت براساس مصرف منصفانه در نظر گرفته شده است و قیمت آن همان 12 هزار و 500 تومانی اعلام شده است که سازمان مقررات رادیویی تعیین کرده بود. برای اینترنت یک مگابیتی میزان حجم به 23 گگیابایت رسیده است. اینترنت دو مگابیتی مخابرات هم 30 گیگابایت حجم در اختیار شما قرار می دهد. اینترنت سه مگابیتی به صورت معمول توسط شرکت های عرضه کننده اینترنت ارائه نمی شود ولی مخابرات برای اینکه تمام و کمال به جدول اعلامی توسط سازمان رگولاتوری پایبند باشد این سرعت را نیز با حجم 42 گیگابایت عرضه می کند.
همچنین مخابرات برای سرعت چهار مگابیتی هم حجمی حدود 57 گیگابایت را به شما عرضه کرده و برای سرعت هشت و 16 میگابیتی به ترتیب حدود 96 گیگابایت و 130 گیگابایت اینترنت به شما می دهد. شرکت مخابرات در کنار قرارداد ماهانه یک قرارداد سالانه نیز تهیه کرده است که قیمت هایش بیشتر به نفع شما خواهدبود. مثلا برای اینترنت 512 رقمی به میزان 150 هزار تومان طلب کرده و در عوض حجم اینترنت شما در ماه را از 14 به 17 گیگابایت افزایش خواهدداد. برای اینترنت دو مگ این عدد به 300 هزار تومان و برای اینترنت 16 مگابیت این عدد به 960 هزار تومان برای 210 گیگابایت می رسد.
های وب
شرکت های وب که بعد از خرید پارس آنلاین به نظر می رسد تصمیم دارد به صورت جدی وارد میدان رقابت شود، به سرعت قیمت های خود را تغییر داده و سعی کرده بیشتر دل مشتریان خود را به دست بیاورد. این شرکت نیز مانند شرکت مخابرات تمام قیمت های خود را براساس جدول سازمان رگولاتوری تعیین کرده است. برای سرویس 512 کیلوبایتی یک ماهه، این شرکت حجمی هشت گیگی در اختیار شما می گذارد. برای اینترنت یک مگابیتی میزان حجم دریافتی به 14 گیگابایت می رسد. سرویس دو مگابیتی که معمولا بین خانواده ها محبوبیت زیادی دارد با 20 گیگابایت مصرف منصفانه عرضه شده است.
برای سرویس سه مگابیتی، هم 32 گیگابایت ترافیک در نظر گرفته شده است. در سرویس با سرعت چهار مگابایت میزان حجمی که در اختیار شما قرار می گیرد 40 گیگابایت است. همچنین های وب در سرعت هشت و 16 مگابیت به ترتیب حجمی حدود 60 و 120 گیگابایت در اختیار شما می گذارد. های وب با توجه به تعرفه یک ابتکار هم به خرج داده و تعدادی بسته بیشتر از یک ماه معرفی کرده است. یعنی سه بسته سه ماهه با سرعت های چهار، هشت و 16 مگابیتی و قیمت های 40، 50 و 80 هزار تومان. این شرکت فقط در بسته های دو ساله خود شبیه مخابرات عمل کرده است. مثلا اگر بسته دو ساله با سرعت دو مگابیت را بخرید می توانید مانند بسته شرکت مخابرات با پرداخت 25 هزار تومان به صورت ماهانه از 30 گیگابایت در ماه بهره ببرید.
آسیاتک
شرکت آسیاتک برخلاف دو شرکت های وب و مخابرات بسته های هیجان انگیزتری معرفی کرده است. این شرکت برا بسته های ماهانه خود تمام و مال به جدول تعرفه های رگولاتوری پایبند بوده و فقط بسته با سرعت سه مگابیتی را عرضه نکرده است. طبق جدول این شرکت برای سرعت 512 کیلوبایتی حجمی حدود 20 گیگابایت می رسد و برای سرعت دو مگابیت می توانید تا 50 گیگابایت ماهانه از اینترنت استفاده کنید. برای سرعت چهار مگابیتی می توانید از 100 گیگابایت اینترنت بهره ببرید. تفاوت فاحش آسیاتک با دو شرکت های وب و مخابرات در بسته های هشت مگابیتی و 16 مگابیتی بسیار مشهود است.
در سرعت هشت مگابیتی این شرکت به جای 60 یا 96 گیگابایت به شما 150 گیگ اینترنت می دهد. در سرعت 16 نیز به طرز اعجاب آوری به جای 120 یا 130 گیگابایت، حدود 300 گیگابایت اینترنت در اختیار شما می گذارد. همه هم با همان هزینه های ثابت اعلام شده توسط رگلاتوری. این شرکت در بسته های سه ماهه، شش ماهه و یک ساله خود میزان حجم را تغییر نداده و فقط قیمت های هر بسته را با کمی تخفیف در جدول مشاهده کرده است.
پیشگامان
پیشگامان از دیگر شرکت هایی است که در سایت های خود اعلام کرده کلیه تعرفه هایش را مطابق با مصوبه 266 سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (مصرف منصفانه) تعیین کرده است. ولی وقتی تعرفه های این شرکت را بررسی کردیم تقریبا هیچ اثری از عددها و قیمت های اعلام شده سازمان رگولاتوری ندیدیم. در حقیقت نوع سرعت و تعرفه ها در سایت این شرکت به گونه ای تنظیم شده است که مخاطب کاملا گیج شده و نمی داند با چه چیزی مواجه خواهدشد. در قسمت اینترنت غیرحجمی این سایت که اصلا مصوبه 266 در نظر گرفته نشده است. مثلا اینترنت با سرعت دو مگابیت که باید قیمتی 25 هزار تومانی و یا کمتر داشته باشد، 35 هزار تومان اعلام شده و شامل 45 گیگ اینترنت با تفکیک 15 گیگ بین الملل و 30 گیگ داخلی می شود.
در بسته های ویژه این شرکت نیز اثری از مصوبه 266 نیست. مثلا سرعت 512 با حجم چهار گیگابایت اینترنت از شما 15 هزار تومان طلب می کند. دیگر سرعت های این شرکت نیز بسیار مبهم طراحی شده اند. در حقیقت طبقه بندی سرعت های این شرکت به این صورت است: دسته یک تا چهار مگابیتی، دسته دو تا شش گیگابایتی، دسته چهار تا 10 مگابیتی و دسته هشت تا 16 مگابیتی. این بسته ها به گونه ای معرفی شده اند که در سه تای آنها شما می توانید سرعت چهار مگ را تجربه کنید و در هیچ کدام تضمینی برای تجربه کردن این سرعت نیست. با توجه به این بازه سرعتی، پیشگامان بسته هایی معرفی کرده است که در مقایسه با شرکت های دیگر اصلا به صرفه نیستند. مثلا چهار گیگابایت حجم با قیمت 17 هزار تومان برای بسته ای با سرعت یک تا چهار مگابیت.