روان شناسی رنگ‌ها

پیش درآمدی بر مفهوم رنگ‌ها از دیدگاه روان‌شناسی

 تاثیر رنگ‌ها در مورد افراد مختلف متفاوت است ولی بیشتر خصوصیات رنگ‌ها معنای واحدی دارند. دسته بندی اصلی های اصلی در زمینه خصوصیات رنگ ها:

• رنگ‌های طیف قرمز به عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند و دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.
• رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند و شامل آبی، بنفش و سبز هستند. این رنگ‌ها آرام بخش بوده گاهی ممکن است غم یا بی‌تفاوتی را تداعی کنند.

رنگ‌ درمانی

در برخی از فرهنگ‌های قدیمی، از جمله مصری‌ها و چینی‌ها، از رنگ‌ها برای درمان استفاده می‌شده است. هرچند هنوز هم در برخی فرهنگ ها به عنوان روش درمان جایگزین استفاده می‌شود که در آن از قرمز برای تحریک ذهن و افزایش تمرکز، از زرد برای تحریک اعصاب، از نارنجی برای بالا بردن سطح انرژی و از آبی برای کاهش درد و تسکین بیمار استفاده می‌شود. اغلب روان‌شناسان به رنگ درمانی به دیده شک و تردید می‌نگرند و معتقدند درباره تاثیرات احتمالی رنگ‌ها اغراق شده است. تحقیقات نشان داده‌ که در بسیاری از موارد، تاثیرات رنگ‌ها در تغییر حالت افراد، تاثیراتی زودگذر و موقتی بوده است. برای مثال، قراردادن افراد در اتاق آبی ممکن است در ابتدا سبب ایجاد احساس آرامش در آن‌ها شود ولی به مرور زمان کاهش خواهد یافت.

روان شناسی رنگ ها به تفکیک

سیاه 

سیاه تمام نورها در طیف رنگ‌ها را جذب می‌کند. به عنوان نماد ترس و خوف مورد استفاده قرار می‌گیرد و نشانی از قدرت نیز شناخته می‌شود. رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگ‌ها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رنگ در عین حال نمادی از غم، زندگی و تولّد دوباره، جذابیت جنسی و رسمیت است.

سفید 

رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است. همچنین نمادی از سرما، پاکیزگی و آرامش است. اتاقی که کاملاً به رنگ سفید دکوراسیون شود ممکن است جادار و بزرگ به نظر آید ولی خالی و سرد است. بیمارستان‌ها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حس پاکیزگی استفاده می‌کنند.

قرمز 

رنگی گرم که محرک هیجانات قوی، نمادی از عشق و صمیمیت است؛ همچنین نمادی از خشم و خون.

آبی 

یکی از محبوب ترین رنگ در بین مردان، نماد صلح، امنیت و نظم، به وجود آورنده  احساس آرامش و در عین حال تداعی کننده  غم، درون‌گرایی یا گوشه‌گیری. رنگ آبی معمولاً برای دکور دفاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که راندمان کار افراد در اتاق‌های آبی به مراتب بیشتر است.

در برخی از برنامه‌های کاهش وزن توصیه می‌شود که غذای خود را در بشقاب‌های آبی صرف کنید، چرا که در باز نشدن اشتها بسیار موثر است. همچنین می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب و حرارت بدن گردد.

سبز 

رنگی سرد که نماد طبیعت، آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است. محققان دریافته‌اند که رنگ سبز می‌تواند باعث افزایش قابلیت خواندن شود. برخی از دانش‌آموزان و  دانشجویان با قراردادن یک برگه شفاف سبز رنگ بر روی صفحه کتاب، می‌توانند مطالب را با سرعت بیشتری از حد معمول بخوانند و دریابند.

رنگ سبز، از دیر باز نماد باروری بوده و در قرن پانزدهم در دوخت لباس عروسی به کار می‌رفته است. همچنین باعث کاهش استرس بوده، کسانی که در فضای کاری سبز رنگ کار می‌کنند، کمتر دچار دردهای دستگاه گوارش می‌شوند.

زرد 

رنگی گرم و شاد که به دلیل مقدار زیاد نوری که منعکس می‌کند، بیشتر از بقیه رنگ‌ها چشم را خسته می‌کند. استفاده از رنگ زرد برای پس زمینه کاغذ یا نمایشگر کامپیوتر می‌تواند باعث چشم درد یا در حالت‌های خاص از دست دادن بینایی گردد. رنگ زرد به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن، احساس رنجش و خشم را به وجود می‌آورد. با وجودی که رنگ زرد به عنوان یک رنگ شاد شناخته می‌شود اما بیشتر مردم در اتاق‌های زرد رنگ، هیجانشان را از دست می‌دهند و بچه ها نیز در اتاق‌های زرد رنگ بی‌تاب‌ترند.

بنفش

نماد وفاداری عقل، معنویت و ثروت است. رنگ ارغوانی به ندرت در طبیعت وجود دارد و به همین دلیل ممکن است به عنوان نشانه تصنعی بودن در نظر گرفته شود.

قهوه‌ای 

محرک احساساتی چون گرما ، محبت، آسایش و امنیت، غم و انزوا،  قدرت و اطمینان‌پذیری است. رنگ قهوه‌ای عموما بیانگر طبیعی بودن، زمینی بودن و متفاوت بودن است که گاهی هم می‌تواند نشانگر پیچییدگی نیز باشد. 

نارنجی 

ترکیب رنگ های زرد و قرمز، انرژی‌زا و نمادی از هیجان، گرما و شور و شوق است که معمولاً برای جلب توجه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

صورتی 

این رنگ در واقع تناژی از رنگ قرمز و نمادی از عشق با اثر آرام‌بخشی و کاهنده انرژی است. حتی برخی ورزشگاه‌ها معمولا رختکن تیم حریف را به رنگ صورتی نقاشی می‌کنند تا بازیکنان منفعل شوند. با وجودی که اثر آرام بخشی رنگ صورتی مشخص شده است ولی محققان دریافته‌اند که این اثر تنها در برخورد اولیه به وجود می‌آید. مثلا هنگامی که از این رنگ در زندان‌ها استفاده شد، زندانیان پس از عادت کردن به آن، حتی نا آرامتر از قبل شدند.