نقد و بررسی فیلم ۳-Iron (خانه خالی)

0 کارگردان : Ki-duk Kim نویسنده : Ki-duk Kim بازیگران : Seung-yeon Lee, Hee Jae, Hyuk-ho Kwon خلاصه داستان : یک مرد جوان تنها وارد خانه خالی افرادی که در مسافرت هستند، می‌شود و مدتی را در آنجا زندگی می‌کند، بدون اینکه چیزی بدزدد. کار او همین است، تا اینکه وارد خانه‌ای می‌شود، و زنی را در آنجا می‌یابد که بشدت از شوهرش کتک خورده است.

گزیده نظرات منتقدین

دیوید استریت ؛ Christian Science Monitor امتیاز 100 از 100

آرام، رازآلود، بعضا خشن، بسیار نزدیک به غایت فیلم‌سازی.

کوین تامس ؛ Los Angles Times امتیاز 90 از 100

متناوباً شوخ طبع، سوزان، حساس و در عین حال بی نهایت خلاق و غیر قابل پیش بینی

اریک کمپوس ؛ Film Threat امتیاز 80 از 100

یک فیلم عاشقانه بدون دیالوگ های معمول که تاثیر بسیار بیشتری از هم سبک های خود دارد.

درک الی ؛ Variety امتیاز 80 از 100

یک داستان عاشقانه نامتعارف، بدون کمترین دیالوگ بین شخصیت های اصلی.

اسکات توبایس ؛ The A.V Club امتیاز 80 از 100

«خانه خالی»(3-Iron) تاثیرگذاری خود را مدیون پیگیری مداوم شخصیت های اصلی در طی داستان است. کارگردان اثر با آگاهی کامل از کار خود، یک داستان عاشقانه ساده را تبدیل به چیزی متفاوت می کند، شبیه به داستان اشباح.

دانا استیونز، The New York Times امتیاز 80 از 100

«خانه خالی»(3-Iron) خلاقیت وصف نشدنی و موذیانه کارگردان خود را به صورت جذابی به تصویر می کشد.

اد پارک ؛ Village Voice امتیاز 70 از 100

«خانه خالی»(3-Iron) که بعضا با صحنه های کمدی همراه می شود، چیز زیاد تری از فیلم های شبیه به خود ندارد اما به هر حال در کمترین صورت ارزش تماشا دارد.

کن فاکس ؛ TV Guide Magazine امتیاز 70 از 100

چرخشی که فیلم در پرده آخر دارد شبیه به اتفاقات ماورالطبیعه می ماند و بسیار غیر قابل انتظار است و یکی از دلایل اصلی که آقای « کیم کی دوک» را در بین بهترین کارگردانان کره ای طبقه بندی می کنیم به خاطر همین مسائل است.

مجله Hollywood Reporter امتیاز 60 از 100

نتیجه کار حتی برای فیلمی که متعلق به سینما معناگرا هست نیز چندان جالب و باب طبع نیست.

اسکات فاندس ؛ L.A. Weekly امتیاز 30 از 100

«خانه خالی»(3-Iron) به حدی غیر قابل باوری برای بینندگان دافعه دارد.

هشدار! این متن ممکن است داستان فیلم را لو دهد.

به لحاظ معنایی غیر ممکن است که بخواهیم بدون لو دادن بخشی از داستان یا محتوای فیلم نقدی معنادار بنویسیم. اگرچه اما از آن جایی که خانه خالی را نمی توان فیلمی بر محور داستان در نظر گرفت، نمی شود گفت که متن پیش رو تا چه حد از فیلم را لو می دهد و این کاملاً بستگی به نظر بیننده ها و تجربه شخصی آن ها دارد. به عقیده شخصی من میزان لو رفتن داستان در متن پیش رو زیاد نیست اما من این اخطار را در ابتدای متن قرار داده ام چرا که قرار است درباره شروع، میانه و پایان داستان صحبت کنم. پاراگراف ششم جایی است که بیشترین میزان لو رفتن داستان در آن وجود دارد.

معمولاً کم تر پیش می آید که از فیلمی با عنوان «فراموش نشدنی» یاد کنم چرا که فکر می کنم این اصطلاح کمی اغراق آمیز است و بیش از حد استفاده می شود. برای من، فیلم فراموش نشدنی اثری است که ساعت ها یا حتی روز ها پس از دیدنش با بیننده باقی میماند و از فکر وی خارج نمی شود و بیننده هر از چند گاهی مجبور است تا به اثری که دیده فکر بکند. یک فیلم خوب همیشه فراموش نشدنی نیست و یک فیلم فراموش نشدنی هم لزوماً فیلم خوبی نیست اما معمولاً گونه ای از ارتباط بین این دو مورد برقرار است. این مسئله دقیقا برای فیلم «خانه خالی»(3-Iron)، آخرین اثر آقای «کیم کی دوک»، کارگردان کره ای و مطرح این روز برقرار است( فیلم آخر او یعنی «بهار تابستان پاییز زمستان و ... بهار»(Spring Summer Fall Winter…and Spring) سال گذشته در بین 10 فیلم برتر و محبوب من برای سال بود). این فیلم مبهم و در بعضی مواقع دیوانه کننده، توانایی این را دارد که هر بیننده ای را درگیر خود کند و برای مدت ها در ذهن او باقی بماند.

