زندگی در کشور استونی چگونه است

در این ویدیو کشور استونی (Estonia) را از نظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مورد بررسی قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

جمهوری اِستونی (به استونیایی: Eesti) کشوری در منطقه بالتیک در شمال اروپا است. این کشور از غرب به دریای بالتیک و از شمال بهخلیج فنلاند می‌رسد و مرز شرقی آن با روسیه و مرز جنوبی آن با لتونی مشترک است. جمعیت آن 1٬315٬944 نفر و پایتخت آن تالیناست. واحد پول این کشور یورو و تنها زبان رسمی این کشور استونیایی بسیار به زبان فنلاندی نزدیک است. این زبان برخلاف اکثریت زبان‌های قاره اروپا که از ریشه هندواروپایی هستند جزو زبان‌های خانواده اورالی است. استونی از کم‌جمعیت‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا است.

69 درصد از مردم این کشور از تبار استونیایی و حدود 25 درصد روس‌تبارند. استونی یکی از بی‌دین‌ترین مردمان جهان را دارد و بیش از 70 درصد از مردم این کشور اعلام کرده‌اند که به هیچ‌یک از ادیان باور ندارند. نظرسنجی سال 2005 اروپایی نشان داد که تنها 166 درصد از استونیایی‌ها به خدا باور دارند که این پایین‌ترین درصد در میان کشورهای اتحادیه اروپا است. استونی از سوی نهادهای مالی جهان به عنوان کشوری با اقتصاد پیشرفته رده‌بندی شده‌است و سازمان ملل نیز استونی را در رده کشورهای دارای شاخص توسعه انسانی بسیار بالا قرار می‌دهد. استونی از نظر آزادی مطبوعات، آزادی اقتصادی، آزادی سیاسی و آموزش در سطوح بالای جهانی قرار دارد. استونی در زمان شوروی نیز در میان جمهوری‌های آن اتحادیه بالاترین سرانه تولید ناخالص را داشت.

در درازای چند سده اخیر، کشورهای گوناگون از جمله دانمارک، سوئد، لهستان، روسیه هرکدام برای مدتی بر این کشور مسلط بودند اما پس از شکست روسیه تزاری در جنگ جهانی اول و انقلاب بلشویکی در روسیه، استونی توانست استقلال خود را از روسیه به دست آورد. جمهوری مستقل استونی تا سال 1940 دوام یافت اما براساس توافق پنهانی جوزف استالین با آدولف هیتلر برای تقسیم بخش‌هایی از اروپا، به اشغال نیروهای شوروی درآمد و پس از آغاز جنگ بین شوروی و آلمان در سال 19411، توسط نیروهای آلمانی اشغال شد. شکست آلمان در جنگ دوم به تسلط مجدد شوروی منجر شد که تا فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991 و اعلام استقلال جمهوری استونی ادامه یافت.

استونی در سال 2004 به اتحادیه اروپا پیوست و به عضویت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – پذیرفته شد. کشور استونی آزادترین شبکه اینترنتی دنیا را دارد.

تاریخ

گفته شده‌است که نام استونی از یک قوم باستانی به نام آئستی (Aesti) گرفته شده‌است. وایکینگ‌ها از سده هفدهم در سواحل استونی مستقر شدند. در سال 1202 استونی در اختیار یکی از گروه‌های شوالیه‌ای مذهبی به نام برادران شمشیر قرار گرفت که مردم استونی را به زور شمشیر مسیحی کردند.

قسمت جنوبی استونی به همراه لتونی امروزی زیر سلطه این گروه باقی‌ماند اما قسمت شمالی در بهار 1224 جزئی از قلمرو پادشاهدانمارک شد ولی در سال 13466 فرمانروایی این قسمت نیز به گروه «برادران شمشیر» واگذار شد.

