بیش از 15 هزار دانشمند با امضای یک نامه خطاب به جامعه بشری هشدار دادند. نام این نامه “هشدار دوم” است. 15 هزار دانشمند برای دومین بار است که به جامعه بشری نسبت به خطرات کاهش تنوع زیستی و بدبختی گسترده برای انسان‌ها هشدار می‌دهند. خواسته آنها اقداماتی در جهت ایجاد تغییرات گسترده است.
تصویری هوایی از جنگل‌زدایی در آمازون، بخش مرکزی پارا، مارابا، برزیل، 3 مه 2009 (اعتبار: رویترز)
این نامه سرگشاده که به مضای 15364 تن از دانشمندان از 184 کشور جهان، روز دوشنبه (22 آبان) در مجله BioScience به چاپ رسید. گروه بسیار بزرگی از دانشمندان به رهبری ویلیام ریپل، از دانشگاه اورگان، از جامعه بشری خواستند روند انتشار گازهای گلخانه‌ای، استفاده از سوخت‌های فسیلی، جنگل زدایی و نابودی تنوع زیستی را متوقف کنند.
آقای ریپل می‌گوید:
هرچه زودتر برای خارج شدن از این مسیر ناکامی اقدام کنم، بازهم دیر است. اکنون دیگر فرصتی باقی نمانده. چاره‌ای جز این نداریم که در لحظه لحظه زندگی روزمره‌مان و حتی در تک تک نهاد‌های حکومتی، این واقعیت را به رسمیت بشناسیم که زمین با تمام قابلیت‌های حیاتی‌اش، تنها محل ممکن برای زندگی ماست.
انتشار این نامه دقیقا با سالگرد انتشار نخستین نامه‌ی جمعی دانشمندان به جامعه بشری، مصادف شد. این نامه که “دانشمندان جهان” نام داشت، در سال 1992 و با امضای هزاران تن از دانشمندان انتشار یافت. در آن نامه ذکر شده بود که بشریت در حل مشکلات به بن‌بست خورده است و به نظر می‌رسد که این موضوع به “بدبختی گسترده بشری” منجر شود.
از سال 1960 تاکنون با کاهش 25 درصدی در میزان منابع آب شیرین و نیز تنوع گونه‌های مهره‌داران مواجه بودیم. امروزه بیش از سه چهارم مناطق دریایی کره زمین، مرده تلقی می‌شوند. نسبت به آن سال، میزان انتشار کربن دی اکسید 62 درصد افزایش یافته است. جمعیت انسان‌ها افزایشی 35 درصدی داشته و از جمعیت چارپایان اهلی به میزان 20 درصد کاسته شده است.
علاوه بر این مسائل، در متن نامه نوشته شده است:
در طول 540 میلیون سال گذشته، زمین 5 انقراض بزرگ را تجربه کرده است. ما اکنون یکی از اصلی‌ترین مسبب‌های ششمین انقراض وسیع هستیم که در طی آن بسیاری از اشکال رایج زندگی تا پایان قرن حاضر رو به نابودی و انقراض خواهند رفت.
به تصویر زیر نگاه کنید. زنی که روی تخته سنگ ایستاده و ماهی در دست دارد “بیناتا پیناتا” نام دارد. در 25 مارس 2013، “کایباکیا” همسر بیناتا، در جزیره کوچک بیک‌من در مجمع الجزایر کیریباتی واقع در اقیانوس آرام گرفتار شد. رئیس جمهور کیریباتی، آنوته تونگ، پیشبینی می‌کند که طی 30 تا 60 سال آینده، بدلیل افزایش سطح آب دریاها که ناشی از طغیان و آلودگی منابع آب شیرین است، کشور او غیرقابل سکونت خواهد بود.
(اعتبار: رویترز)
در این بین اما خبرهای امیدوارکننده‌ای نیز به گوش می‌رسد؛ کاهش 68 درصدی نابودی مواد شیمیایی لایه ازون یکی از آنهاست. در اوایل ماه جاری (نوامبر) سوراخ لایه اوزون در کمترین میزان خود از سال 1988 اندازه‌گیری شد. هر چند که هنوز هم این حفره بیش از 2.5 برابر وسعت ایالات متحده بزرگی دارد!
بیشتر بخوانید: پروژه هارپ چیست و چه ارتباطی با زلزله دارد؟
در متن نامه آمده:
کاهش جهانی و سریع روند نابودی مواد موجود در لایه ازون نشان می‌دهد اگر اقداماتی قاطعانه صورت بگیرد، می‌توانیم تغییرات مثبت را شاهد باشیم. ما همچنین پیشرفت‌هایی را در کاهش روند فقر و گرسنگی ایجاد کرده‌ایم.