آقای «کیم کی دوک» داستان خود را با کمترین تعداد دیالوگ ممکن بیان می کند. در حقیقت، در بعضی مواقع در فیلم برای مدت زمان طولانی هیچ کس صحبتی نمی کند. دو شخصیت اصلی فیلم، «تائه-سوک»(با بازی جائه هی) و «سون هیوا»(با بازی لی سونگ یئون) در طول فیلم تقریبا بدون دیالوگ هستند و اکثراً سکوت کرده اند. «تائه سوک» هیچ وقت صحبت نمی کند و «سون هیوا» نیز در اواخر فیلم چند دیالوگ کوتاه بیان می کند. با حذف کردن دیالوگ، «کیم کی دوک» بازیگران خود را وادار می‌کند تا در سطحی بالاتر از دیالوگ کلامی تعامل کنند و این مسئله باعث بروز شدید تر احساسات آن ها می شود. هر بخش کوچکی از زبان بدن و هر حالت چهره معنی بیشتری پیدا می کند. این دو به خوبی با یکدیگر ارتباط پیدا می کنند و به لغات و واژگان برای این امر نیازی ندارند.

«خانه خالی»(3-Iron) یک داستان عاشقانه بسیار کمیاب و غیر متعارف است. شروع فیلم با معرفی «تائه سوک» به ما، یک فرد تنها و پرسه زن، بدون شغل و محلی برای زندگی آغاز می‌شود. او هر روز در محله های مختلف منتظر می ماند تا خانواده ای، خانه ای را ترک کنند و بعد از اینکه مدت زمان مشخصی تمام شد، او که تصور می کند این خانه ها برای مدتی بدون ساکن خواهند بود، خود را برای اقامت به خانه دعوت کرده و در آن جا مستقر می شود تا خانواده ای که به مسافرت رفته اند بازگردند.«تائه سوک» هیچ وقت به چیزی صدمه نمی زند یا چیزی را نمی‌دزدد. در عوض حتی او با آب دادن به گیاهان، شستن لباس هایشان یا تعمیر کردن هر چیزی که خراب شده یا شکسته است( مثل یک ساعت و یا سینک ظرفشویی)، از مهمان نوازی صاحب خانه قدردانی می کند. تا زمانی که آن ها برگردند، او خانه را ترک کرده است و احتمالاً صاحب خانه هیچ وقت متوجه این نشود که خلوت‌شان مورد تعرض قرار گرفته است.

در نهایت، با در نظر گرفتن ذات خطرناک و نا امن راهی که «تائه سوک» برای تهیه مسکن در پیش گرفته است، وی خطایی مرتکب شده و وارد خانه ای می شود که خالی از سکنه نیست. «سون هیوا» که یک مدل است، توسط شوهر ظالم خود به دلیل بدرفتاری با زخم های زیادی بر روی صورت و بدن خود مواجه است و در گوشه ای از اتاق پشتی پناه گرفته است. در ابتدا او از ورود «تائه سوک» نگران می شود اما وقتی که متوجه می شود او قصد صدمه زدن به وی را ندارد، شروع به مشاهده رفتار او می کند. وقتی که سون هیوا می خواهد تائه سوک را متوجه حضور خود کند، با صحنه ای عجیب و دردناک مواجه می شود؛ تائه سوک در حال خود*رضایی با عکس با عکس‌های «سون هیوا» است. «تائه سوک» پس از این ماجرا از خانه فرار می کند اما دوباره به سوی این خانه کشیده می شود. او سپس مجبور به مقابله با شوهر ظالم «سون هیوا» به وسیله یک چوب و سه توپ گلف می شود و دوباره فرار می کند اما این دفعه «سون هیوا» نیز وی را همراهی می کند. با یکدیگر آن ها عادت «تائه سوک» یعنی پیدا کردن خانه های خالی از سکنه برای گذران زندگی را ادامه می دهند.

«خانه خالی» به صورت واضحی به سه بخش مجزا تقسیم شده است. در بخش اول، «تائه سوک» تنها است. در این برش از داستان ما با این شخصیت عجیب که شبیه به انسان های بی ارزش به نظر می رسد اما در واقع بسیار متشخص است آشنا می شویم. در بخش دوم رابطه احساسی بین «تائه سوک» و «سون هیوا»، دو انسانی که می توانند روح یکدیگر را تسکین دهند، بسط پیدا می کند. از لحظه ای که این شخصیت ها با یکدیگر آشنا می شوند محکوم به عاشق شدن هستند. عدم تمایل آن ها به صحبت کردن تنها چیزی نیست که با یکدیگر اشتراک دارند. سپس به پرده سوم فیلم می رسیم، جایی که اکثر بحث ها و نظراتی که درباره «خانه خالی»(3-Iron) مطرح می شود با محوریت آن است.