در این زمان به‌جز شهر «رِوال» (تالین امروزی) که پایتخت بود، ده‌ها دژ نیز در استونی ساخته شد که در کنار آن‌ها به مرور شهرهایی شکل گرفتند. این شهرها به اتحادیه بازرگانی هانزا پیوسته بودند و ساکنان آن‌ها نیز بیشتر از اهالی مناطق شمالی امپراتوری آلمان بودند.

دوره معاصر

زمانی که کمونیست‌ها قدرت را در روسیه به دست گرفتند (1917) استونی جدا شد ولی اشغال آلمانی‌ها و دو جمله از سوی روسیه استقلال را تا 1919 به تعویق انداخت. در 1934 دیکتاتوری جایگزین دموکراسی ضعیف استونی گردید. پیمان عدم تعرض (1939) بین هیتلر و استالین استونی را به شوروی واگذاشت.

بزودی در ژوئن 1940، روسیه به بهانهٔ تحریکات دولت وقت استونی علیه نیروهای روسی مقیم، خواستار افزایش تعداد این نیروها در خاک استونی و تغییر دولت آن شد. در این دوره با پیشروی نظامی نیروهای آلمان نازی در جبهه‌های اروپای غربی، استالین به منظور تقویت مرزهای غربی، تصمیم به الحاق سه کشور بالتیک به شوروی گرفت، بویژه که واکنشی از ناحیهٔ انگلستان یا فرانسه انتظار نمی‌رفت و ضمناً اپوزیسیون چپ داخلی نیز به دلیل بحران فزاینده اقتصادی، نفوذ و قدرت فراوان یافته بود. سرانجام استونی تسلیم تهدیدات شوروی شده و در 21 ژوئن 1940 با حضور و نظارت نمایندگان اعزامی از مسکو، یک «دولت خلقی» با اعضایی کاملاً وابسته به شوروی، زمام امور را در دست گرفت. یک ماه بعد در حالی‌که اعضای حزب کمونیست و طرفداران شوروی، مجلس استونی را نیز در اختیار داشتند، پارلمان رسماً تأسیس جمهوری سوسیالیستی استونی را اعلام و تقاضای الحاق به اتحاد جماهیر شوروی را نمود که البته در 6 اوت 1940 پذیرفته شد.

از 1941 تا 1944 استونی تحت اشغال آلمان نازی بود.

زمانی که سلطه شوروی دوباره تحمیل گشت (1945)، مهاجرت گسترده روس‌ها جایگزین 120٬000 استونیایی شد که کشته و یا بهسیبری تبعید شده بودند. در 1988 اصلاحات در شوروی به استونیایی‌های ملی‌گرا این فرصت را داد تا آشکارا فعالیت کنند. ملی‌گرایان در پارلمان این جمهوری به اکثریت دست یافتند و خودمختاری بیشتری کسب کردند و به دنبال کودتای نافرجام کمونیست‌های تندرو در مسکو (اوت 1991) استونی را از اتحاد شوروی خارج کردند. در سپتامبر 1991 شوروی استقلال استونی را به رسمیت شناخت.

روسیه بر این نکته اصرار دارد که ارتش اتحاد جماهیر شوروی سابق اروپا را از چنگ نازی‌ها آزاد کرد و رئیس جمهوری روسیه از درخواست کشورهای لتونی، لیتوانی و استونی برای عذرخواهی در مورد اقدام شوروی سابق در الحاق این کشورها خشمگین است.

دولت استونی آخرین یادبود تسلط پنجاه ساله شوروی بر این کشور را روز 27 آوریل 2007 از پایتخت برداشت. این اقدام با اعتراض روس‌تبارهای استونی روبرو شده است. تظاهرات خشونت بار آنها دستکم یک نفر کشته و حداقل 153 زخمی برجای گذاشت.

سیاست

نظام سیاسی استونی جمهوری پارلمانی است و رئیس جمهوری، که اختیارات اجرایی محدودی دارد، از سوی نمایندگان پارلمان برای دوره پنج ساله به این سمت برگزیده می‌شود.

