ممانعت پزشک از ویزیت بیمار به دلیل پوشش بد قابل پذیرش نیست

-*دکتر بابک خطی : انسان ها آزاد آفریده شده اند و از لحاظ کرامت انسانی هیچ برتری برهم ندارند.تحصیل کردگی البته از امور مستحسن است که می تواند به بهبود شرایط زندگی و پیشرفت انسان ها کمک های شایانی بنماید و گروه های شغلی مثل پزشکی،قضاوت،وکالت و... که جان و مال و امنیت جامعه مربوط به تحصیلات آن هاست طبعا مورد احترام بیشتری هستند که این امر نیز امری مبارک و اعتماد ساز است.

اما مشکلی که گاهی بوجود می آید این است که تحصیل کردگی و احترام صمیمانه جامعه به دلایل ذکر شده امر را بر برخی از صاحبان این مشاغل مشتبه می نماید و باعث حس خودبرتر بینی و دانای کل بودن می گردد و این افراد اعتقادات و تفکرات خود را -خصوصا در موارد غیر مربوط به تخصص خود-درست تر از سایرین و دارای اصالت خاص احساس کرده و بدتر اینکه گاهی پا را فراتر نهاده آن را در موقع کار و عرصه انجام وظایف خود در قبال مراجعین نیز اعمال می نمایند.

توجه به آموزهای حقوق بشری و احترام به کرامت انسان ها می تواند چراغ راه خوبی در این وادی باشد.مساله اخیر در مورد امتناع یک پزشک از ویزیت بیمار خود به دلیل نوع پوشش البته نیاز به بررسی و راستی آزمایی بیشتر دارد اما در صورت اثبات شدن نیاز به بررسی و واکاوی جدی است.

امتناع از ویزیت بیماران به دلایل رنگ پوست ، ملیت، قومیت،نوع پوشش، مذهب، جنسیت و...زیر پا گذاشتن حقوق بشری پایه ای و اولیه است و به هیچ روی قابل پذیرش نیست.

مساله حق قانونی پزشکان در امتناع از پذیرفتن بیمار غیر اورژانسی نیز شرایطی خاص برای اجرا دارد و نباید باعث خلط مبحث و دستاویز قرار گرفتن در این مساله شود.

طبق دستنامه اخلاق پزشکی ضمن تاکید بر اصول حقوق بشری به پزشکان اکیدا توصیه شده است :اجازه ندھند "که ملاحظات سنی، بیماری یا ناتوانی، دین، قومیّت، جنس، ملیت، وابستگی ھای سیاسی، نژاد، تمایلات جنسی، یا جایگاه اجتماعی در انجام وظیفه من نسبت بهبیمارم مداخله نماید." (بیانیه ژنو)١ودر جای دیگر ضمن تایید حق امتناع از پذیرفتن بیمار غیر اورژانسی ،به صور ت صریح ذکر می کند:"زمینه ھای قانونی چنین امتناعی شامل پر بودن وقت،فقدان صلاحیتھای علمی و تخصص می باشند.

اگر پزشک مجبور نباشد برای رد کردن یک بیمار دلیل بیاورد، براحتی ممکن است مرتکب تبعیض شود بدون اینکه مسئولیتی در قبال آن داشته باشد . وجدان یک پزشک، ممکن است بیش از قانون یا مسئولین انتظامی، تنھا وسیله ی جلوگیری از سوء استفاده از حقوق انسان در این مورد گردد."٢

حتی وظیفه و نیاز به دقت پزشک را بیش از این ها دانسته و ذکر می شود :"حتی اگر پزشکان در انتخاب بیماران، از اصل احترام و برابری انسانھا تخطی نکرده باشند، ممکن است که در طرز برخورد و یا درمان بیماران مرتکب این امر گردند. "٣

فراموش نکنیم بسیاری از جنایت های بشری ناشی از عقاید خودسرانه و بیش بهاداده شده افرادی است که قصد داشتند جهان را جای بهتری برای زندگی نمایند ولی اعتماد به نفس کاذب آنها در عمل موجب فجایع و گذاشتن میلیون ها قربانی بی گناه روی دست زمین بوده است.

و نیز به یاد داشته باشیم امر تحصیل هر چند مستحسن است اما باعث برتری در امور مربوط به کرامت انسانی نمی شود ومعیار رفتار انسانی نه نظرات شخصی زید و عمرو و...که میثاق های بین المللی مثل حقوق بشر یا اخلاق پزشکی و.... است که هرچند وحی منزل نبوده و قابل اصلاح و نقد هستند اما حاصل خرد جمعی است و طبعا بر نظرات برساخته شخصی ارجحیت دارد.

زیر پا گذاشته شدن کرامت انسانی با هر نوع عمل تبعیض گرانه ای قابل قبول نیست و این امر در امور مربوط به جان و مال و امنیت انسان ها به طور بسیار جدی تر مطرح بوده و تخطی از آن مستلزم برخورد شفاف و جدی تر است

به طور اخص در مورد رشته پزشکی که اساسا رسالت آن صیانت از سلامت و جان انسان هاست باید از گوهر ارزشمند اعتماد بین جامعه و پزشکان که شرط اساسی درمان صحیح است با دقت تمام حفاظت گردد.

*طبیب کودکان

ارجاع ها:١-انجمن جهانی پزشکی،دستنامه اخلاق پزشکی ،مترجمین :دکتر نازآفرین قاسم زاده ،نریمان سپهر وند ،صفحه ٣١٢و3-انجمن جهانی پزشکی،دستنامه اخلاق پزشکی ،مترجمین :دکتر نازآفرین قاسم زاده ،نریمان سپهر وند ،صفحه ٣٢