به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید محمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری امروز شنبه با اعلام این مطلب در مراسم افتتاحیه هفته پژوهش، گفت: در این سال ها همواره تاکید شده است که پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری باید بیشتر به سمت پژوهش های کاربردی حرکت کند این در حالی است فرصت بحث و گفتگو در این زمینه نبوده است و به نظرم باید یکبار درباره این موضوع کمی تامل کنیم.
او با اشاره به این نکته که واژه "پژوهش" در نظر به معنای پاسخ به پرسش است، گفت: زمانی که ما پاسخ پرسشی را نمی دانیم با جستجو تلاش می کنیم، پاسخ مناسبی پیدا کنیم و حتی در صورت پیدا نکردن پاسخ، در جای دیگری دنبال پاسخ خواهیم گشت.
وی در ادامه پژوهش را به جستجوی آب برای فرد تشنه تشبیه کرد و گفت: جستجوی آب برای فردی که تشنه نیست، کار پسندیده ای نیست چون حتی اگر به آب هم برسد سودی ندارد.
بهشتی با اشاره به این که فردی که تشنه نیست شاید بتواند یک لیوان آب را بنوشد اما لیوان دوم را به سختی و سومی را به مانند یک شکنجه خواهد نوشید، تاکید کرد: پژوهش بدون پرسش نیز برای سامانه کلی موجود بیشتر شبیه یک شکنجه است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، موضوع پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری را پرسشگری درباره گذشته تاریخی فرهنگی و تجربه تاریخی زیست در این سرزمین اعلام کرد و گفت: به نظر می رسد این سرزمین دارای معماهایی برای زیست بوده است که گذشتگان ما در اثر تعامل تاریخی که با این سرزمین داشتند، موفق به حل و فصل این معماها و به دنبال آن ایجاد امکان ادامه بقا و حتی شرایط حداکثری زیست شدند.
او با اشاره به وجود دوره های درخشان تمدنی در کشور با توجه به آثار تاریخی گفت: این در حالی است که حتی در این دوره های درخشان نیز کم آبی، زلزله، سیل و همه مشکلات امروز وجود داشته اما نه تنها توانستیم بقا خود را حفظ کنیم بلکه دوره های درخشان تاریخی نیز پدید آوردیم.
بهشتی اظهار داشت: اگر موضوع پژوهش های ما این است و قصد زیستن در این سرزمین را داریم باید بزرگترین پرسش ما در همه زمینه ها چگونگی زیستن گذشتگان و نحوه تعاملات تاریخی باشد.
او در توضیح این مطلب گفت: فرض کنید ما می خواهیم بین دو زیستگاه برای برقراری تعامل، یک راه بسازیم، به طور حتم بهترین راه، کوتاه ترین، امن ترین و هموارترین راه است.
او افزود: اگرچه ما امروزه وسایل نقلیه پر سرعت داریم و روزگاری حتی اسب هم وجود نداشت با این حال در طول تاریخ همواره بهترین راه ویژگی های یاد شده امروزی را داشته است.
بهشتی در ادامه با مطرح کردن چند پرسش گفت:آیا امروز در حین راه سازی از خودمان می پرسیم، گذشتگان ما در این زمینه چه می کردند؟ تجربه تاریخی ما در این حوزه چیست؟، آیا اگر ما به تجریه تاریخی گذشتگان خود عمل کنیم، می توانیم راه های بهتری بسازیم؟
او با استناد به مطالعات باستان شناسی گفت: راه شوش – همدان در دوره هخامنشی 135کیلومتر کوتاه تر از راه فعلی بوده است، این در حالی است که در آن زمان بلدرزر و دینامیت نبوده و نمی توانستند مانند امروز تونل بزنند و مسیرها را به راحتی باز کنند!
به گفته وی، راه تاریخی بین تهران-کاشان که هنوز آثارش باقی مانده است، 20 کیلومتر از راه فعلی کوتاه تر است، هرچند در آن دوره ماهواره، جی پی اس و بسیاری از امکانات امروز وجود نداشت.
