سرویس سبک زندگی: آنچه از حضرت موسى سر زد ترک اولائى بیش نبود، و روشن است که ترک اولى به معنى کارى است که ذاتاً حرام نیست بلکه موجب مى‌شود که کار خوبتر ترک گردد بى آنکه خلافى انجام شده باشد. و موسى (ع) با این عمل، خودش را به زحمت انداخت چرا که قتل یک قبطى بتوسط موسى چیزى نبود که فرعونیان به آسانى از آن بگذرند. و اضافه بر آن اینکه حضرت موسى (ع) در دعواى مرد قبطى و مرد بنى اسرائیل قصد کشتن مرد قبطى را نداشت، و این عدم قصد موسى نه به خاطر آنکه آنها مستحق قتل نبودند بلکه به خاطر پىآمدهایى که این عمل ممکن بود براى موسى و بنى اسرائیل داشته باشد. در ادامه این مطلب را به نقل از سایت شهر سوال می‌خوانیم.
و اینکه حضرت موسى (ع) بعداز کشته شدن مرد قبطى گفت:
«قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِینٌ[قصص/15] این (نزاع شما) از عمل شیطان بود، که او دشمن و گمراه کننده آشکارى است»
منظور این است که در آن شرایط اقدام به چنین کارى مصلحت نبود، و همانطور هم شد، یعنى همین عمل سبب شد که موسى دیگر نتواند در مصر بماند و راه مدین را پیش گرفت. لذا اصل عمل «کشته شدن قبطى» مسأله مهمى نبوده، چرا که جنایتکاران فرعونى مفسدان بى رحمى بودند که هزاران نوزاد بنى اسرائیل را سر بریدند و از هیچگونه جنایت بر بنى اسرائیل ابا نداشتند و به این ترتیب افرادى نبودند که خونشان مخصوصاً براى بنى اسرائیل محترم باشد.
تنها مشکلى که براى علماى تفسیر ایجاد شده است این است که چطور حضرت موسى با داشتن مقام عصمت مى‌گوید:
قالَ هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ
یا
«رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى[قصص/16] پروردگارا! من به خویشتن ستم کردم مرا ببخش!»
جواب این سؤال نیز در توضیح بالا آمد که منظور از جمله «هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ» که موسى (ع) مى‌گوید وارد این ماجرا شدن و نزاع و جدال مرد بنى اسرائیلى و مرد قبطى که منجر به کشته شدن مرد قبطى مى‌شود و اینکه مى گوید رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى مسلماً موسى (ع) گناهى مرتکب نشد بلکه در واقع ترک اولائى از او سر زد و بى احتیاطى کرد و خود را به مشقت و زحمت و درد سر انداخت.
در حدیثى نیز از امام على بن موسى الرضا (ع) در تفسیر این آیات آمده است که امام فرمود: «منظور از جمله هذا مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ نزاع و جدال آن دو مرد با یکدیگر بوده که عمل شیطانى محسوب مىشده، نه عمل موسى، و منظور از جمله رَبِّ إِنِّى ظَلَمْتُ نَفْسِى فَاغْفِرْ لِى این است که من خود را در آنجا که نباید بگذارم گذاردم، من نباید وارد این شهر مى‌شدم، و منظور از جمله فَاغْفِرْ لِى» این است که مرا از دشمنانت مستور دار تا بر من دست پیدا نکنند (و یکى از معانى غفران پوشانیدن است)[1]
بنابراین حضرت موسى (ع) مرتکب گناهى نشد که با مقام عصمت آن حضرت منافات داشته باشد بلکه کشتن مرد قبطى را که در آنجا نیز قصد کشتن نداشت ترک اولى بود و بى‌احتیاطى از طرف آن حضرت به حساب مىآید. که براى خودش مشکل ایجاد کرد.
[1]. تفسیر نمونه، جلد 16، صفحه 24، 34، 44، 45.