آفاق فخاری در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکه در علم روانشناسی هیچ موضوعی تک فاکتوره نیست و عوامل زیادی بر یک موضوع تاثیر گذار هستند گفت: مشخصا نمیتوان گفت که اسم بر سرنوشت و آینده افراد تاثیرگذار خواهد بود. تاکنون تحقیقات گوناگونی در مورد ارتباط اسم با عواملی مانند شخصیت، شغل و… صورت گرفته است. به طور مثال پژوهشی بر روی حدود 330 نفر از مردان دانشجوی فارغ التحصیل دانشگاه هاروارد انجام شد و نشان داد که افرادی که اسمهای نامعمول و نامتداولی داشتند احتمال اخراج شدن و ابتلا به بعضی اختلالات روانشناختی در آنها بیشتر از افرادی با اسامی متداول و رایج بود. البته انتقاداتی نیز بر این پژوهش وارد شد.
وی ادامه داد: در تحقیقات دیگری نیز مشخص شد که اسم افراد میتواند به نوعی در انتخاب حرفه، محل زندگی، پذیرش در دانشگاه و … به نوعی اثر گذار باشد اما هیچ از یک این پژوهش ها دال بر وجود حتمی این تاثیرات نیستند. در حقیقت میتوان گفت اسامی میتوانند برای ما تداعیگر احساس خوب و بد، موضوعی خاص، بیانگر مذهب، قومیت و وضعیت اجتماعی خاص و در نهایت فرهنگ های مختلف نیز باشند.
این روانشناس با اشاره به اینکه ذهن یا روان انسانها هم سطح هشیار دارد و هم ناهشیار و به نظر یونگ ناهشیار می تواند شخصی یا جمعی باشد گفت: ناهشیار جمعی برخلاف ناهشیار شخصی که از تجربیات فرد ناشی می شود در گذشته نیاکان گونه انسان ریشه دارد و از یک نسل به نسل بعدی به ارث برده می شود و دربرگیرنده مفاهیم همگانی است. اسامی نیز به همین صورت است و میتواند تداعیگر موضوعات بسیاری باشد که ریشه در تاریخ، گذشته و ناهشیار جمعی ما داشته و احساسات کمابیش یکسانی را در انسانها بوجود می آورد.
وی در ادامه با بیان اینکه افراد به نوعی با اسم خود همانند سازی میکنند و در روانکاوی نیز اسم و اینکه افراد خود را با چه نامی میشناسند و معرفی می کنند ،اهمیت دارد، اظهار کرد: اسم مانند آیینهای جلوهگر فرد است. اما چیزی که اهمیت دارد این است که بیشتر از معنای اسامی، بار معنایی آنها اهمیت دارد. همچنین اسم بر قضاوت ما نیز تاثیرگذار است به طوری که بر اساس تحقیقات انجام شده در فلوریدا و بررسی تاثیرات نمره دادن معلمها بر روی اسامی دانش آموزان ،محققان متوجه شدند معلمانی که شناختی از دانش آموزانشان نداشتند و بر اساس اسم آنان نمره میدادند، انتظارات پایین تری از اسامی که به نظر به طبقه فرهنگی اجتماعی پایین تری تعلق دارند، داشتند.
وی افزود: اسم بیشتر میتواند بر روی سرنوشت اجتماعی افراد تاثیرگذار باشد. در حقیقت در ارتباط اولیه با دیگران ابتدا اسممان را میگوییم. اسم به نوعی هویت فرد است و بایستی به گونهای انتخاب شود که جنسیت فرد را نیز به درستی مشخص کند زیرا جنسیت نیز بخشی از هویت است.
فخاری انتخاب نام برای فرزندان را مطابق با آموزههای دینی به عنوان حقی بر گردن والدین دانست و گفت: خوش آوا بودن، ایجاد حس خوب، تناسب با فرهنگ جامعه ، تداعیگر حس مثبت و مشخص بودن جنسیت در نامگذاری از مواردی است که بایستی در انتخاب اسم رعایت شود. در حقیقت اسم باید معقول باشد و بار معنایی مثبتی داشته و تداعیگر مفاهیم منفی نباشد.