تقریبا برای اکثر 30 دقیقه پایانی فیلم، عشاق از یکدیگر جدا هستند. «سون هیوا» به همراه همسر خود که سطح حسودی اش به میزان خطرناکی بالا رفته است در خانه است و « تائه سوک» نیز در زندان به سر می برد. در نهایت نیز، در پایانی که بسیار احساسی است، عشاق دوباره به یکدیگر می رسند اما «سون هیوا» تنها شخصی است که می تواند «تائه سوک» را ببیند. دیگر افراد حضور وی را حس می کنند اما نمی‌توانند او را ببینند. این مسئله باعث می شود که نه تنها بخش آخر، بلکه کل فیلم با یک سوال بزرگ یعنی واقعی بودن مواجه شود( و آقای «کیم کی دوک» نیز با قرار دادن جمله ای در پایان فیلم با این مضمون که تشخیص واقعیت از رویا سخت است به تمام این مسائل دامن می زند). یکی از توضیحاتی که پیرامون این مسئله عنوان می شود این است که زمانی که «تائه سوک» در زندان سپری می کند باعث شده تا او به سطح بالاتری از هشیاری برسد که به او این امکان را می دهد که هر زمان که خواست به میل خودش شکل فیزیکی بگیرد. اما این تنها برداشت منطقی کل این داستان نیست. فضای رویاگونه فیلم به ما این امکان را می دهد که این گونه برداشت کنیم که یکی از شخصیت های اصلی غیر واقعی است و تصویر نهایی فیلم( که شخصیت های اصلی به گونه‌ای ایستاده اند که شبیه به حرف او به نظر می‌رسد) این امکان را محتمل می کند که «تائه سوک» بخشی از قابلیت های خود را به «سون هیوا» داده است تا او نیز بتواند به وجود روح وار «تائه سوک» ملحق شود. احتمالاً برخی از دیدن پرده نهایی «خانه خالی»(3-Iron) حیرت زده خواهند شد. در حالی که فکر نمی کنم تمام تلاش های این فیلم جالب هستند( به شخصه ترجیح می‌دادم بیشتر بر روی ارتباط غیر کلامی شخصیت‌های اصلی تمرکز می شد) اما به هر حال از میزان احتمالاتی که فیلم ارائه می‌کند، میزان تلاشی که برای ندادن یک جواب مشخص و احتمال داشتن برداشت های مختلف می کند قدردانی می کنم( دیدن دوباره فیلم احتمالا به درک بهتر پرده پایانی آن کمک شایانی خواهد کرد).

بخش های مختلف فیلم به خوبی با یکدیگر ترکیب می شوند، البته به لحاظ جالب بودن به خوبی «بهار تابستان پاییز زمستان و ... بهار»(Spring Summer Fall Winter…and Spring) نمی‌رسد. این مسئله تعجب برانگیز نیست چرا که «خانه خالی»(3-Iron) علی رغم اینکه فی نفسه همانند «بهار تابستان پاییز زمستان و ... بهار»(Spring Summer Fall Winter…and Spring) فیلم معنوی ای است، اما به آن اندازه خیالی نیست. صحنه هایی که به لحاظ غنای بصری ارضا کننده باشند کم و بیش در فیلم موجود هستند اما دوربین فیلم بیشتر وقت خود را بر روی رابطه بین «تائه سوک» و «سون هیوا» متمرکز کرده است.

بر طبق صحبت‌هایی که آقای «کیم کی دوک» با رسانه ها کرده است، عنوان فیلم دو معنی مختلف دارد. به لحاظ معنی ظاهری و تحت اللفظی، اشاره به باشگاه گلفی دارد که در بخش‌های مختلف فیلم دیده می شوند. همچنین، از آن جایی که Iron-3 معمولاً نادیده گرفته می‌شود، یک رابطه نمادگونه با شخصیت های اصلی داستان که از دنیای واقعی کنار گذاشته شده اند یا به نوعی نادیده گرفته می شوند دارد. کسانی که از فیلم انتظار یک اثر درباره گلف یا ورزش های سنتی دارند با شگفتی بزرگی رو به رو خواهند شد، شگفتی ای که خوشبختانه رضایت بخش خواهد بود( البته به شخصه باور دارم کسانی که انتظار یک فیلم سرراست از «خانه خالی»(3-Iron) دارند بعد از مدت زمان کوتاهی سالن را ترک خواهند کرد). من همیشه خود را به عنوان فردی دید ام که داستان گویی قدیمی و المان های آن را به ویژگی های بصری کار ارجحیت می دهد. «خانه خالی»(3-Iron) چنان تاثیر عمیقی بر روی من گذاشت که تصمیم گرفتم حداقل برای یک فیلم دیگر این تعصب را کنار بگذارم.

توضیحات:

ترجمه نام فیلم در زبان کره‌ای «خانه خالی» است، ضمن اینکه اشاره به نوعی چوب گلف هم دارد، که به عنوان موتیف در همه جای فیلم هم حضور دارد.

اختصاصی نقدفارسی

مترجم: امید بصیری

//