بهشتی تاکیدکرد: وقتی سابقه یک جا نشینی در سرزمین ما تا این حد کهن است یعنی نقاطی که در آنها آثار سکونت وجود دارد با هم در ارتباط و تعامل بوده اند و موضوع راه پدیده جدیدی نیست اما آیا امروز راه هایی که می سازیم از خودمان درباره تجربه تاریخی راه در سرزمین مان می پرسیم؟
ایران، کهن ترین سرزمین صنعتی جهان تا قبل از انقلاب صنعتی
او در ادامه افزود: امروز مسولین صنعتی فکر می کنند که ساخته شدن نخستین کارخانه های مدرن در ایران مربوط به بعد از انقلاب صنعتی است در حالی که کهن ترین سرزمین صنعتی جهان تا قبل از انقلاب صنعتی ایران است.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: وقتی ما در اداره، توسعه و آبادانی و برنامه ریزی کشور پرسش نداریم، کاری که در پژوهشگاه انجام می شود، فعالیتی غیر کاربردی قلمداد می شود.
به گفته بهشتی، این در حالی است که اگر در برنامه ریزی، آبادانی، توسعه و اداره کشور از تجربه تاریخی پرسش داشته باشیم، متوجه می شویم ما کاری به جز پژوهش های کاربردی انجام نمی دهیم.
او تاکید کرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری جز پژوهش های کاربردی کار دیگری انجام نمی دهد فقط باید تشنگی لازم پدید آید.
وی در ادامه با اشاره به این نکته که پژوهشگاهی به شدت آسیب دیده و حتی با هویتی غیرقابل تشخیص را تحویل گرفته است، گفت: خوشبختانه دوره اورژانس را پشت سرگذاشته ایم و نگرانی های نخست از نظر روحی، روانی، جراحت های ایجاد شده در پژوهشگاه را به شدت گذشته نداریم اما هنوز با شرایط نرمال فاصله زیادی داریم.
کمبود فضا در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
او در توضیح مشکلات موجود گفت: در گذشته همه ساختمان مرکزی و ساختمان فعلی و همچنین مسعودیه در اختیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری قرار داشتند اما همه این ساختمان ها (به جز ساختمانی که قبلا پژوهشکده حفاظت بود) از پژوهشگاه گرفته شد.
بهشتی افزود: در حدود 3 سالی که مسوولیت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری را برعهده داشتم، به هیچ کدام از پژوهشکده ها سر نزدم چرا که از وضعیتی که همکارانم در داخل پژوهشکده ها دارند، خجالت می کشم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: اگرچه ممکن است برخی از همکاران در پژوهشکده ها به وضعیت موجود عادت کرده باشند اما در وضع موجود حداکثر کاری که می توانند انجام دهند، عملکرد فعلی است.
او افزود: ما باید خودمان را با شاخصه های وزارت علوم مقایسه کنیم و برای ارتقا درجه در این شاخصه ها هدف گذاری کنیم، در صورتی که پژوهشگاه بالاترین مرجع تخصصی کشور در حوزه باستان شناسی، مردم شناسی، حفاظت است و باید این بالاترین مرجع بودن به عرصه ظهور در آید.
او با تاکید بر لزوم وجود لوازم مورد نیاز برای آشکار شدن این بالاترین مرجع بودن، یکی از بزرگترین مشکلات موجود در حال حاضر را کمبود فضا در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد.
او در ادامه با اشاره به ادغام سازمان در سال 1384 و مشکلاتش گفت: در عین حال ما شاهد تفکیک پزوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از معاونت میراث فرهنگی نیز بودیم و این امر بدترین چیزی بود که می توانست اتفاق بیفتد.
او در ادامه خواستار پیوستن دوباره پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به معاونت میراث فرهنگی شد و گفت: بسیاری از مشکلات در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و معاونت میراث فرهنگی ناشی از این جدایی است و تا زمانی که این تفکیک پابرجا باشد، شاهد مشکلاتی در هر دو بخش خواهیم بود.
بهشتی با اشاره به وجود سایر مشکلات موجود گفت: اگر دو مشکل بالا برطرف شود، سایر مشکلات نیز به مرور حل خواهندشد.
او به وجود مشکل کمبود منابع و نیروی انسانی نیز اشاره کرد و گفت: حتی کمبود منابع و نیروی انسانی هم به اندازه مشکلات بالا برای ما الویت ندارند چون اگر امکان جذب اعضا هیات علمی جدید را هم به ما بدهند فضایی برای استقرار آنها نداریم.
