تنبلی چشم در کودکان عبارت است از دید ضعیف در یک چشم به گونه ای که باعث می شود بینایی طبیعی در دوران اولیه کودکی به خوبی تکامل پیدا نکند. اگرچه معمولا فقط یکی از چشم ها دچار تنبلی می شود، اما گاها ممکن است هر دو چشم این مشکل را داشته باشند. پدیده تنبلی چشم بسیار شایع است طوری که طبق آمار، تقریبا از هر 100 نفر دو الی سه نفر دارای چشم تنبل هستند. بهترین زمان برای درمان این معضل، دوران اولیه خردسالی است.
مشکلات ناشی از تنبلی چشم
اگرچه تمام نوزادان در بدو تولد قادر به دیدن هستند، اما از آنجایی که معمولا طی ماه اول پس از تولد از چشم هایشان استفاده می کنند، بینایی آن ها تقویت می شود. طی سال های اولیه پس از تولد، سیستم بینایی نوزادان به سرعت تغییر می کند و بینایی آن ها به توسعه خود ادامه می دهد. به منظور داشتن دید طبیعی، بسیار مهم است که بینایی در هر دو چشم به طور همزمان تکامل پیدا کند. در صورت وجود تنبلی چشم و عدم استفاده مناسب از چشم ها، توان دید و بینایی به طور مناسبی تکامل پیدا نخواهد کرد و حتی ممکن است دچار کاستی شود. چنانچه مساله تنبلی چشم به موقع درمان نشود، مشکلات متعددی در پی خواهد داشت که می تواند بینایی فرد را طی دوران خردسالی تا بزرگسالی تحت تاثیر قرار دهد، از جمله:
کاستی و اشکالات دایمی در بینایی.
اختلال در دیدن سه بعدی اشیا، چرا که دید سه بعدی نیاز به عملکرد خوب هر دو چشم دارد.
هر گونه مشکل یا آسیب برای چشم سالم تر، تهدیدی جدی برای بینایی فرد برای بقیه طول زندگی اش محسوب خواهد شد.
افرادی که یک چشم آن ها دچار تنبلی است، بیشتر از دو برابر در معرض خطر آسیب به چشم دیگرشان هستند. همچنین از آنجا که فقط یک چشم آن ها توان دید سالم و خوب را دارد، ممکن است در انتخاب انواع مشاغل مختلف با محدودیت هایی مواجه شوند. این دو عامل به همراه موارد ذکر شده، از جمله دلایل لزوم شناسایی و درمان تنبلی چشم در دوران کودکی هستند.
دلایل ایجاد تنبلی چشم
تنبلی چشم دارای سه دلیل مختلف است:
تنبلی چشم به دلیل لوچی یا انحراف و عدم تقارن چشم که این امر جزء دلایل شایع تنبلی چشم است.
تنبلی چشم انکساری که در نتیجه عدم تمرکز مناسب نور بر روی شبکیه یکی از چشم ها ایجاد می شود.
تنبلی چشم به علت ممانعت از ورود نور به چشم مانند آب مروارید مادرزادی.
نشانه های تنبلی چشم
از جمله نشانه های تنبلی چشم در کودکان می تواند لوچی باشد. لذا در صورتی که چشم کودک ظاهر طبیعی و قرینه نداشته باشد، می بایست توسط چشم پزشک چک شود. روش دیگر تشخیص تنبلی چشم، ابراز ناراحتی، گریه کردن و پرخاش کودک زمانی است که یکی از چشم هایش پوشانده می شود. بنابراین می توان چشم ها را یکی پس از دیگری بست و عکس العمل بینایی کودک را حین بستن هر چشم چک کرد.
درمان تنبلی چشم
از جمله روش های درمان تنبلی چشم، اصلاح ورود و تمرکز نور بر روی شبکیه به وسیله لنز و عینک است. در صورتی که علت تنبلی چشم لوچی باشد، نیازمند عمل جراحی چشم خواهد بود. تمام این موارد همزمان نیازمند تحریک مغز برای بکارگیری مجدد چشم درمان شده هستند که این امر از طریق بسته نگه داشتن چشم سالم برای ساعت ها، روزها یا هفته ها انجام می شود.