پارلمان این کشور دارای یک مجلس با 101 نماینده‌است که با رای مستقیم مردم برای دوره‌های چهارساله به عضویت مجلس انتخاب می‌شوند. مجمع 106 نفره و رئیس جمهور با رأی تمامی افراد بالغ برای چهار سال انتخاب می‌شود. رئیس جمهور، نخست وزیر و شورای وزیرانی را انتصاب می‌کند که به مجمع پاسخگو هستند. احزاب عمده سیاسی عمده عبارت‌اند از: جبهه خلق سوسیال دموکرات، حزب لیبرال دموکرات، و حزب کمونیست.

توماس هندریک ایلوس در سپتامبر 2006 به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور انتخاب شد. ایلوس در انتخابات آن سال موفق به شکست دادن آرنولد روتل، رئیس جمهور پیشین شد. هرچند نقش رئیس جمهور در استونی عمدتاً تشریفاتی است، اما آقای ایلوس قول داده‌است از آن برای افزایش وجهه کشورش در سطح بین‌المللی استفاده کند.

کشور استونی بیش از 130 سرباز در چهارچوب نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت، آیساف در افغانستان داشت که در ولایت آشوب‌زده هلمند مستقر بودند.

با امضای توافقنامه‌ای میان آمریکا و جمهوری استونی، شهروندان استونیایی از اواخر سال 2008 میلادی می‌توانند بدون روادید به آمریکا سفر کنند.

جغرافیا

استونی 45٬227 کیلومتر مربع (17462 مایل مربع) وسعت دارد. استونی کوچک‌ترین و شمالی‌ترین کشور منطقه بالتیک بوده و از تعداد زیادی جزیره در ساحل جنوبی خلیج فنلاند تشکیل شده‌است. این کشور متشکل است از سرزمینی کم‌ارتفاع، که در جنوب شرق 3188 متر ارتفاع می‌یابد، و دو جزیره اصلی. 22 درصد آن را جنگل پوشانیده‌است و از چوب آن برای کاغذ و کبریت‌سازی استفاده می‌شود. استونی، از نظر منابع طبیعی فقیر می‌باشد.

در این کشور، دریاچه‌های فراوان و جنگل‌های متراکم زیادی، به چشم می‌خورد. استونی سه رودخانه اصلی دارد به نام‌های امایوگی، پارنو و ناروا.

آب‌وهوای این کشور معتدل و مرطوب با تابستان‌های ملایم و زمستان‌های سرد است.

استونی 561 کیلومتر مرز دارد و طول سواحل آن بسیار بیشتر از این یعنی 3794 کیلومتر است. در مرز شرقی استونی با روسیه، دریاچه پیپوس واقع شده و مرز شمالی را رودخانه ناروا تشکیل می‌دهد. استونی تنها در مرز جنوبی خود عارضه طبیعی مشخصی ندارد.

سطح کشور استونی کمابیش هموار است ولی در برخی سواحل آن زمین‌ها گاه با شیب زیادی از دریا بیرون آمده‌اند و در جنوب شرق کشور در پشت این سواحل نیز تپه‌زارها ادامه می‌یابند. بلندترین نقطه استونی یعنی سور مونامگی (به معنی کوه تخم‌مرغی بزرگ) که 3188 متر ارتفاع دارد نیز در این بخش از کشور واقع شده‌است.

در مناطق غربی و شمالی استونی صدها جزیره واقع شده که بیشتر آن‌ها غیرمسکونی هستند و از شماری از آنها در زمان شوروی به عنوان منطقه نظامی استفاده می‌شد. بزرگ‌ترین این جزایر ساره و هیو هستند که هر یک استان‌های جداگانه‌ای به‌شمار می‌آیند. از جزیره‌های کوچک‌تر مسکونی می‌توان به موهو، وورمسی، ویلساندی، آبروکا،کیهنو، و روهنو اشاره کرد.