دکتر زهره قربانی
زیبایی ظاهری ملاکی است که شاید لزوم رعایت جانب اعتدال در آن، از دیگر ملاکها ضروریتر باشد. ظاهر انسانها از گذشتههای دور تاکنون به دلایل مختلفی در تصمیمگیریهای ما، بهویژه در زمینۀ انتخاب همسر نقش داشته است. روانشناسان چند دلیل را برای توجیه توجه به ملاک زیبایی همسر ذکر کردهاند، که از مهمترین آنها میتوان به این موارد اشاره کرد.
افزایش احتمال بقای نسل
روانشناسان تکاملی عقیده دارند ویژگیهای ممتاز ظاهری معمولاً نشانه سلامت و شایستگی ژنتیکی در زمینههایی چون مقاومت در برابر بیماریها و قویتر بودن هستند و از جمله خصوصیاتی بهشمار میروند که نسل بعدی آن را به ارث خواهند برد. بر اساس این نظریه، وجود خصوصیاتی مانند داشتن اندام متناسب، پوست روشن و صاف، دندانهای سالم و … در طول تاریخ تکامل انسان نشاندهندۀ سلامت جسمانی وی بودهاند؛ بنابراین طبیعی است که افراد به سمت کسانی جذب شوند که ظاهرشان با این معیارها بیشتر تطابق دارد. از آنجایی که زنان نقش مهمتری را در تولیدمثل ایفا میکنند و باید توانایی باروری داشته باشند، توجه به ظاهر در فرایند انتخاب همسر برای مردان از اولویت بالاتری برخوردار است. در عوض، از آنجایی که مردان از آغاز تاریخ مسئولیت فراهمکردن غذا و سرپناه فرزندان را به عهده داشتهاند، تمکن مالی و مرتبۀ اجتماعی مردان برای زنان از اهمیت بیشتری برخوردار است. همچنین زنان در زمینه ملاکهای ظاهری، بیشتر به توانایی بدنی مردان توجه میکنند تا چهرۀ آنها.
تصور خوب بودن زیبارویان
معمولاً ما هنگام مواجهه با افرادی که ظاهر جذابی دارند، درصورتیکه شناختی نسبت به آنها نداشته باشیم، مجموعهای از صفات مثبت را به آنها نسبت میدهیم. شاید به این دلیل که این تصویر از کودکی به ما القا شده است. در کارتونهای ما سیندرلا، سفیدبرفی، حنا، دختر مهربون و… همگی انسانهایی با صورتهای ظریف، چشمهای درشت و درخشان، بینیهای خوشفرم و بهطور کلی زیبا بودند، که علاوه بر داشتن ظاهری متناسب، دارای مجموعهای از صفات شخصیتی پسندیده، از جمله مهربانی، گذشت، بردباری، همدردی با دیگران و … بودند. از طرف دیگر، شاهزادهها و مردان خوب داستانها نیز همیشه دارای اندامی ورزیده و چهرهای جذاب بودند. متأسفانه این الگوی ارائهشده، به کارتونها محدود نیست و در سریالها و فیلمهای سینمایی بزرگسالان نیز مشاهده میشود. تا به حال چند فیلم دیدهاید که در آن فردی با خصوصیات مثبت شخصیتی، چهرهای نازیبا داشته باشد؟ اگرچه گاهی اوقات روی دیگر سکه، یعنی کاراکتری منفی که چهرۀ زیبایی دارد و از زیباییاش سوءاستفاده میکند، در فیلمها دیده میشود.
افول ارزشهای انسانی
متأسفانه رشد و پیشرفت تکنولوژی موجب رشد ارزشهای انسانی و عمیقتر شدن انسانها نشده است. برخلاف آن، رقابت شدید در عرصههای مادی و توجه کمتر به اهداف معنوی و نداشتن یک هدف غایی در زندگی، موجب شده که انسانها خود را به اهداف سطحی و مادی مشغول سازند. اما از آنجایی که این اهداف روح پرتلاطم ما را اغنا نمیکنند، هر یک از این اهداف پس از مورد حصول واقعشدن، جذابیت خود را برای فرد از دست داده و او را به سمت هدف جذابتری سوق میدهند. شاید این مطلب یکی از دلایل افزایش خیانتهای زناشویی و آمار جدایی باشد.