ترس از صحبت کردن در جمع یا سخنرانی عمومی با نام علمی گلوسوفوبیا شناخته میشود و روانشناسان ان را جزو 10 عامل ترس برتر انسانها دستهبندی میکنند. و از سویی هم در دنیای امروز بسیار سخت است که از سخنرانیهای عمومی (هرچند کوچک) اجتناب کرد؛ حال اینکه قرار باشد جلوی روسایتان در اتاق کنفرانس شرکت صحبت کنید یا اینکه برابر همکلاسیهایتان کنفرانس بدهید و شاید در مراسم سالیانه دانشکده برابر همه محصلان سخنرانی کنید.
این ترس عمومی از صحبت در جمع میتواند زندگی روزمره کاری و شخصی افراد را محدود ساخته و باعث پریشانی آنها شود. آنها ممکن است از صحبت در مقابل دیگران به این دلیل بترسند که ممکن است باعث شرمندگی و سرافکندگی خودشان شوند و احساس تحقیر کنند؛ لذا به هر قیمتی میخواهند از قرار گرفتن در چنین موقعیتهایی اجتناب کنند. به هر صورت، امروزه توانایی و مهارت صحبت در جمع و سخنرانیهای عمومی گزینهای حیاتی در بسیاری از مشاغل است. لذا هر چه زودتر چگونگی غلبه بر این ترس را بیاموزید، سریعتر میتوانید بر ترس و خشم و ناراحتی تان از صحبت در جمع فائق بیایید. در این مطلب به چند نکته مهم در مبارزه با این ترس و کسب اعتماد به نفس و جرات کافی برای رویارویی با آن میپردازیم. شاید بعد از بهره بردن از این مطالب دیگر لازم نباشد در هر جلسه کنار نزدیکترین درب خروج برای فرار از مخمصه بنشینید.
مخاطبین را بشناس
صرف اندکی وقت و آماده شد، میتواند شما را تا حد زیادی به مقصد نزدیک کند. ببینید قرار است برای چه کسی یا کسانی صحبت کنید، چه سن و سالی هستند، جنسیت و جایگاه آنها چیست. اینکه بدانید قرار است با چه کسی روبرو شوید، به یکباره دیوار ترس و نگرانی از تعامل با افراد ناشناس را در دل شما فرو میشکند؛ حتی اگر این آشنایی بسیار اندک و جزئی باشد.
مانند یک حرفهای لباس بپوش
ممکن است شما هنوز چندان با این عبارت موافق یا آشنا نباشید که «تاثیرگذار لباس بپوش». اما وقتی قرار است برای اتاقی پر از انسان صحبت کنید، این موضوع بسیار اهمیت پیدا میکند. اگر ظاهر و لباس شما آنگونه که باید خوب و مناسب به نظر نرسد، از همین ابتدا ارائه سخنرانیتان هم پشت پا خورده و با مشکل روبرو خواهد بود.
مشتاق و پرشور باش
موضوع صحبت شما باید مرتبط با مستمعین بوده و برای آنها جذابیت داشته باشد. لازم است که موضوع صحبت آنها را سرگرم کند، به آنها اطلاعات بدهد، آموزنده باشد، و برایشان جذابیت داشته باشد. و در نهایت آنها را متقاعد کرده و برایشان الهام بخش و انگیزشی باشد. اگر شما از صمیم قلب صحبت کنید و درباره موضوعی حرف بزنید که برایتان اهمیت دارد، مهم نیست که گاهی در میان صحبت سرنخ را از دست داده و بیراهه بروید. زیرا شما بسیار هیجانزده خواهید بود و میخواهید که داستانتان را با بقیه در میان بگذارید. پس مهم نیست که از کدام قسمت یادداشتهایتان شروع کردهاید و کجا باید سخن را تمام کنید. داستان همان ضربالمثل ما ایرانیها است که «هر سخن کز دل برآید لاجرم بر دل نشیند». و سعدی علیه الرحمه هم میفرماید:
در این معنی سخن باید که جز سعدی نیاراید که هرچ از جان برون آید نشیند لاجرم بر دل
کمک بگیر
علاوه بر اینکه با اعتماد به نفس کامل با گامهایی استوار وارد اتاق یا سالن سخنرانی شوید، بد نیست که از برخی ابزار مناسب هم برای ارائه سخنرانیتان بهره بگیرید. این ابزار میتوانند تعدادی نمودار و تصویر در ابعاد بزرگ باشند که به صورت چاپی به همراه میبرید، یا اینکه یک پاورپوینت زیبا و کامل باشد. اینگونه علاوه بر اینکه رشته سخن از دستتان رها نشده و طبق نقشه قبلی جلو خواهید رفت، ابزاری مناسب برای فهماندن بهتر مقصودتان هم به همراه خواهید داشت.
سه قانون سخنرانی را به یاد داشته باش
یادداشتها را مرور کن، با مخاطب تماس چشمی برقرار کن، کلمات را رها کن. سعی کنید هنگامی که سرتان پایین است و به یادداشتها یا برگههای نمودار و صفحه کامپیوترتان خیره شده اید و یا هنگامی که به نمایشگر پشت سرتان نگاه میکنید، سخنرانی نکرده و صحبتتان را تا نگاه دوباره به جمعیت متوقف کنید. زیرا در این مواقع حتی اگر صدایتان بلند هم باشد، ممکن است برخی حضار آن را به خوبی نشنوند.
حداقل یادداشت ممکن را به همراه داشته باش
هنگامی که از یادداشتها به هموان یک کمک و راهنمای دیداری استفاده میکنید، مهمترین موضوع این است که آنها را تا حد ممکن کوتاه و موجز بنویسید. احتمالا اغلب مخاطبین از جملات و متون طولانی روی نمایشگر یا برگههای ارائه سخنرانی خوششان نمیآید. بلکه آنها نمودارهای ساده، تصاویر یا حداکثر نکات مهم سخنرانی در چند جمله کوتاه را بیشتر میپسندند. اما به یاد داشته باشید که این جملات کوتاه هم در کل زمان صحبتتان از سه یا چهار مورد بیشتر نشوند.
شما از چه روشهایی برای غلبه بر ترس از صحبت کردن در جمع و سخنرانی استفاده میکنید؟