از دیگر دستاورد‌هایی که ناشی از سیاست‌ها و اقدامات صحیح و قاطعانه بوده است می‌توان به: کاهش میزان باروری، کاهش روند جنگل زدایی و رشد گسترده در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد که همه اینها در مناطق معینی رخ داده است. این دانشمندان که به واسطه تحقیقات خود، آینده‌ای فاجعه‌بار و آکنده از ناامیدی پیش بینی کرده‌اند، راهکارهای متعددی نیز ارائه کرده‌اند. اگرچه این راهکار‌ها نه ساده است و نه آسان، اما این پتانسیل را دارد تا مسیر فعلی بشریت که مقصدی جز بدبختی در پیش ندارد را تغییر دهیم.
یک راه‌حل که احتمالا مشهودترین باشد، توقف استفاده از سوخت‌های فسیلی و افزایش بهره‌وری از انرژی‌های سبز و تجدیدپذیر است. اجتناب از سوخت‌های فسیلی که به طور خاص به پایان دادن به سرمایه‌گذاری‌های عمده در این حوزه اشاره دارد، در نهایت منجر به بروز تغییراتی مثبت در حوزه محیط زیست خواهد شد.
کنفرانس جهانی تغییر اقلیم (COP21)، دوم دسامبر 2015، پاریس، فرانسه. معترضان که با شعار “دست نگه‌دارید! بگذارید در زمین بمانند” (اشاره به سوخت‌های فسیلی) گردهم جمع شده بودند، یک بالن نقره‌ای رنگ، که نماد انتشار گازهای کربنی است، با خود به همراه داشتند. خواسته آنها توقف سرمایه گذاری در حوزه سوخت‌های فسیلی توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری بود. (رویترز)
همچنین خوردن غذاهای گیاهی بیشتر، می‌تواند تاثیر بسزایی در جلوگیری از به وقوع پیوستن پیشبینی دانشمندان داشته باشد و مهم‌تر از آن به کاهش پسماند‌های غذایی منجر می‌شود. از طریق آموزش و بهبود کیفیت زیرساخت‌ها می‌توان زمینه را برای چنین تغییر رفتاری مهیا کرد.
این نامه درصدد است همگان را به اولویت‌بندی در استفاده از ذخایر زمینی، دریایی، آب شیرین و زیستگاه‌های هوایی متمایل کند، به ویژه منابعی که به خوبی مدیریت و تامین مالی شده‌اند. پایان دادن به تغییر ماهیت جنگل‌ها، چمن‌زارها و سایر زیست‌بوم‌ها در جهت حفظ یکپارچگی خدمات اکوسیستم‌های طبیعی، از دیگر توصیه‌های این نامه بود.
خدمات اکوسیستمی، خدماتی هستند که انسان‌ها فقط زمانی که اجازه دهند رفتار‌های معمول یک اکوسیستم رخ دهد، از آنها بهره‌مند می‌شوند. سه توصیه دیگری که در آن نامه ذکر شد و با دو مورد بالا ارتباط تنگاتنگی دارند به قرار زیر هستند؛ احیای اجتماعات گیاهی بومی، تجدید حیات مناطق زیستی با گونه‌های بومی و در آخر اجرای سیاست‌های مناسب در جهت پایان دادن به بحران شکار.
آتش زدن بیش از 100 تن عاج و شاخ کرگدن مصادره شده از شکارچیان و قاچاقچیان در پارک ملی نایروبی در کنیا. 30 آوریل 2016. (اعتبار: رویترز)
مراقبت‌های مربوط به مسائل جنسی نیز در دستور کار این توصیه‌ها قرار دارد. افزایش آموزش و خدمات داوطلبانه در جهت آموزش به خانواده‌ها، به ویژه در مناطقی که فقدان آن احساس می‌شود، می‌تواند منجر به کاهش میزان باروری شود. از سال 1992 تاکنون، جمعیت انسان 35 درصد افزایش داشته است. طبق گفته این نامه، این موضوع اهمیت منابع کره زمین را دوچندان می‌کند. آنها پیشنهاد می‌کنند که طی یک فعالیت علمی قابل دفاع، اندازه جمعیت انسانی در طولانی مدت تخمین زده شود.
ساختار‌های اقتصادی باید منجر به کاهش نابرابری توزیع ثروت شوند تا بدین وسیله اطمینان حاصل شود هزینه‌ها، مالیات‌ها، سیستم‌های انگیزشی و سایر مولفه‌های اقتصادی، در جهت الگوهای مصرف محیطی باشند. ترویج قدردانی عمومی از طبیعت و افزایش آموزش طبیعت به کودکان نیز از راهکارهای موثر است.
این نامه با یک پیام مثبت به پایان رسید:
ما می‌توانیم یک پیشرفت بزرگ را رقم بزنیم. برای ادای دین به بشریت و نیز سیاره‌ای که به آن وابسته هستیم.
بیشتر بخوانید:
منبع: Newsweek
