انسان در طول 24 ساعت شبانهروز دو وضعیت بیشتر ندارد: یا خواب است یا بیدار! اما حقیقت این است که خواب یک وضعیت صفر-یا-صد نیست. در حالی که خود شما خواب هستید بخشی از مغزتان میتواند بیدار بماند، و بخشی از مغز شما میتواند خواب باشد در حالی که شما بیدار هستید. حالت دوم میتواند در قالب ریزخواب اتفاق بیفتد.
ریزخواب رویدادی از جنس ناهوشیاری است که چند ثانیه طول میکشد و اغلب در مغزی اتفاق میافتد که مشغول وظایف یکنواخت و کسلکنندهای مثل رانندگی، گوش کردن به یک سخنرانی، یا تماشای یک فیلم است. گاهی شما متوجه رخ دادن آن میشوید: حرکت چانه که رها میشود، بیدارتان میکند. اما اغلب متوجه آن نمیشوید.
در یک پژوهش به سال 2014، دانشمندان از مشارکتکنندگان خواستند که برای کمتر از یک ساعت هدفی متحرک را به وسیله دسته بازی در مسیری تصادفی روی نمایشگر رایانه دنبال کنند. این توجه پیوسته به تعداد زیادی ریزخواب منجر شد: مشارکتکنندگان به طول میانگین 79 ریزخواب را تجربه کردند که تا حداکثر 6 ثانیه طول کشیدند.
در پژوهشهایی مانند این، افراد معمولا خیال میکنند که کل مدت آزمایش را بیدار بودهاند. شاید علتش این باشد که در زمان وقوع یک ریزخواب، همه مغز انسان هشیاری خود را از دست نمیدهد. اکثر ریزخوابها در یک منطقه مغز رخ میدهند یا حتی فقط در چند یاخته عصبی.
همانطور که انتظار میرود وقوع ریزخوابها در خلال هر وظیفهای با کاهش کارایی همراه است. به همین دلیل هم رانندگی یا کار با ماشینهای سنگین در زمانهایی که نیاز به خواب دارید، بسیار خطرناک است.